3-Mavzu: Buyruqlar tizimi arxitekturalari Reja

3-Mavzu: Buyruqlar tizimi arxitekturalari
Reja:

1. 
   Asosiy tushunchalar.
   
2. 
   CISC, RISC, VLIWlar haqida tushuncha.
   
3. 
   Buyruq tizimlari o’rtasidagi farqlar.
   
4. 
   Mikroprotsessorning buyruqlar tizimi.
   

Asosiy tushunchalar:
Protsessor buyrug’i

• 
  Buyruq-bu qanday harakat bajarilishi haqidagi maxsus ikkilik kodli so’zlar birligidir. [7]
  

Mashina kodi
Mashina kodi yoki kompyuter tili to'g'ridan-to'g'ri kompyuterning markaziy protsessor qurilmasi tomonidan bajariladigan ko'rsatmalar to'plamidir. [6]
Markaziy protsessor (CPU)
CPU inglizch: central processing unit - markaziy ishlov berish bloki yoki so'zma-so'z aytganda - markaziy hisoblash qurilmasi) - operatsion tizim dasturlari tomonidan belgilangan arifmetik operatsiyalarni bajarish va barcha kompyuter qurilmalari ishini muvofiqlashtirish uchun mas'ul bo'lgan mashina ko'rsatmalari protsessori, kompyuter uskunasi yoki dasturlashtiriladigan mantiqiy boshqaruvchisi. [4]
Protsessorning asosiy vazifasi (klaviatura, sichqoncha, printer va boshqalar) yoki kompyuter dasturidan ma'lumotlarni qabul qilish va kerakli narsalarni talqin qilishdir. Yani bizning monitorimizga natija hosil qilib beradigan qurilmadir. [4]

1-rasm: Intel tomonidan chiqarilgan birinchi protsessor 4004 protsessori. [5]
CPU birinchi bo'lib Ted Hoff va boshqalar yordamida Intelda ishlab chiqilgan. Intel tomonidan chiqarilgan birinchi protsessor rasmda ko'rsatilgan 4004 protsessori edi. [4]
Protsessorning ishlashi asosan beshta quyidagi bosqichlardan iborat:

• 
  Buyruqni o’qish;
  
• 
  Buyruqni deshifrlash;
  
• 
  Operandlarni o’qish;
  
• 
  Buyruqni bajarish;
  
• 
  Natijani yozish; [5]
  

Buyruqlar tizmi

• 
  Buyruqlar tizimi-bu kompyuter ishlatadigan buyruqlar ro’yxati bo’lib, ular yordamida dasturchi ma’lumotlarga ishlov berishning o’z algoritmini ishlatadi. [2]