3-ma’ruza mashg`uloti Mavzu: Moddiy nuqta dinamikasi. Reja: Moddiy nuqta dinamikasi



Download 0,72 Mb.
bet5/10
Sana25.01.2023
Hajmi0,72 Mb.
#902393
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
61a1f7e08f48b5.27930590

Arximed kuchi - gaz yoki suyuqliklar ustunlarining har xil balandliklaridagi bosimlarning farqi hisobiga itarish kuchlari hosil bo‘ladi. Idishning shakliga bog‘liq bo‘lmaydigan, suyuqlik yoki gaz ustunining birlik yuzasiga ta’sir etuvchi bosim quyidagicha ifodalanadi:
P = F/S = mg/S = ρgh (5.11)
bu yerda S – suyuqlik yoki gaz ustunining yuzasi, h – ustun balandligi, ρ – suyuqlik yoki gazning zichligi.

  1. Moddiy nuqtalar tizimi. Inertsiya markazi

Shu vaqtgacha moddiy nuqta deb hisoblanishi mumkin bo‘lgan jismning harakati qarab chiqildi. Endi n ta moddiy nuqtalardan tashkil topgan tizimni (jismlar tizimini) qarab chiqaylik.
Kuchlar ta’sirida tizimdagi har bir moddiy nuqta o‘z harakatini o‘zgartiradi. Binobarin, tizimning harakatini tekshirish uchun tizimdagi har bir moddiy nuqta uchun tuzilgan harakat tenglamalari tizimini yechish kerak.
Bunday masalani yechib, moddiy nuqtalar tizimi harakatini butunligicha tekshirib hal qilish mumkin. Buning uchun, moddiy nuqtalar tizimini tavsiflovchi yangi tushunchalar kiritamiz:
Moddiy nuqtalar tizimining massasi mc ni tizimdagi moddiy nuqtalar massalarining algebrik yig‘indisiga teng deb hisoblaymiz:
(6.1)
Moddiy nuqtalar tizimining massa markazini – inertsiya markazi deb hisoblab, mazkur nuqtaning vaziyatini koordinata boshiga nisbatan quyidagi radius - vektor bilan ifodalash mumkin:
(6.2)
Tizim inertsiya markazi radius - vektorining Dekart koordinata o‘qlariga proektsiyalari quyidagilarga teng bo‘ladi:
; ; , (6.3)
Shuni ta’kidlab o‘tish kerakki, tizimning inertsiya markazi uning og‘irlik markazi bilan ustma-ust tushishi kerak;


TEST SAVOLLARI
1.Nyutonning 3- qonunini ta’riflang
A) Jismlar o’rtasidagi o’zaro ta’sir kuchi kattalik jihatdan teng, yo’nalish bo’yicha esa qarama-qarshi
B) Agar moddiy nuqtaga bir vaqtning o’zida bir nechta kuch ta’sir qilayotgan bo’lsa, u holda ularning har biri boshqa kuchlar bo’lmaganidek moddiy nuqtaga tezlanish beradi:
C) Jismlar o’rtasidagi o’zaro ta’sir kuchlari ularning massalari ko’paytmasiga proporsional
D) Moddiy nuqtaning tezlanishi uni xosil qiluvchi kuchga proporsional bo’lib, yo’nalishi kuch yo’nalishiga mos keladi, moddiy nuqta massasiga esa teskari proporsional

2.Inersiya qonunini ta’riflang (Nyutonning 1-qonuni)?


A)Ta’sir etuvchi kuchlar bo’lmaganda jism yoki tinch qoladi, yoki tekis va to’g’ri chiziqli harakatda bo’ladi.
B)Turli inersial sanoq tizimlarida barcha mexanik hodisalar bir hil kechadi C)Har qanday mexanik harakat – nisbiy tushuncha bo’lib , tanlangan sanoq tizimiga bog’liq
D)Tashqi ta’sir bo’lmaganda jismning tezligini saqlash hodisasi
3. Qaysi formula ko’proq Nyutonning 2-qonunini umumiy ifodasi hisoblanadi?
A) B)
C) D)
4. Faqat m=const bo’lganda o’rinli bo’lgan Nyutonning 2-qonuni ifodasini ko’sating
A)
B)
C)
D)
5. Impuls nima?
A) Jism massasining uning tezlanishiga ko’paytmasi
B) Jism massasining uning teligiga ko’paytmasi C) Jism massasining uning hajmiga ko’paytmasi D) Jismga ta’sir etuvchi kuchning uning ta’sir vaqtiga ko’paytmasi

6. Impuls nimaga bog’liq?


A) Faqat tezlik moduliga
B) Faqat jism massasiga
C) Faqat jism tezligi yo’nalishiga
D) Jism massasi, tezligi va tezlik yo’nalishiga
7. Impulsni saqlanish qonunini to’g’ri ta’rifini toping.
A) Tizim impulsi - o’zgarmas kattalik
B) Tizimga kiruvchi barcha jismlarning to’liq impulsi vaqt o’tishi bilan o’zgarmaydi
C) Jism tizimi impulsi nolga teng
D) Yopiq tizim moddiy nuqtalari impulslari yig’indisi o’zgarmaydi
8. Keltirilgan formulalardan qaysi biri impulsning saqlanish qonunini ifodalaydi?
A)
B)
C)
D)
9. tezlik bilan harakatlanayotgan m massali plastilinli sharcha tinch turgan 2m massali plastilinli sharchaga uriladi. Urillgandan so’ng sharchalar yopishgan holda birgalikda harakatlanadilar. Ularning harakat tezligi qanday?
A) /3
B) 2 /3
C) /2
D) Javob berish uchun ma’lumot etarli emas
10. Impuls kattaliging o’lchov birligi:
A) B)
C) D)
11. Quyidagi vektor fizik kattaliklardan qaysi biri yo’nalish bo’yicha doim klassik mexanikadagi kuch vektori yo’nalishiga mos keladi
A) tezlanish B) tezlik
C) radius vektor D) impuls
12. Keltirilgan ifodalardan qaysi biri ilgarilanma harakat dinamikasining asosiy tenglamasi hisoblanadi:
A) B)
C) D)

2-AMALIY MASHG’ULOT
Ilgarilanma harakat dinamikasi

Download 0,72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish