3-mavzu: Vijdon erkinligining xalqaro me’yoriy-huquqiy asoslari Reja

 
4-mavzu: Dinning ijtimoiy-ma’naviy hayotdagi o’rni 
Rеja: 
1. Dinning jamiyatdagi vazifalari. 
2. Dinlarni tasniflash. 
Tayanch tushunchalar: 
Din, jahon dinlari, milliy dinlar, e’tiqod, ishonmoq tuyg‘usi, ibodat, 
kompensatorlik, regulyatorlik, integratorlik, yakkaxudolik va ko‘pxudolik 
Talaba ushbu mavzuni yoritishda dinning jamiyatdagi vazifalari mavjudligi 
hamda uning mazmuni va mohiyatini anglashga e’tibor beradi. Din – e’tiqod va u 
har bir kishining shaxsiy ishi hisoblanadi. Diniy nuqtai nazarga ko’ra, din – 

---

muayyan diniy e’tiqodlarga, ya’ni ilohga, uning tomonidan insonlarga xabar 
yetkazuvchilarning g’ayrioddiy salohiyatga ega ekaniga (payg’ambarlik), insonlar 
atrofida unga ko’rinmaydigan ammo undan ancha yuqori darajada turuvchi 
mavjudotlar borligiga (farishtalar, jinlar) inson ideal hayot kechirishi uchun 
azaldan belgilangan qonuniyatlar mavjudligiga (muqaddas kitoblar), inson hayoti 
muntazam nazorat ostida ekaniga, qilingan barcha yaxshilik va yomonlik uchun 
mukofot yoki jazo muqarrarligiga (oxirat, hisob-kitob qilinish), inson qismati 
avvaldan belgilanishiga (taqdir) va shu kabi qarashlarga ishonish, ularni aqida 
sifatida qabul qilishdan iborat. 
Din – tabiat, jamiyat inson va uning ongi, yashashdan maqsadi hamda taqdiri 
insoniyatning bevosita qurshab olgan atrof-muhitdan tashqarida bo’lgan, uni 
yaratgan ayni zamonda insonlarga to’g’ri, haqiqiy, odil hayot yo’lini ko’rsatadigan 
ilohiy qudratga ishonch va ishonishni ifoda etadigan maslak, qarash ta’limotdir. U 
muayyan ta’limotlar, his-tuyg’ular, toat-ibodatlar va diniy tashkilotlarning 
faoliyatlari orqali namoyon bo’ladi. U olam, hayot yaratilishini tasavvur qilishning 
alohida tariqasi, uni idrok etish usuli, olamda insoniyatning ilk tarixidan to 
bizgacha o’tgan davrlarni ilohiy tasavvurda aks etishidir. Din komil insonni 
tarbiyalashda salmoqli tarbiyalovchi qudratga ega bo’lgan ma’naviy-axloqiy 
kuchdir. 
Din ishonmoq tuyg’usidir. Ishonmoq tuyg’usi insoniyatning eng teran va go’zal 
ruhiy-ma’naviy ehtiyojlaridandir. Dunyoda dini, ishonchi bo’lmagan xalq yo’q. 
Xalq dinsiz, e’tiqodsiz biror-bir narsaga ishonchsiz holda yashay olmaydi. 
Sotsiologik nuqtai nazardan qaraganda din jamiyat uchun zaruriy narsa, ijtimoiy 
hayotning ajralmas qismidir. U ijtimoiy munosabatlarni yuzaga keltiruvchi va 
amalga oshiruvchi omil sifatida namoyon bo’ladi. Bu esa dinni jamiyatda bajargan 
vazifalariga ko’ra o’rganish mumkin demakdir. 
Dinning vazifalari uning alohida shaxs va jamiyatga ta’siri va tabiatidan kelib 
chiqadi. Dinning vazifasi yoshlarga shaxs, oila, jamiyat hayotiga kirib borishi, 
madaniyat va ma’naviyatni boyitishga qo’shgan hissasini ko’rsatib berishdir.