3-мавзу мустақил ўзбекистон республикасининг ташкил топиши ва унинг тарихий аҳамияти (2-соат)

Маҳаллий давлат ҳокимиятининг Конституциявий асослари

• 99-модда. Вилоятлар, туманлар ва шаҳарларда ҳокимлар бошчилик қиладиган халқ депутатлари Кенгашлари ҳокимиятнинг вакиллик органлари бўлиб, улар давлат ва фуқароларнинг манфаатларини кўзлаб ўз ваколатларига тааллуқли масалаларни ҳал этадилар.
• 101-модда. Маҳаллий ҳокимият органлари Ўзбекистон Республикасининг қонунларини, Ўзбекистон Республикаси Президентининг фармонларини, давлат ҳокимияти юқори органларининг қарорларини амалга оширадилар, республика ва маҳаллий аҳамиятга молик масалаларни муҳокама қилишда қатнашадилар.
• Юқори органларнинг ўзларига берилган ваколат доирасида қабул қилган қарорлари қуйи органлар ижро этиши учун мажбурийдир.
• Халқ депутатлари Кенгашлари ва ҳокимиятларнинг ваколат муддати – 5 йил.
• 102-модда. Вилоят ва Тошкент шаҳар ҳокими Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан, қонунга мувофиқ туман ва шаҳарларнинг ҳокимлари тегишли вилоят ҳокими томонидан, шаҳарлардаги туманларнинг ҳокимлари тегишли туман ҳокими томонидан қонунга мувофиқ тайинланади ва лавозимидан озод қилинади.
• Ҳокимлар ўз ваколтларини яккабошчилик асосларида амалга оширадилар ва ўзлари раҳбарлик қилаётган органларнинг қарорлари ва фаолияти учун шахсан жавобгардирлар.
• 104-модда. Ҳоким ўзига берилган ваколатлар доирасида тегишли ҳудуддаги барча корхоналар, муассасалар, ташкилотлар, бирлашмалар, шунингдек мансабдор шахслар ва фуқаролар томонидан бажарилиши мажбурий бўлган қарорлар қабул қилади.
• 105-модда. Шаҳарча, қишлоқ ва овулларда, шунингдек улар таркибидаги маҳаллаларда ҳамда шаҳарлардаги маҳаллаларда фуқароларнинг йиғинлари ўзини-ўзи бошқариш органлари бўлиб, улар икки ярим йил муддатга раисни ва унинг маслаҳатчиларини сайлайди.

• Конституцияда инсон ҳуқуқлари

• Шахсий ҳуқуқ ва эркинликлар

• Сиёсий ҳуқуқлар

• Иқтисодий ва ижтимоий ҳуқуқлар

• Инсон ҳуқуқлари ва эркинликларининг кафолатлари

• Фуқароларнинг бурчлари.

• Яшаш, эркинлик ва шахсий дахлсизлик ҳуқуқи

• Айбланаётган шахс ўз-ўзини ҳимоя қилиш ва ҳимояланиш ҳуқуқига эга, суд қарорисиз ҳеч бир шахс айбдор ҳисобланмайди. Ҳеч ким тазйиққа солиниши мумкин эмас

• Инсоннинг ўз шаъни ва обрўси, шахсий ҳаёти сақлаш, ҳимоя қилиш ҳамда турар жойи дахлсизлиги ҳуқуқига эга

• Ўзбекистон фуқаролари бир жойдан иккинчи жойга кўчиш, Ўзбекистонга кўчиб келиш ва ундан чиқиб кетиш ҳуқуқига эга. Қонунда белгиланган чеклашлар бундан мустасно

• Фуқаролар ўз ҳуқуқ ва манфаатларига дахлдор маълумотлар билан танишиб чиқиш ҳуқуқига эга. Қонунда белгиланган чеклашлар бундан мустасно

• Виждон эркинлиги, диний эътиқод эркинлиги

• Фикрлаш, сўз, виждон ва эътиқод эркинлиги

• Фуқароларнинг шахсий ҳуқуқ ва эркинликлари

• Фуқаролар қонунда белгиланган
• тартибда митинглар, йиғилишлар ва намойишларда қатнашиш ҳуқуқига эга.

• Ҳар бир шахс тегишли жойларга ариза, таклиф ва шикоятлар билан мурожаат қилиши мумкин.

