3. Lentali konveyerni asosiy parametrlarini aniqlash

Ismoilova. G adab varaq varaq Tekshirdi: Tadjixodjayeva u EUTT 207-15g Tasdiqladi Хаnkelov. T 07.BMI.KTM.01.00.00 O`lc varaq № Докум imzo sana Bajardi: Ismoilova. G adab varaq varaq Tekshirdi: Tadjixodjayeva u EUTT 207-15g Tasdiqladi Хаnkelov. T 07.BMI.KTM.01.00.00 O`lc varaq № Докум imzo sana Bajardi: Ismoilova. G adab varaq varaq Tekshirdi: Tadjixodjayeva u EUTT 207-15g Tasdiqladi Хаnkelov. T 07.BMI.KTM.01.00.00 O`lc varaq № Докум imzo sana Bajardi: Ismoilova. G adab varaq varaq Tekshirdi: Tadjixodjayeva u EUTT 207-15g Tasdiqladi Хаnkelov. T 07.BMI.KTM.01.00.00 O`lc varaq № Докум imzo sana Bajardi: Ismoilova. G adab varaq varaq Tekshirdi: Tadjixodjayeva u EUTT 207-15g Tasdiqladi Хаnkelov. T
	2.Lentali konveyer asosiy parametrlarini aniqlash . Berilgan: -eltilayotgan yuk fizik –mexanik xossalari: sochiluvchan,zarrachali (zarrachalar diametri 3……10mm), hajmiy (to`kilgan) γ=10KN/m^3, abrazivlik darajasi C-abraziv; yukning tinch holatidagi tabiiy qiyalik burchagi 𝜑0=35^0, zarrachalarning harakatchanligi yengil, yuknig harakati davomida uning tabiiy qiyalik burchagi 𝜑=15^0. Konveyer ish unumdorligi Q=900KN/soat konveyer trassasi LH=50M ; L1=10, H=8m. 10-rasm.Lentali konveyer hisobi sxemasi.

Konveyer lentasini tanlash. Ish unumdorligining berilgan qiymatidan konveyer lentasi eni, konveyer lentasi tezligi, eltilayotgan yuk zichligi tabiiy qiyalik burchagi bo`yicha tanlanadi. Maxsus holatlardan tashqari sochiluvchan yuklarni tashishda konveyer lentasi tezligi 0,8 m/s kam bo`lmasligi kerak.
Konveyer lentasida eltilayotgan yuk yuzasi F ortishi bilan uning ish unumdorligi ortib boradi. (11-rasm)


11-rasm. Sochiluvchan yukning tekis va novsimon metallardagi qatlami parametrlari.
Shuning uchun sochiluvchan yuklar uchun novsimon tayanch roliklar ishlatiladi. Ular ЭК turdagi GOST 22645-87 bo`yicha tanlanadi. Roliklar qiyalik burchagi α=20<sup>0</sup>. Lenta tezligini GOST 22644-77 bo`yicha tanlaymiz va 𝜐=1,2m/s deb belgilaymiz.
Zarur bo`lgan lenta enligini quyidagi formula bo`yicha aniqlanadi.
, m

Bu yerda Q-konveyer ish unumdorligi, KN/soat

K_n-14,4 [2]-jadval bo`yicha tanlanadigan koeffisiyent, H/m³;
K_β-konveyer qiyaligi va zarrachalarning harakatchanligiga qarab aniqlanadigan koeffisiyent. Biz loyihalayotgan holat uchun
K_n=470, K_β=0,98.
(Konveyerning qiyalik burchagi β=90⁰),

Bundan
=0.43

GOST 22644-77 konveyer lentasi enining quyidagi qiymatlari keltirilgan: B=300,400,500,650,800,1000,1200mm. Loyihalanayotgan konveyer uchun lenta eni B=500mm.
GOST 22644-77 konveyer lentasi enining quyidagi qiymatlari keltirilgan: B=300,400,500,650,800,1000,1200mm. Loyihalanayotgan konveyer uchun lenta eni B=500mm.
Ishlab chiqarishda foydalanishda bo`lgan konveyer lentalari 1-jadvalda keltirilgan.

