3. маъруза матни 1-боб. Давлат ва ҳуқуқ назариясининг предмети ва унинг ўзига хос хусусиятлари


Ҳуқуқий тартибга солишнинг қуйидаги методларини кўрсатиб ўтиш мумкин



Download 1,42 Mb.
bet128/277
Sana22.02.2022
Hajmi1,42 Mb.
#101933
1   ...   124   125   126   127   128   129   130   131   ...   277
Bog'liq
ДХН

Ҳуқуқий тартибга солишнинг қуйидаги методларини кўрсатиб ўтиш мумкин:
рухсат бериш – шахсларнинг фаол ҳаракатлар олиб боришлари учун ҳуқуқлар тақдим этиш;
ман этиш – муайян турдаги ҳаракатларни содир этишдан тийилиб туриш мажбуриятини юклаш;
позитив мажбурлов – муайян фаол ҳаракатларни амалга ошириш мажбуриятини юклаш.
Айнан ана шу усул ва воситалар ўзаро уйғунликда ҳуқуқ соҳасининг методини ташкил этади. Мисол тариқасида ер ҳуқуқида ушбу усулларнинг қўлланилишига эътибор беринг: 1) рухсат бериш-ердан фойдаланишни ташкил этишда қўлланилади. 2) розилик бериш-давлат органларининг ердан фойдаланувчилар томонидан тайёрланган меъёрларни ҳамда фойдаланишга оид бошқа қоидаларни тасдиқлаши ва розилик бериши. 3) ман этиш-атроф-муҳитни муҳофаза этишда ерлардан фойдаланиш ёки маълум бир ҳудудларда маълум бир фаолиятни амалга оширишни таъқиқлаш. 4) мажбурий кўрсатмалар бериш.
Ҳуқуқ институтлари – бу ўзаро боғлиқ бўлган бир турдаги ижтимоий муносабатларни тартибга солувчи ҳуқуқий нормалар гуруҳидир. Масалан, фуқаролик ҳуқуқи соҳасида – мулк ҳуқуқи институти, жиноят ҳуқуқи соҳасида – давлатга қарши жиноятлар институти кабилар амал қилади ва бошқалар. Ушбу ҳуқуқ институтлари ўзлари тегишли бўлган ҳуқуқ соҳасининг ички таркибий қисмидир. Ўз навбатида, юқоридаги мисолимизда биринчиси – мулкий муносабатларни, иккинчиси давлатга қарши жиноят қилишдан келиб чиқадиган муносабатларни тартибга солувчи нормаларнинг мустақил гуруҳини ташкил этади. Бу соҳадаги ҳуқуқ институтлари бирлашиб, муайян ҳуқуқ соҳасини ташкил этади.
Ҳуқуқ соҳаси – бу ўзига хос ижтимоий муносабатларнинг муайян соҳасини тартибга солувчи ҳуқуқ нормалари ва ҳуқуқ институтларининг йиғиндисидир. Масалан, молиявий муносабатлар-молия ҳуқуқ соҳаси билан, меҳнат муносабатлари – меҳнат ҳуқуқи соҳаси билан, ер билан боғлиқ муносабатлар – ер ҳуқуқи соҳаси билан тартибга солинади ва ҳоказо. Ҳуқуқ соҳаси – ҳуқуқ тизимининг асосий қисми ва мустақил бўғини. Ҳар бир ҳуқуқ соҳасида умумий қисм мавжуд бўлиб, унда шу соҳага тегишли ижтимоий муносабатларни тартибга солишнинг умумий принцип ва қоидалари баён этилади.

Download 1,42 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   124   125   126   127   128   129   130   131   ...   277




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish