3-mavzu: Xiva xonligining tashki

Buxoro va Boburiylar davlati munosabatlari
16-asrda shayboniylar bilan boburiylar o’rtasida elchilik munosabatlari o’rnatildi. Abdullaxon boburiylar hukmdori Akbarshohga to’rt marta elchi yuborgan. 1586-yilda Akbarshoh elchisi Buxoroga kelgan. Elchilik munosabatlarida ikkala davlatning Xuroson bilan bog’liq o’z manfaatlari masalalari muhokama qilingan. Shuningdek, Hindistonga me’morlar, miniaturachi rassomlar yuborilgan. Ikki mamlakat o’rtasida savdo aloqalari yo’lga qo’yilgan.
Akbarshohning o’g’li Jahongirshoh (1605-1628) va Buxoro xoni Imomqulixon davrida ikkala davlat o’rtasidagi elchilik munosabatlari davom etgan. Lekin Jahongirshohning o’g’li Shoh Jahon (1628-1658) davrida Hindiston-Buxoro munosabatlarida keskinlik yuz bergan. Bu Buxoro xoni Nodir Muhammadxon va uning o’g’li Abdulaziz o’rtasida yuz bergan nizo bilan bog’liq edi. Taxtdan ag’darilgan Nodir Muhammad Balxga qochadi. U o’g’liga Qarshi kurashish maqsadida Hindiston hukmdori Shoh Jahondan yordam so’raydi. Shoh Jahon bu paytda qulay fursat kutib Balxni bosib olish niyatida yurar edi. Shoh Jahon darhol Balx ustiga „yordam“ jo’natadi. Biroq hind qo’shinlarining Balxga yordamga emas, balki uni bosib olish uchun kelganligini tushunib yetgan Nodir Muhammadxon Eronga qochadi. 1645-yili Abdulazizxon Balxni qamal qiladi. Oxir-oqibat boburiylar qo’shini ortiga qaytib ketishga majbur bo’ladilar. Avrangzeb Olamgir (1658-1707) bilan Abdulazizxon hamda Subhonqulixon o’rtalarida elchilik munosabatlari davom etgan. Avrangzebdan keyin boburiylar sulolasi yana 150 yil hukmronlik qilgan bo’lsa-da, bu saltanat tanazzul tomon yuz tutib bordi. Shunday bo’lsa-da, Hindiston va Buxoro munosabatlari to’xtab qolmagan. Savdo aloqalari ham to’xtovsiz davom etgan.