3. Mavzu: Foydali qazilamalarni boyitish ko‘rsatkichlari


Jadval 1. Metallarning ruda tanasidagi konsentratsiyasi va klarki



Download 1,71 Mb.
bet6/21
Sana03.06.2022
Hajmi1,71 Mb.
#633762
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21
Bog'liq
Asosiy jarayonlar

Jadval 1. Metallarning ruda tanasidagi konsentratsiyasi va klarki



Metal

Klark

Ajralishning rentabelligini ta’minlovchi minimal konsentratsiya

Ruda tanasida konsentratsiyaning minimal Klarki

Al

8,13

20-30

3

Fe

5

18-30

4

Mn

0,1

20-35

200

Cr

0,02

20-30

1000

Cu

0,007

0,3-1,0

450

Ni

0,008

1,0-1,5

125

Zn

0,013

1,0-4,0

80

Sn

0,004

0,5-1,0

125

Pb

0,0016

1,0-4,0

600

U

0,0002

0,05-0,1

250

Foydali kazilmalarning tarkibi asosan kimmatbaxo komponentlardan, foydali yuldosh komponentlardan, zararli kushimchalardan va chiqindilardan iborat.


Qimmatbaho komponent deb foydali kazilmalar tarkibidagi aloxida ximiyaviy element yoki mineralga aytiladiki, element kayta ishlash va boytitish jarayonlarida kerak bulsin va xalk xujaligida xam foydali bulsin.
Foydali qushimcha deb ozrok mikdorda foydali kazilmalar tarkibidagi aloxida ximiyaviy element yoki tabiiy birikma bo‘lib, asosiy kimmatbaxo komponent bilan birga kayta ishlanadi va asosiy komponentni boyitishga aytiladi.
Yuldosh komponent deb foydali kazilmalar tarkibida oz mikdorda uchraydigan aloxida kimmatbaxo ximiyaviy element yoki minerall bo‘lib, foydali kazilmalarni qayta ishlaganda bir yo‘la mustaqil ajralishi va boyitilishiga aytiladi.
Zararli qo‘shimcha – aloxida ximiyaviy element yoki tabiiy birikmalar bo‘lib, foydali kazilmalar tarkibidagi asosiy kimmatbaxo komponentlarni sifatiga salbiy ta’sir kiladi. CHikindi maxsulotlar tarkibidan foydali komponent va konsentratlarni ajratib olgandan keyingi keraksiz maxsulot.
Ruda – minerallardan tashkil topgan. Tarkibida xar xil minerallar, ma’danlar yoki birikmalari bo‘lgan tog jinsi. Er kurrasida tarqalgan minerallar quyidagicha: silikatlar–25%, oksidlar va gidroksidlar – 12,5, sulfidli birikmalar va ularning analoglari – 14%, fosfatlar va ularning analoglari – 18%.
Rudalar tarkibiga tuzilishiga karab oddiy va murakkab buladi. Oddiy rudalarga 1 ta kimmatbaxo komponenti buladi. Murakkab rudalar esa xar xil xususiyatlarga ega bo‘lgan mireallardan tashkil topadi. Bitta kimmatbaxo komponenti bo‘lgan rudalarni monometalli, ikkita va undan ortik kimmatbaxo komponenti bulsa bimetalli yoki polimetalli rudalar deyiladi.
Tarkibidagi ma’dan turiga karab, misli ma’dantosh,ruxli ma’dantosh va x.k. deb yuritiladi. Tarkibida kimmatbaxo komponenti bulmagan mainerallga bush tog jinsi deyiladi. Kayta ishlash jarayonlarida ular zararli kushimchalar bilan birga chikindiga chikariladi. Boyitish natijasida foydali kazilmalar asosan 2 ta mustakil maxsulotga bulinadi: boyitish natijasida ajratib olingan konsentratlar va chikindilar.
Boyitish fabrikalari yoki gidrometallurgiya zavodlariga transportirovka kilingan foylali kazilmalarni tulari ya’ni tarkibi, ularni fizik kimyoviy xususiyatlariga karab boyitiladi. Masalan navoiy viloyatining Kizilkum regionlaridagi sochma oltin konlaridagi rudalarni asosan gravitatsiya usulida (zarralarni fizik xususiyatlariga asoslanib suvli muxitda yuvib) boyitiladi.
Rudalarni tarkibi o‘zgargan sari boyitishning texnologik tizimlari va usullari o‘zgarishi tabiiy xoldir aks xollarda ko‘zda tutilgan maqsadlarga erishib bo‘lmaydi, masalan foydali minerallarni Reja:da belgilangan mikdordagi darajada olib bo‘lmaydi. Rudalarning turdari va xususiyatlariga asoslanib bir-necha usullarda boyitish mumkin, masalan: gravitatsiya; flotatsiya; magnitli usul; elektrli usul; maxsus kimyoviy usul va hokazo.

Download 1,71 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish