|
17-rasm. Sonning to’rt boshli mushak falajida bemorning qadam bosishi.
Travma va ortopedik kasalliklari bo’lgan bolalarni tekshirishning ayrim xususiyatlari. Bolalarda shikastlanish va ortopedik kasalliklarni tashxislash, ayniqsa, kichik yoshdagi bolalarda ancha qiyinchiliklarga sabab bo’ladi. Shifokor son suyagi diafizining «yashil novda» tipi bo’yicha sinishida, ko’-pincha, xatoga yo’l qo’yishi mumkin, chunki bu sinishda oyoq uzunligi kaltalanmasligi va shakli o’zgarmasligi mumkin. Xatto tajribali shifokor xam ortopedik kasallik nevrologik patologiya zamirida kechganda tashxis kuyishga qiynalishi mumkin. Shuning uchun shifokor patologiyani aniqlay olmasa, lekin bolaning shikoyatlari qolsa, unda tekshirishni batafsil va chukurrok o’tkazish talab qilinadi.
Anamnez yig’ish qiyin vazifalardan biri xisoblanadi. Shifokor bola boshidan kechirgan travma mexanizmini tushunishi kerak Ortopedik kasallik borligiga gumon bo’lsa, unda xomiladorlik tug’ruqning kechish xususiyatlarining ahamiyati bor. Bolada patologik o’zgarish tug’ilganda bo’lganmi yoki keyin rivojlanganmi – buni aniqlash kerak shuningdek bolaning umumiy rivojlanish xususiyatlarini bilish xam kerak: u qachon boshini tuta oldi, o’tirdi, tik turdi va yura boshladi. Ortopedik deformatsiyalarda patologiyaningirsiyligini aniqlash kerak Agar bola bilan gaplashishning imkoni bo’lsa, uning bergan ma’lumotlari ota-onasining aytgan ma’lumotlaridan ko’proq ahamiyatga ega bo’ladi.
Bolani umumiy ko’zdan kechirish. Ortopedik kasallikka gumon bo’lsa, unda tana tuzilishining mutanosibligi, xolati va qadam tashlashi aniqlanadi. Bolaning bo’yi o’lchanadi va yosh jadvali bo’yicha uning normaga muvofiqligi aniqlanadi. Buy o’sishining orqada kolishi skelet sistemasi kasalliklariga xos. Ko’krak emadigan chaqaloqni ko’zdan kechirganda oyoq-qo’llari kalta tuyuladi, ammo bu, agar bola katta vaznda (4 kg ga yaqin) tug’ilgan bo’lsa, patologiya emas. Gavda tuzilishining bu disproporsiyasi 2-3 yoshlarda o’zicha yo’qoladi. Umumiy ko’zdan kechirganda tana va qo’l-oyoqlardagi asim-metriyani aniqlash mumkin. Ortopedik kasalliklarda terida kon tomirlar o’zgarishi yoki pigmentli doglar, teriga kon kuyilishi, gipertrixoz, giperkeratoz, chandiqlar, teri osti venalari tasvirining kuchayishi va boshqalar kuzatilishi mumkin. Bel umurtkalari ravo-g’ining bitmasligi belgilaridan biri – bel soxasidagi tuklarning ko’pligi – Mixaelis rombi kuzatilishi mumkin.
Ko’zdan kechirganda teri burmalarining simmetrikligiga ahamiyat berish kerak Ma’lumki, chanoq-son bo’g’imining displaziyasida va sonning tug’ma chiqishida dumbalar burmasida simmetriya yo’qoladi. Bundan tashqari, odatda bo’lmaydigan teri burmalari paydo bo’lishi tug’ma patologiyadan darak beradi. Masalan, Shereshevskiy-Terner sindromida bo’yinda g’ayri-tabiiy burmalar («qanotsimon bo’yin») ko’rinib turadi.
1 yoshdan katta bo’lgan bolani ko’zdan kechirilganda uning qadam tashlashini kuzatish mumkin. Bolalarda «o’rdaksimon» qadam tashlash son suyagining bo’yin-diafiz burchagi kamayganda, sonning chiqishida, raxitda va boshqa kasalliklarda kuzatiladi.
Sonning ikki tomonlama tug’ma chiqishida bola qadam tashlab yurganda bel lordozi kuchayadi, qorin oldinga bo’rtib chikadi. Qadam qo’yishdagi vaktning va tayanch kuchining qisqarishi natijasida u avaylab oksab yuradi. Bunday yurish kelib chiqishidan kat’iy nazar artritlarda, tashxislanmagan sinishlarda va Pertes kasalligining boshlangich davrida bo’ladi. Oksash oyoqlarning uzun kaltaligidan ham kelib chikadi. Bu xolat uzun oyoqni chanok-son va tizza bo’rimlarida bukish yoki kalta oyoqni «uzaytirish» yoki oyoq panjasini pastga egish bilan kompensatsiya qilinadi, bu ottuyogiga o’xshatiladi. Buxolat ko’-pincha oyoq bo’g’imlari kontrakturasi va ankmlozida uchrab turadi. Yurishning yomon tomonga tez o’zgarishi markaziy va periferik asab sistemasining organik zararlanishlarida bo’ladi- Spastik paralitik va ataktik odimlash eng tipik xisoblanadi.
Shifokor bemorni umumiy ko’zdan kechirgach, uning tana qismlarini batafsil ko’rishni boshlaydi:
Do'stlaringiz bilan baham: |
