3-Mavzu. Asosiy makroiqtisodiy ko’rsatkichlar va ularni hisoblash Reja


YaIMning ishlab chiqarish tarkibi,%



Download 416,75 Kb.
bet4/11
Sana23.07.2022
Hajmi416,75 Kb.
#842312
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
3-Mavzu. Asosiy makroiqtisodiy ko’rsatkichlar va ularni hisoblas

YaIMning ishlab chiqarish tarkibi,%

Davr

Mos davrda joriy
baholarda, mlrd.so’m

O’tgan yilga nisbatan % (taqqoslama baholarda)

Sanoat

Qishloq
xo’ja-
ligi

Quri-lish

Xizmat
ko’rsatish sohasi

Sof
soliqlar

2000

3255,6

103,8

14,2

30,1

6,0

37,2

12,5

2001

4925,3

104,2

14,1

30,0

5,8

28,2

11,9

2002

7450,2

104,0

14,5

30,1

4,9

37,9

12,6

2003

9837,8

104,2

15,8

28,4

4,7

37,4

13,7

2004

12189,5

107,4

17,5

26,4

4,8

37,2

14,1

2005

15210,4

107,0

21,1

26,3

4,8

37,2

10,6

2006

20759,3

107,5

21,8

25,1

5,1

37,9

10,1

2007

28186,2

109,5

24,0

21,7

5,5

39,3

9,5

2008

36839,4

109

22,3

19,4

5,6

43,4

9,3

2009

48097,0

108,1

24,0

18,0

7,0

44,0

7,0

Manba: 1. «O’zbekiston iqtisodiyoti» 2006 yil uchun tahliliy sharh. T., 2009 y. avgust. 9-b.

  1. «O’zbekiston iqtisodiyoti» 2008 yil uchun axborot-tahliliy byulleteni. T., 08.2009 y.

Avvalambor respublikamizda barqaror iqtisodiy o’sish tendensiyasiga erishilganligi va 2004 yilda real o’sish sur’ati 107,4 foizni, YaIMning nominal hajmi esa 12189,5 mlrd. so’mni tashkil etganini qayd etish zarur. 2005, 2006 va 2007-yillarda ham yuqori o’sish sur’ati saqlanib qoldi.
2007 yilda YaIMning 24,0 foizi sanoat tarmoqlarida, 21,7 foizi qishloq xo’jaligida, 5,5 foizi qurilish sohasida va 39,3 foizi xizmat ko’rsatish sohasida yaratildi. Iqtisodiyot rivojlanishi, real sektorda ishlab chiqarish samaradrligi oshib borishi bilan sanoat va ayniqsa xizmat ko’rsatish sohalarining YAIMdagi ulushi ortib borilishi jahon iqtisodiy tarixida kuzatilgan hodisadir. O’zbekiston Respublikasida 2001-2007 yillarda sanoat tarmoqlarining YaIM dagi ulushi ortib borayotganligi progressiv tarkibiy siljishdan dalolat beradi. “Jahon moliyaviy inqirozining salbiy ta’sirlari sanoat ishlab chiqarishida nisbatan ko’proq namoyon bo’lishi natijada uning Yalpi ichki mahsulotdagi ulushi o’tgan yildagi 24 foiz o’rniga 2008 yilda 22,3 foizni tashkil etgan. Qishloq xo’jaligi salmog’ining 19,4 foizga qadar pasayishi esa mamlakatimiz Yalpi ichki mahsuloti tarkibining takomillashib, unda sanoat, qurilish va xizmat ko’rsatish sohalarining ulushi yildan-yilga oshib borayotganligini anglatadi”.2
“Izchil dasturni amalga oshirish natijasida 2009 yilda mamlakatimiz Yalpi ichki mahsulotida sanoat ishlab chiqarishi ulushi 2000 yilga nisbatan 14 foizdan24 foizga, transport va aloqa sohalari ulushi 7,7 foizdan 12 foizga oshdi, ayni paytda qishloq xo’jaligi ulushi esa 30 foizdan 18 foizga kamaydi”.3 Qo’shilgan qiymatlar yig’indisi ko’rinishida hisoblangan YaIM tarkibiga sof bilvosita soliqlar, ya’ni davlat byudjetiga tushgan qo’shilgan qiymat solig’i, aksiz solig’i va bojxona boji to’lovlari bilvosita soliqlar bilan davlat byudjetidan ishlab chiqaruvchilarga berilgan subsidiyalar o’rtasidagi farq ham qo’shiladi.
Sof soliqlarning YaIMdagi ulushi 2007 yilda O’zbekiston Respublikasida 9,5 foizni,2008 yilda esa 9,3 foizni tashkil etdi. Sof soliqlarning YAIMdagi ulushi kamayib borishini ijobiy tendensiya deb baholash mumkin.

4. YaIMni xarajatlar bo’yicha hisoblash
Bu usul yakuniy foydalanish usuli deb ham yuritilib, unda YaMMni hisoblash uchun yakuniy mahsulotlarni sotib olishga qilingan barcha xarajatlar o’zaro qo’shib chiqiladi. Bu xarajatlar quyidagicha guruhlanadi:
Uy xo’jaliklarining iste’mol xarajatlari (S):
a) uzoq muddat foydalaniladigan iste’mol buyumlari sotib olishga;
b) kundalik foydalaniladigan iste’mol buyumlari sotib olishga;
v) iste’mol xizmatlari to’loviga.
Yalpi ichki xususiy investitsiya xarajatlari (I):
a) asbob-uskunalar, mashinalarni yakuniy sotib olishga;
b) korxonalar, inshootlar, turarjoy binolarini qurishga sarflangan;
v) tovar zahiralari o’rtasidagi farqlar yoki zahiralarning o’zgarishi.
Tovar va xizmatlarning davlat xaridi (G).
Bu guruh xarajatlariga mahalliy va markaziy boshqaruv hokimiyati idoralari tomonidan korxonalarning pirovard mahsulotlari va resurslari xaridi (avtomobil’ yo’llari va pochta muassasalari qurilishi, davlat korxonalarida to’lanadigan ish haqi) xarajatlari kiritiladi. Lekin shu o’rinda ta’kidlash lozimki, bu xarajatlarga davlat transfert to’lovlari kiritilmaydi.
S
Download 416,75 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish