3-Маъруза: Информатиканинг тараққиёт босқичлари ва замонавий концепциялари. Информатикани ўқитиш методикасига замонавий ёндашувлар

Фанметодологиясиваэпистемологиясиилмийбилишваилмий ижодни, яъни илмий-тадқиқот фаолиятини ўрганади. Ҳар қандай илмий ютуқ ёкикашфиётнафақатмуайянпредметмазмунига,балкиметодологик жиҳатга ҳам эгадир, зеро, у фанда илгари олинган ахборотни танқидий қайта кўриш,фаннингтушунчалараппаративатадқиқотнегизинимуттасил янгилаш (янги методлар, усуллар ва ёндашувлар-бу янги аппаратура, янги институтларвалабораториялардемак)биланбоғлиқдир.Шундайқилиб, фаннингўзиганисбатанметодологияваэпистемологияфаннингўзиниўзи билишваўзиниўзианглашшакллариданбиридир.Илмийижод методологиясиолимшахсинингянгибилимолишвауниамалдақўллаш соҳасидаги ижодий салоҳиятини очиб беради ва таҳлилдан ўтказади.
Субъектнингобъектгафаолмуносабатисифатидагибилишнингэнг умумийжиҳатларинитаҳлилданўтказувчигносеологияданфарқлиўлароқ, методологиябилишнингбужиҳатлариватомонларибилишбиланбоғлиқ муайян вазиятларда ва билишнинг соҳаларида, маълум ижтимоий-иқтисодий, техникавий-технологикватарихийшароитлардақандайўзифодасини топишигаэътиборниқаратади.Ҳозиргизамонфанметодологиясиилмий фаолиятнингмаъносини,унингижод,амалиёт,ижтимоийборлиқнинг маънавиятсоҳаси,кенгроқайтганда-бутунмаданиятбиланалоқасини аниқлайди.Шундансўнгметодологияилмийтадқиқотларни такомиллаштириш,рационализацияқилиш,мақбуллаштиришва самарадорлигини ошириш муаммоларини ўрганади.
Тизимли ёндашувнинг муҳим вазифалари қуйидагилардан иборат:
─билишобъектинияхлит,мураккабуюшгантизимсифатидакўриб чиқиш;
─тизимнингумумлаштирилганмоделини,унингалоҳидақисмларива жиҳатларининг моделларини тузиш (комьютерлаштирилган).
─тизимларназариялариҳамдаҳархилтизимназарияларива ишловларининг тузилишини ва самарадорлигини ўрганиш.
ХХасрнингиккинчиярмидаэпистемологиядатизимларумумий назарияси вужудга келди. У тизимли ёндашув ғоялари ва принципларининг билишдамуайянлаштирилганмантиқий-методологикифодасибўлди. Тизимларумумийназариясимуайянтабиий,техникавий,ижтимоий фанларнингўрнинибосмай,ҳарқандайтизимлитадқиқотнингумумий методологик принципларини таърифлаб беради. Мазкурмаърузадакўрибчиқилган,синтезда,диалектикбирликда, мураккабўзиниўзиривожлантирувчитизимсифатидаолинганилмий билишдаги ижод жараёнинингэмпириква назарийшакллари, методларива усуллари бизга илмий ижоднинг ҳозирги замон методологиясининг умумий манзарасини беради.
Кейингимаърузалардабизилмийижоднингалоҳидаметодларива усулларини янада муфассал ва чуқур кўриб чиқамиз.