3. Mavzu: Foydali qazilamalarni boyitish ko‘rsatkichlari

Jadval 16. CHo‘ktirish usulini qo‘llanilishi

Foydali qazilma Asosiy mineral	Asosiy mineralning zichligi kg/m^3	Zarrachalarning yiriklik chegarasi
qora metallar rudalari: ko‘ngir temir rudasi magnetit pirolyuzit xromit magnetito-gematitli	3500 4300 4820 440 5200	50-3 50-0,2 50-0,2 10-0,2 1-0,2
Tosh ko‘mir - // - Antratsit YOnuvchi slanslar	1500 gacha - // - 2000 gacha 2200	100(250)-10(13) 10(13)-0,5 100(250)-10(13) 150-25
Sochma kon rudalari: kasseterit, volframit, tantalit va boshqalar titan-sirkonli	6000-8000 4200-5200	25-0,05 25-0,05
Tug‘ma konlar: kassetrit, volframitlar	6950-7350	6-0,3

Demak, taglikning bo‘shoqligi, balandligi, zarrachalarning zichligi va yirikliligi xamda muxitning tebranishlar chastotasi va amplitudasiga bog‘liq bo‘lar ekan. Taglik qalinligi oshgan sayin uning bo‘shoqliligi ozayadi. Muxitga pulsatsiyalanuvchi gorizontal oqimlar ta’siri natijasia cho‘ktirish mashinasi tagligida xamma ajratilayotgan zarrachalar zichliklari va yirikliligi bo‘yicha qiya qatlam bo‘lib joylashadilar. Qiyalik bo‘tana berilgan tomondan chiqib ketish tomonga yo‘nalgan bo‘lib to‘lqin (veer) shaklida bo‘ladi. Zarrachalarni qatlamlanishiga sun’iy taglik katta ta’sir qiladi. U o‘zidan og‘ir zarrachalarni pastga o‘tkazib yuboradi, engil zarrachalarni ushlab qoladi. SHuning uchun taglik parametrlarini o‘zgartirish orqali texnologik jarayonni boshqarish mumkin.

Bu erda: ₀ – jips xoldagi taglikning bo‘shoqlik koeffitsienti;

h₀ – jips xoldagi taglik qalinligi;
S_y va S_n – panjaraga nisbatan ustki va pastki qatlamlarni ko‘tarilishi.