3-Маъруза Қурилишни индустрллаштириш. Режа

3.Ягона модул системаси.
Бинонинг ҳажмий-планлаштириш параметрларини, конструкция ва қурилиш буюмлари ўлчамларини бир хиллаш (унификация) ягона модул системаси (ЕМС) асосида амалга оширилади. Қурилишда асосий модул (м) деб 100мм ли ўлчам қабул қилинган. Бино ва йиғма конструкцияларнинг ўлчамлари каррали 100мм билан белгиланади. Модуллар йириклаштирилган ва майдаланган бўлиши мумкин. Йирик конструкция ва деталларнинг ўлчамлари ҳамда бинонинг ҳажмий планлаштириш ечимлари йириклаштирилган модулда (60м, 30м, 15м... 2м), нисбатан кичик деталлар ўлчамлари эса майдаланган каррали модулда (12м, 15м, 110м, 1100м) берилади.
Ягона модул системаси йиғма конструкциялар орасидаги тирқиш ва чокларни ҳисобга олган ҳолда, модул ўлчамларининг уч хилини, яъни номинал, конструктив ва ҳақиқий ўлчамларни кўзда тутади.
Конструкцияларнинг номинал ўлчамлари ЛҲ – бинонинг координата ўқлари оралиғидаги (тирқиш ва чокларнинг тегишли қисми билан биргаликда) масофа. Конструктив ўлчам ЛК - эса йиғма элементларнинг лойиҳада кўрсатилган ўлчами ҳисобланиб, номинал ўлчамлардан тирқиш ва чокларнинг нормаллаштирилган катталигига фарқ қилади. Ҳақиқий ўлчам ЛФ - тайёр конструкциянинг амалдаги ўлчами ёки қурилган бинонинг режа ўқлари орасидаги ҳақиқий масофага тенг катталик (1-расм).
1-расм. Конструктив элемент ўлчамлари:
1 – конструктив элемент;
2 – тирқиш;
а) – номинал ва конструктив ўлчами;
б) – амалдаги ҳақиқий ўлчами.
Бино конструктив элементларини ўқларга боғлаш қоидалари
Конструктив элемент, детал ёки қурилмани бино тарҳи ёки қирқимида модулли боғланиш ўқларига нисбатан жойлашишини аниқлаш жараёнига боғланиш дейилади. Боғланиш деганда модулли боғланиш ўқидан элемент чеккасига ёки ўқигача бўлган масофа тушунилади.
2.-расм. Координация ўқларини бино режасида жойлашиш схемаси:
В – қадам; L- пролёт.
а) Ташқи юк кўтарувчи деворлар ички чеккаси модулли боғланиш ўқидан ички юк кўтарувчи девор номинал қалинлиги ярмиси b2 ёки М ёки М2 га каррали масофада жойлаштирилади. Яна девор ички чеккасини модуль боғлаш ўқи билан устма-уст туширишга ҳам рухсат қилинади, агар бунда ораёпма турлаштирилган ўлчамлари сони кўпаймаса;
б) Ички деворларда геометрик ўқ модуль боғланиш ўқи билан устма-уст тушади. Агар зина ва ораёпма элементлари андазалашган булса бу қоидадан чекланиш зина катаги девори ва шамоллатиш каналли деворлар боғланган жойда рухсат қилинади;
в) Ташқи ўзини-ўзи кўтарувчи ва юк кўтармайдиган деворлар ички чеккаси модуль боғловчи ўқи билан устма-уст тушади. Синчли бино ўрта қатор устунлари геометрик маркази модуль боғловчи ўқи билан устма-уст тушиши керак.
Юк кўтарувчи деворли биноларни лойиҳалашда қуйидаги боғланиш қоидаларига амал қилинади:
Etiboringiz uchun rahmat!