3 Мавзу. Давлат ва жамият қурилиши тизимини такомиллаштириш

Тўртинчи босқич. 2003 йилдан 2005 йилгача бўлиб, бу даврда икки палатали 
парламентни шакллантириш билан боғлиқ сайлов қонунларига ўзгартишлар киритилди ва 
2004 йил 26 декабрда Олий Мажлис қуйи Қонунчилик палатасига сайлов ўтказилди
6
. 
Қонун ижодкорлиги жараёнининг ҳуқуқий асослари: 
1. 
Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси. 
2. 
Ўзбекистон Республикасининг Қонунчилик палатаси ва Сенати тўғрисидаги 
қонунлар. 
3. 
Ўзбекистон Республикасининг Қонунчилик палатаси ва Сенатининг регламенти 
тўғрисидаги қонунлари. 
4. 
Ўзбекистон Республикасининг “Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар тўғрисида”ги 
Қонуни ва ҳ.к. 
Ўзбекистон Респуликаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси ва Сенати томонидан 
қабул қилинаётган қонунлар ҳуқуқий демократик давлат ва фуқаролик жамияти барпо 
этиш, ижтимоий–сиёсий ҳаётнинг барча соҳаларидаги ислоҳотларни янада чуқурлаштириш 
йўлида катта сиёсий аҳамиятга эга бўлмоқда. (2.1.6-расм)
Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 18-боби моддаларига қуйидаги 
ўзгартишлар киритиш мўлжалланди
Демак, қонун чиқарувчи ва маҳаллий ҳокимият органларига ҳамда Сенатга 2009 йил 
27 декабрда ўтказилган сайловлар жараёнида ва эндиликда қуйидаги мезон ва талаблар 
устувор қилиб белгиланмоқда: 
6
Усмонов Қ. Ўзбекистонда парламент тараққиётининг янги босқичи.-Тошкент: Ғофур Ғулом номидаги 
нашриёт- матбаа ижодий уйи, 2004.-11-12-бетлар. 

---

1. 
Олий Мажлисга Бош вазирга нисбатан ишончсизлик вотуми (лот. эрк, ихтиёр, 
хоҳиш) билдириш ҳуқуқи берилмоқда. Вазирлар Маҳкамаси ваколатига тааллуқли
масалалар юзасидан қарорлар қабул қилиш ҳуқуқи Президент ваколати доирасидан 
чиқарилмоқда. 
2. 
Сайловларда ютиб чиққан сиёсий партия тақдим этган Бош вазир номзодининг 
Парламент томонидан кўриб чиқилиши ва тасдиқланиши ҳақидаги конституциявий тартиб 
белгиланиб, ҳукуматга нисбатан ишончсизлик вотуми (сайловчи ташкилот вакилларининг 
кўпчилик овози билан қабул қилинган қарорлар) институти жорий қилинмоқда. 
3. 
Олий Мажлисга ҳокимият вакиллик органлари ва ташаббускор гуруҳлардан 
номзод кўрсатиш институти тугатилди. 
4. 
Қонунчилик палатаси депутатлигига номзод кўрсатиш ҳуқуқи фақат сиёсий 
партияларга берилди. 
5. 
Олий Мажлисга сайловларни тайинлаш институти тугатилди ва унинг ўрнига 
“Сайлов кампанияси бошланишини эълон қилиш” институти жорий этилди. Бу вазифани 
Марказий сайлов комиссияси амалга оширадиган бўлди. 
Сиёсий партияларнинг ваколатли вакили Қонунчилик палатасига киритилди. Бу 
институт сайлов участкаларида овозларни санаб чиқишда қатнашади. Унга тўлдирилган 
имзо варақаларини текширишда қатнашиш ҳуқуқи берилди. Олий Мажлис депутатлигига 
номзодларнинг ишончли вакили 5 нафардан 10 нафаргача кўпайтирилди.
6. 
Депутатлик ўринларини квоталаш институти киритилди. Яъни 15 депутатлик 
ўрни оммавий жамоат ташкилоти – Ўзбекистон Экологик ҳаракатига берилди. Экологик 
ҳаракатга депутатлик ўринларини квоталаш институти номи берилди.