3-mavzu: Bioxilmaxillik va ekosistemalar funksiyalari

Bunda aralashuvlar tabiiy (masalan, quyosh faolligidagi tafovut) yoki odamlar qoʻli bilan amalga oshirilgan (oʻrmonlarni kesish, qurilish yoʻli bilan vayron qilish va h.k.) boʻlishi mumkin. Yerda hayotning rang-barangligi qancha kamaysa, biosferaning sirtdan aralashuvlarga taʼsirchanligi shuncha ortadi. Bioxilma-xillik qancha kam boʻlsa, sayyoramizning uzoq muddatli istiqbolda yashab qolish imkoniyatlari shuncha oz boʻladi.

• 
  Bunda aralashuvlar tabiiy (masalan, quyosh faolligidagi tafovut) yoki odamlar qoʻli bilan amalga oshirilgan (oʻrmonlarni kesish, qurilish yoʻli bilan vayron qilish va h.k.) boʻlishi mumkin. Yerda hayotning rang-barangligi qancha kamaysa, biosferaning sirtdan aralashuvlarga taʼsirchanligi shuncha ortadi. Bioxilma-xillik qancha kam boʻlsa, sayyoramizning uzoq muddatli istiqbolda yashab qolish imkoniyatlari shuncha oz boʻladi.
  
• 
  Bioxilma-xillik mamlakatimizda xalqning iqtisodiy, estetik, sogʻliqni saqlashga oid va madaniy farovonligining muhim manbai hisoblanadi. Ammo butun dunyoda bioxilma-xillik kamayib borayotgani, chunonchi, noyob genlar, turlar va ekologik tizimlar yoʻq boʻlib ketayotgani yurtimizga ham tahdid solmoqda. 
  

Buning sababi bitta – odamlar. Odamlar shunday bir sharoitlarni yaratdilarki, ularda yoʻq boʻlib ketgan turlar miqdori 65 million yil oldingi dinozavrlar davridan boshlab butun tarix mobaynida yoʻq boʻlib ketgan turlar miqdoridan ham koʻproqdir.

Bioxilma-xillikning ahamiyati nima?

• 
  Bioxilma-xillikning ahamiyati nima?
  
• 
  Bioxilmaxillik – odamlar hayoti uchun muhim resurslar manbai. Bioxilmaxillikning yovvoyi va xonaki (madaniylashtirilgan) komponentlaridan biz oziq-ovqat, kiyim-kechak, ovqat pishirish va uy qurish, mebel yasash uchun yogʻoch, tibbiyot, sanoat mahsulotlari ishlab chiqarish uchun materiallar olamiz.
  
• 
  Bioxilmaxillikdan olinadigan foydani ikki qismga ajratish mumkin.
  
• 
  Biologik xizmatlar: Oʻzbekiston asosan qishloq xoʻjalik mamlakati. Ammo qishloq xoʻjaligida ishlab chiqarish toʻlaligicha tabiat sifatiga bogʻliq. Bioxilma-xillik maqbul sifatni quvvatlash boʻyicha xizmatlar koʻrsatadi. Biologik turlar rang-barangligi qancha kam boʻlsa, ular shuncha kam xizmatlar koʻrsatadi va qishloq xoʻjalik ishlab chiqarishi hamda qishloqlardagi hayot uchun tabiiy resurslar sifati shuncha past boʻladi.