3-Mavzu: borliq? Ontologiya va metafizika. Reja

Tajribaviy amaliy matnlar
Materiya, makon, zamon, harakat, hayot, ong, «Borliq» kategoriyasi, “vujudi vojib”, “vujudi mumkin”, borliq va yo'qlik olam va

odam evolyutsiyasi.

Mustaqil ishlash uchun savol va topshiriqlar
1. Ontologiya nimani o'rganadi?

2. Nima uchun «borliq» falsafaning asosiy kategoriyasi hisoblanadi?

3. Falsafa tarixida borliq muammosi qanday yechilgan?

4. Borliqning asosiy shakllari qaysilar?

5. Borliqning turli shakllari o'zaro bog'lanadimi?
Referat mavzulari

1. Borliq muammosining falsafiy ma'nosi.

2. Antik falsafada borliq tushunchasi.

3. Ijtimoiy borliq va uning o'ziga xos xususiyatlari.

4. Hozirgi davrda borliq muammosiga turli yondoshuvlar.
Bilim va ko'nikmalarni baholash materiallari

1. Falsafaning qaysi sohasida borliq va yo'qlik, mavjudlik va nomavjudlik muammolariga doir masalalar

o'rganiladi?

A. Ontologiyada

B. Gnoseologiyada

V. Aksiologiyada

G. Ijtimoiy falsafada
2. Qadimgi Sharqda ilk marotaba qaysi manbada borliq masalalari tahlil qilingan?

A. Veda va Upanishadalarda

B. Konfutsiy ta'limotida

V. Islom falsafasida

G. Daosizmda
3. Qadimgi yunon faylasufi Fales borliqning birinchi sababi sifatida nimani e'tirof etgan?

A. Suv

B. Havo

V. Olov

G. Yer
4. «Borliq bor, yo'qlik esa – yo'q», degan fikr kimga tegishli?

A. Parmenidga

B. Platonga

V. Suqrotga

G. Zenonga
5. Tirik tabiat borlig'i necha darajaga bo'linadi?

A. Ikki

B. Uch

V. To'rt

G. Cheksiz
Adabiyotlar:

1. Saifnazarov I.Kasimov B. Muxtarov A. Filosofiya kurs lektsiy. –T.; Sharq, 2002.

2. Falsafa Mamashokirov S. tahriri ostida. –T.: O'qituvchi, 2005.

3. Falsafa asoslari. Nazarov Q. tahriri ostida. –T.: Sharq, 2005

4. Alekseev P.V., Panin A.V. Filosofiya: Uchebnik dlya vuzov. 3-ye izd. -M.: 2006.

5. Beyli Alisa. Ot intellekta k intuitsii. -M.: 2002.

6. Beskova I.A. Evolyutsiya i soznanie: noviy vzglyad. -M.: 2002.

7. Gaydenko P.P. Proriv k transtsendentnomu. Novaya ontologiya XX veka. -M.: 1997.

8. Gubin V.D. Ontologiya. Problema bitiya v sovremennoy yevropeyskoy filosofii. -M.: 1998.

9. Dubrovskiy D.I. Problema ideal`nogo: Sub'ektivnaya real`nost`. -M.: 2002.

10. Xaydegger M. Bitie i vremya: per. s nem. 2-ye izd., ispr. SPb., 2002.

1¹ Философский энциклопедический словарь М.,1983. С.69.