3 Мавзу. Давлат ва жамият қурилиши тизимини такомиллаштириш

"аdministratio" деган атама раҳбарлик қилишни 
(кимгадир, нимагадир) билдиради. 
Бошқарув – бу ҳеч истисносиз барча ташкилот аъзоларининг фаолият йўналишини 
таъминлайдиган, бутун ташкилот ва унинг айрим қисмларини белгиланган мақсад 
доирасида ушлаб турадиган ушбу ташкилотнинг специфик, яъни ўзига хос хусусиятга эга 
бўлган идорасининг вазифаси
3
. 
Масалан, давлат мусассасасидаги бўлим ходимлар иш вақти, улар меҳнатининг 
миқдори ва сифатини, бошқа бўлимлар билан муносабатлар ва бошқа ҳолатларни назорат 
қиладиган меъёр ва қоидаларга эга. 
Ҳеч шубҳасиз, бошқарув жараёни тавсифини аниқлар экан, Г.Файоль ўша замон – ХХ 
аср бошидаги ташкилотни назарда тутган. Замонавий ташкилотлар эса анча мураккаб 
тузилма, ўта такомиллашган технологиялар, малакали ишчи кучига эга. Бунинг устига, 
3
С.Фролов. Основы социологии. Ўқув қўлланма. -М."Юрист", 1997, 206-бет. 

---

ташкилотлар аксарият ҳолларда бугунги бозорларнинг мураккаб тузилмаси таркибида 
фаолият юритади. 
Шу муносабат билан бошқарув масаласи ҳозирги пайтда нозик санъат, шафқатсиз 
мусобақа, юксак илм-фан билан баробар, раҳбарларнинг вазифаси эса Г.Файоль ишлаб 
чиққан жадвалга фақат яқин келиши мумкин, холос. 
Одатда давлат бошқаруви ҳақида гап кетганда, бу сўз ҳам кенг, ҳам тор маънода 
ишлатилади. "Давлат бошқаруви" атамаси кенг маънода давлатнинг турли-туман жамоат 
алоқаларини ташкил қилиш бўйича бутун фаолиятини билдиради ҳамда барча давлат 
ҳокимияти идоралари – қонун чиқарувчи, ижро этувчи ва суд ҳокимияти ишини қамраб 
олади. 
"Давлат бошқаруви" тушунчасининг тор маънодаги мазмунини шарҳлар эканмиз, 
баъзи маъмурий соҳа ходимлари бу тушунчага турли маънолар юклашини қайд этмасдан 
бўлмайди.
Зикр этилган фаолият шакллари давлатнинг ягона мақсад ва вазифаларини амалга 
оширишга қаратилган, лекин уларнинг ҳар бири давлат идоралари ўртасидаги "меҳнат 
тақсимоти" шартлари асосида ўз бурчига эга. 
Юқорида баён қилинганларни таҳлил қилган ҳолда, қуйидагиларни қайд этиш 
мумкин: Ўзбекистон Республикасида давлат бошқаруви – бу давлат идораларининг 
қонунларни ҳамда замонавий бозор иқтисодиётига асосланган демократик давлат барпо 
этиш вазифаларини бажариш йўлида ўз ваколатлари доирасида амалга ошириладиган 
кундалик қонуний ижрочилик ва маъмурий фаолиятидан иборат.