3-ma’ruza. Keyingi avlod tarmoqlari (ngn). Qurilish arxitekturasi, maqsadi va vazifalari

Keyingi avlod tarmoq tushunchasi

• So’nggi 10 yil ichida yangi aloqa xizmatlari jadal rivojlanib, keng tarqalmoqda va an’anaviy xizmatlarning sifati yaxshilandi. Shu bilan birga, turli xil xizmatlarni amalga oshirish aloqa tarmoqlarini, xususan, ularning transport infratuzilmasini tegishli ravishda rivojlantirishni talab qiladi. Jahon telekommunikatsion hamjamiyati NGN (Next Generation Networks) tarmoqlarini yaratish kerak degan xulosaga keldi.
• Ushbu nom bilan bir qatorda, turli xil ochiq nashrlarda va ishlab chiqaruvchilarning texnik materiallarida bir xil ma'’noni anglatadigan boshqa atamalarni topishin mumkin: moslashtiruvchi tarmoqlar (Adaptive Networks), multiservis tarmoqlari, intellektual tarmoqlar va boshqalar. NGN atamasi ko’pincha telekommunikatsiya operatorlarining tarmoqlariga murojaat qilish uchun ishlatiladi, ammo NGN kontseptsiyasining asosiy g’oyasi moslashuvchanlikdir. Hozirgi kunda soha ishlab chiqaruvchilari ushbu g’oyani zamonaviy biznes talablariga javob beradigan nuqtai nazardan, axborot texnologiyalarini (AT) rivojlantirishda katta yutuq sifatida ko’rib, faol ravishda qo’llab-quvvatlamoqda.
• NGN tarmoqlariga o’tish tarmoq trafigi tarkibidagi o’zgarishlar va telekommunikatsiya sohasini rivojlantirish shartlari o’zgarishi bilan izohlanadi. Aloqa sohasi tarmoqlarning kelajakdagi rivojlanishiga moslashish uchun eng so’nggi texnologiyalarni qo’llamoqda.

NGN tarmoqlarining ishlash xususiyatlari

• ITU-T (Xalqaro telekommunikatsiya Ittifoqi-telekommunikatsiya sektori) tomonidan belgilanganidek, NGN shunchaki paketli kommutatsiyalarga ulangan tarmoq emas, bu operatorga barcha ma’lum aloqa xizmatlarini taqdim etish va buning uchun har xil yuqori sifatli keng polosali transport texnologiyalaridan foydalanish imkonini beradi. NGN tarmog’ining ajralib turadigan xususiyatlaridan biri bu xizmatlarni etkazib berish funktsiyalarini transport funktsiyalaridan ajratishdir. Ushbu “ajratish” natijasi foydalanuvchilarning turli provayderlar tomonidan taqdim etiladigan xizmatlarga cheksiz kirishlari bo’lishi kerak. Bundan tashqari, ushbu kirish hamma joyda va doimiy ravishda, ya’ni abonentlarning cheksiz harakatchanligi bilan qo’llab-quvvatlanishi kerak.
• NGNning eng muhim jihatlaridan ikkitasi xizmat ko’rsatishni taqsimlash va transport tarmoqlari xizmatlarini taqdim etishda telefoniya va multimedia xizmatlariga xizmat ko’rsatishni boshqarishdir.
• Kerakli xizmat ko’rsatish platformalari (masalan, Parlay Group tomonidan taklif qilingan) va / yoki proksi-serverlarni tashqi xizmat provayderlari foydalanishi uchun foydalanadigan ochiq interfeyslarni ta’minlashi kerak. Natijada paydo bo’ladigan xizmatlar oxirgi foydalanuvchilar tarmoqlar o’rtasida harakatlanishlari uchun mavjud bo’lishi kerak va, albatta, turli xil xizmat ko’rsatuvchi provayderlar bilan turli tarmoqlarga ulangan foydalanuvchilar uchun xizmatlar mavjud bo’lishi kerak.

• 1-rasm. Operatorlar va xizmat ko’rsatuvchi provayderlarning o’zaro
• munosabatlari zaruriyati