3-маъруза Механизмларни классификацияси

Кinematik juftliklardagi reaktsiya kuchlaru

Boshqa jismlar bilan bog’liq bo’lmagan va ixtiyoriy tomonga harakatlanishi mumkin jism – erkin jism deb nomlanadi.

Ixtiyoriy tomonga boshqa jismlar tufayli harakati cheklangan ism erkin

emas.

Ushbu jismning harakatini cheklagan boshqa jismlar bog’lanishlar deb

nomlanadi.

Bog’lanish tomonidan jismga ta’sir etayotgan kuch bog’lanishning reaktsiya kuchi deyiladi.

Bog’lanish qaysi tomonga jism ko’chishini cheklagan bo’lsa, yo’nalgan bo’lsa reaktsiya kuchi teskari yo’nalgan bo’ladi.

13

14

Mexanizm harakatini kuchlar ta’sirida o’rganishda yetakchi zvenoning harakat qonuniyati hamda zvenolarning massalari va inertsiya momentlari berilgan bo’ladi.

Mexanizmni hisobi reaktsiya kuchlarini aniqlashdan bjshlanadi.

V sinfdagi kinematik juftligida reaktsiya kuchlari

ilgarilanma harakatlanayotgan polzunga yo’nalturuvchilar tomonidan ta’sir etayotgan kuch yo’nalturuvchilarga tik yo’nalgan bo’ladi.

Sharnirlardagi reaktsiya kuchi sharnir o’qini kesib o’tadi, lekin uning yo’nalishi no’malum bo’lgani uchun bu kuchni ikkita o’zaro tik bo’lgan tashkil etuvchiga ajratamiz. Tashkil etuvchilarning yo’nalishlarini o’zimiz tanlaymiz.

IV sinfdagi kinematik juftligida reaktsiya kuchlari

Bu sinfdagi kinematik juftliklarda reaktsiya kuchi tegib turgan

yuzalarning normali bo’yicha yo’nalgan bo’ladi

Reaktsiya kuchlari –bu bir jismni ikkinchi jismga ta’sir kuchi.

Masalan 1-zvenodan 2 zvenoga ta’sir etayotgan kuch R12 va teskari 2-

zvenodan 1 zvenoga ta’sir etayotgan kuch R21

Nazorat savollari

1. 
   Mashina va mexanizmlar dinamikasini asosiy masalalari.
   
2. 
   Mashinaga ta’sir etadigan kuchlar.
   
3. 
   Mexanizmni harakatga keltiradigan quvvati qanday quvvatlardan tashkil topgan?
   
4. 
   lgarilanma,aylanma va tekis parallel harakatdagi zvenolar uchun inertsiya kuchlari qfnday aniqlanadi?
   
5. 
   Erkin jism, bog’lanish va reaktsita kuchlar tushinchalatni ta’riflab bering.
   
6. 
   IV va V sinfdagi kinematik juftliklarda reaktsiya kuchlari qanday yo’nalgan?
   

22