3-ma’ruza. Dasturlash tili strukturasi va dasturlash tilining leksemasi Reja

С++ tili alifbosi va dastur strukturasi.
C++ tili alifbosiga quyidagilar kiradi.

• 
  Lotin alifbosining katta va kichik harflari (A, B, …, Z, a, b, …, z).
  
• 
  Raqamlar (0,1,2,3,4,5,6,7,8,9)
  
• 
  Maxsus simvollar “ {} | [] () + - / % \ ; ‘ . : ? < = > _ ! & * # ~ ^
  
• 
  Ko’rinmaydigan simvollar (“umumlashgan bo’shliq simvollari”). Leksemalarni o’zaro ajratish uchun ishlatiladigan simvollar (misol uchun bo’shliq, tabulyatsiya, yangi qatorga o’tish belgilari).
  

Izohlarda, satrlarda va simvolli konstantalarda boshqa literallar, masalan, rus harflari ishlatilishi mumkin.
C++ tilida 6 xil turdagi leksemalar ishlatiladi: erkin tanlanadigan va ishlatiladigan identifikatorlar, xizmatchi so’zlar konstantalar (konstanta satrlar), amallar (amallar belgilari) va ajratuvchi belgilar.


Izohlar. Izoh - bu kodning nima qilishini tushuntirish uchun dastur kodiga kiritilgan matn satri (yoki bir nechta satr). C ++ da sharhlarning 2 turi mavjud: bir qatorli va ko'p qatorli.
Bir qatorli izohlar // belgilaridan keyin yozilgan izohlardir. Ular alohida satrlarda yozilgan va bu izoh belgilaridan keyin hamma kompilyator tomonidan e'tiborsiz qoldiriladi, masalan:
Int a =5; //a o’zgaruvchisiga 5 ta’minlandi.

Ko'p qatorli izohlar - bu /* */ belgilar o'rtasida yozilgan sharhlar. Yulduzcha orasidagi hamma narsa kompilyator tomonidan e'tiborga olinmaydi:

/* Ushbu qatorning
hammasi
izoh hisoblanadi
*/
Ma’lumot tiplari. O’zgaruvchilar, konstantalar. Dasturlash asoslariga kiradigan keyingi asosiy tushunchalar - ma'lumotlar turlari, o'zgaruvchilar va konstantalar(doimiylar)dir.
Ma'lumot turlari. Birinchidan, nima uchun ma'lumotlar turlari tushunchasi mavjudligiga javob izlaylik. Mana, aytaylik, biz odamning yoshi, vazni va bo'yi to'g'risidagi ma'lumotlarni ko'rsatadigan dastur yozishimiz kerak. Ammo dastur ushbu ma'lumotlarga kirish uchun ular kompyuterning operativ xotirasida biron bir joyda saqlanishi kerak va shundan keyingina ularni ko'rsatishni “so'rash” kerak. Biz uchun ma'lumotlar turlari kerak bo'lgan narsa - kompilyator ma'lumotlar uchun qancha xotira ajratilishi kerakligini va bu xotirada nimalar saqlanishini (butun son (yosh), haqiqiy (og'irlik va balandlik), belgilar va boshqalar) “tushunishi” uchun.
Ma'lumot turlari uch guruhga bo'linishi mumkin: raqamli, belgi va mantiqiy. Ma'lumot turlarini belgilash uchun maxsus ajratilgan so'zlar (kalit so'zlar)dan foydalaniladi. Quyida biz ularni ko'rib chiqamiz va ular uchun qancha xotira ajratilganligini va qanday ma'lumotlarni saqlashlari mumkinligini ko'rsatamiz.

Ma'lumot turi quyidagilarni belgilaydi:

- kompyuter xotirasidagi ma'lumotlarning ichki ko'rinishi;

- ushbu turdagi qiymatlarni qabul qilishi mumkin bo'lgan qiymatlar to'plami;
- ushbu turdagi qiymatlarga tatbiq etilishi mumkin bo'lgan operatsiyalar va funksiyalar.
Ushbu xususiyatlarga asoslanib, dasturchi haqiqiy obyektlarni aks ettirish uchun dasturda ishlatiladigan har bir miqdor turini tanlaydi. Qiymat turi ma'lumotlarni qayta ishlash uchun ishlatiladigan mashina ko'rsatmalarini belgilaydi.
C++ tilining barcha turlarini asosiy va tarkibiyga bo'lish mumkin. C++ tili butun sonlarni, haqiqiy, simvolli va mantiqiy qiymatlarni ko'rsatish uchun ma'lumotlarning oltita asosiy turini belgilaydi. Ushbu turlarga asoslanib, dasturchi kompozit turlarning tavsifini kiritishi mumkin. Bularga massivlar, sanoqlar, funksiyalar, tuzilmalar, ma'lumotnomalar, ko'rsatkichlar, birlashmalar va sinflar kiradi.