• Фуқаролар давлатни бошқаришда бевосита ҳамда ўз вакиллари орқали иштирок этиш, сайлов,референдум ва умумхалқ мухокамасида иштирок этиш ҳуқуқига эга.

• Фуқаролар касаба уюшмаларига, сиёсий партияларга, жамоат бирлашмаларига уюшиш, оммавий ҳаракатларда иштирок этиш
• ҳуқуқига эга.

• Сиёсий ҳуқуқлар

• Эслаб қолинг! Фуқаролар 18 ёшдан бошлаб сиёсий ҳуқуқларга эга бўлади.

• Хусусий мулк, ворислик ҳуқуқи, тадбиркорлик, корхонани бошқаришда иштирок этиш

• Меҳнат қилиш, эркин касб танлаш, меҳнат эркинлиги, адолатли меҳнат шароитларида ишлаш, ишсизликдан ҳимояланиш ҳуқуқи

• Дам олиш ва меҳнат таътилига чиқиш

• Ижтимоий таъминот ҳуқуқи

• Билим олиш ҳуқуқи

• Илмий ва техникавий ижод эркинлиги

• Малакали тиббий хизматдан фойдаланиш ҳуқуқи, маданий ютуқлардан фойдаланиш ҳуқуқи

• Иқтисодий ва ижтимоий ҳуқуқлар

• Конституциявий бурчлар

• Конституция ва бошқа қонунларга итоат этиш, ўзга кишиларнинг ҳуқуқ, эркинликлари, шаъни ва қадр-қимматини ҳурмат қилиш

• Халқнинг тарихий, маънавий ва маданий меросини авайлаб асраш

• Атроф табиий муҳитга эҳтиёткорона муносабатда бўлиш

• Ўзбекистон Республикасини ҳимоя қилиш, ҳарбий ва муқобил хизматни ўташ бурчи

• Қонунда белгиланган солиқлар ва бошқа йиғимларни тўлаш

• Фуқароларнинг бурчлари

• 1) Ўтиш даври:
• Ўтиш даври ва миллий давлатчилик асосларини шакллантириш билан боғлиқ биринчи галдаги ислоҳот ва ўзгаришларни ўз ичига олган дастлабки босқич – 1991-2000 йиллар

• 2) Фаол демократик янгиланишлар ва мамлакатни модернизация қилиш даври:
• 2001 йилдан бошланган бўлиб, иккинчи босқич - фаол демократик янгиланишлар ва мамлакатни модернизация қилиш даври. Иқтисодиётни барқарор ривожлантириш, сиёсат, қонунчилик, суд ҳуқуқ тизими ва ижтимоий-гуманитар соҳалар изчил ислоҳ қилинди ва ривожлантирилмоқда.

• Мустақил Ўзбекистонда ўтказилган туб ислоҳотлар
• ва уларнинг босқичлари

Ижтимоий-сиёсий соҳада		Иқтисодий соҳада		Маданий соҳасида жиҳатдан
Ютуғи	Камчилиги	Ютуғи	Камчилиги	Ютуғи	Камчилиги
Сиёсий жиҳатдан мустақил давлатга айланди: Чегара даҳлсизлиги, ўзининг давлат рамзларига эга бўлди. Конституция қабул қилинди. Мустақил ички ва ташқи сиёсатни олиб бориши		Бозор иқтисодиётига босқичма-босқич ўтилиши, иқтисодий ҳамкорликнинг ўсиши, халқни аҳволини яхшилашга қаратилган ижтимоий ҳимоя чора-тадбирлари ишлаб чиқилди	Ўтиш даври моддий қийинчиликлари: миллий кадрларнинг йўқлиги, карточка тизими, сўм-купон, кам таъминланган қатламнинг кўпайиши.	Миллий маданиятнинг тикланиши, миллий, диний қадриятларнинг тикланиши, тирихий, маданий меросни ўрганишга қизиқиш, миллий истиқлол ғоясининг тарғиб этилиши	Мафкуравий бўшлиқ туфайли турли диний оқимларнинг пайдо бўлиши
Хулоса Сиёсий, иқтисодий, маданий соҳадаги ютуқларнинг камчиликларга нисбатан кўплиги, камчиликларни ислоҳотлар орқали йўқолиб боргани

• «Лойиҳа» технологияси

• “Мустақилликнинг дастлабки йилларидаги аҳвол”