3-ma’ruza. Kukunlar tarixi, ta’rifi, tavsifi va tasnifi. Ularni tayyorlash texnologiyasi. Reja

Maydalash 

Maydalash  -    bu    qattiq  moddalarni  mexanik  usulda  parchalanishidir.    Maydalash  uchun 

xar  xil  tipdagi  mashinalar  ulkan  maydalagichlardan,toki  0,1  mkm  gacha  kattalikda 

maydalaydigan kolloid tegirmonlar ishlatiladi.  

Yirik maydalash va tolqonga aylantirish maydalash darajasi bilan belgilanadi: 

 

Maydalash  xar  bir  mashinada  bitta  yoki  bir  nechta  bosqichda    olib  boriladi.  CHunki 

mashinalar  tuzilishiga  qarab  chegaralangan  maydalikni  berishi  mumkin.  O‘ta  maydalik 

darajasini  ta’minlash  uchun,    bu  jarayon  bir  nechta  bosiqchda  olib  boriladi.  Bunda  bir  nechta 

yirik  va  tolqon  beradigan  mashinalar  ketma-ket  joylashtirilgan  bo‘ladi.    CHunki  bir  martada 

kerakli  maydalikka  erishib  bo‘lmaydi.  Bo‘lakchalarni  boshlang‘ich  va  oxirgi  kattaligiga  qarab 

maydalash quyidagi turlarga bo‘linadi: 

Yirik maydalash (droblenie)  d

b

 =1000 mm  d

o

 =250 mm 

O‘rtacha maydalash (droblenie) d

b

 =250 mm   d

o

 =20 mm 

Mayda tolqon (droblenie)    d

b 

=20 mm    d

o

 =1,5 mm 

O‘ta mayda tolqongacha maydalash (tonkoe, razmol) 

   

 

 

d

b

 =0,10-0,4 mm 

   

 

 

d

o

 =0,005-0,015 mm 

Kolloid zarrachalargacha maydalash 

   

 

 

d

b

 <0,1 mm 

   

 

 

d

o

 <0,001 mm 

Odatda  mayda  va  o‘ta  mayda  tolqongacha  maydalash  quruq  va  xo‘l  (nam)  xolda  olib 

boriladi.  Xo‘l  maydalashda  chang  xosil  bo‘lishi  kamayadi,  zarrachalar  bir  xil  kattalikda 

maydalanadi. Materiallarni fizik-mexanik  xossalariga  (zarrachalar shakli, tarangligi,  namligi va 

elastikligi-qayishqoqligi) qarab  quyidagi maydalash usullari tanlanadi: 

qattiq va mo‘rt materiallar uchun - ezish va zarb bilan urish. 

qattiq va qayishqoq materiallar uchun - ezish bilan. 

Mo‘rt va o‘rtacha qattiq materiallar uchun -  zarb  bilan  urish, yorib maydalash, ishqalab 

(istiranie) maydalash.  

Qayishqoq  va  o‘rtacha  qattiq  materiallar  uchun  -  ishqalab  va    ishqalab  zarb  bilan  urib 

maydalash.  Maydalashda  materiallarni  namlik  darajasini  va  qumoqlanib  qolish  xossalarini 

xisobga olish kerak. Maydalash ochiq va yopiq sikllarda olib boriladi. 

Ochiq  siklda  material  maydalagich  (drobilka)  orqali  bir    marta  o‘tkaziladi.  YOpiq  siklda 

esa bir necha marta o‘tkaziladi.  

Maydalash xillari:  

 

 

  Mashina turlari: 

Yirik maydalash 

 

 

- Shnekli maydalagichlar 

O‘rtacha maydalash 

 

            - 

Konusli 

maydalagich, 

valikli 

(juvalab) 

maydalagich 

Yirik tolqongacha maydalash    

- 

Valikli 

(juvali)  maydalagich,  bolg‘achali 

maydalagich 

Tolqongacha maydalash  

   

-Urib - markazdan qochma tegirmonlarda, barabanli  

                                                             tegirmonlarda, rolik-xalqali tegirmonlarda. 

O‘ta mayda tolqongacha maydalash  -  Vibro  tegirmonlarda,  oqimli-vibro  tegirmonlarda, 

kolloid tegirmonlarda [5-7]. 

---