Gazlama Turi (GOST 19700-74)	Gazlama mustahkamligi N/sm	Prokladkalar soni, Z	Rezinali qatlam bilan birgalikda lenta qalinligi, mm
БКНЛ-650 БКНЛ-1000 БКНЛ-1500	650 1000 1500	3-6 3-5 3-4	- 1,6 1,9

Jadval 4
Rezina gazlamali konveyer lentalari texnik xarakteristikalari

Loyihalanayotgan konveyerning to`liq bir marta aylanish uchun ketadigan vaqt

=
Konveyerning qiya qismi bilan birgalikdagi uzunligi
L= +10≈60m
Himoya qoplamalarining qabul qilingan qalinligi



12-rasm.Rezina gazlamali lentalarning himoya qatlami.
Tayanch roliklar.
GOST 22645-87 bo`yicha tanlangan lentaning yuklangan qatlamini ko`tarishga mo`ljallangan uch rolikli novsimon tayanch roliklari 13-rasmda keltirilgan. Bundan tashqari konveyer lentasining salt qismini to`g`ri tayanch roliklar ham ushbu rasmda keltirilgan.

13-rasm. Uch rolikli novsimon va to`g`ri tayanch roliklar o`lchamlari

Lenta eni B	Rolik diametri DP	Rolik uzunligi		Ko`taruvchi konstruksiya eng katta eni, E	A	A1	H
		L	L1
400 500 650 800 1000	63,89 63,89,108 89,108,133	500 600 750 950 1150	160 200 250 315 380	700 800 950 1150 1350	130/80 130/80 130/80 170/80 170/80	170/120 170/120 170/120 170/120 230/140	190/157 150/157 190/157 190/187 240/187

5-jadvalda keltirilgan.

Novsimon va to`g`ri tayanch roliklari o`lchamlari, mm
Izoh: kasr suratdagi qiymat novsimon q, kasr maxrajida –to`g`ri roliklarga tegishli.
Tayanch roliklar podshipniklarga mahkamlanadi. Podshipniklarni zichlashga alohida e`tibor berish zarur, maqsad chang va namlikni roliklar ichiga kirishini oldini olish.
Roliklar uchun o`q diametrlari va podshipnik nomerlarini quyidagicha qabul qilamiz.
D<sub>P</sub> =89 D<sub>P</sub>=108mm; d=17, podshipnik 303.
Tayanch roliklar soni. Konveyer yuklangan va salt qismlari uchun roliklar orasidagi l<sub>p</sub>va l<sub>x</sub> masofalar lenta eni va eltilayotgan yuk zichligiga bog`liq ravishda topiladi.
γ=10,0KN/m³ , B=650mm, l_p=1400mm, l_x=20,00mm l_p=2800mm.


Konveyer bosh qismida bir-biridan ma`lum masofada joylashgan 1-3 ta tayanch roliklari olinadi.
To`g`ri chiziqli uchastkadan qiya traektoriyaga o`tishda egrilik olinadi.Bu uchastkada roliklar orasidagi masofa yanada qisqartiriladi.
Konveyer ishchi tarmog`idagi tayanch roliklar soni
n<sub>p</sub> : L<sub>P</sub>= ≈43.
Bu yerda, (L<sub>H</sub> +10)-konveyer trassasi uzunligi, m; L<sub>P</sub>- tayanch roliklar orasidagi masofa, m.
Qo`shimcha va egilish joylardagi tayanch roliklari bilan birgalikda tayanch roliklari soni n=50.
Konveyer salt qismidagi roliklar soni n_x= =22.
Baraban. Yetakchi va yetaklanuvchi barabanlar diametrlari lenta qalinligi bo`yicha belgilanadi, ya`ni D=kz
K ning qiymatlari 3-jadvalda keltirilgan.
6-jadval.

Baraban bajardigan vazifa	Ip-gazlama qoplama uzunligiga mustahkamligi N/sm
	1000 gacha	1200-2000
Yetakchi Taranglovchi chetki Buruvchi	150-160 120-130 100-110	170-180 135-145 120-125

БКНЛ-1000 ip gazlamali qoplamani [4]-jadvaldan barabanlar diametrlarini tanlaymiz.

1. 
   Yetakchi baraban uchun.
   

D=150⋅z=150⋅4=600mm,

2. 
   Taranglovchi baraban uchun.
   

D_t =130⋅z=130⋅4=520mm.
GOST 22644-87 ga asosan D=630mm va D_t =500mm deb qabul qilamiz.
Barabanlar payvand qilib ishlanadi va konveyer lentasi sirpanib tushib
ketmasligi uchun qabariq qilib ishlanadi. Qavariqlik qiymati baraban uzunligidan y=0,5% qiymatda olinadi, ammo uning qiymati 4mm dank am bo`lmasligi kerak.
Yetakchi baraban valga shponkalar yordamida mahkamlanadi, taranglovchi baraban esa qo`zg`almas erkin aylanadi va uning tayanchlari stupitsa chuqurchalariga joylashadi.
Jadval [6 ] da barabanlarning o`rnatuvchi va ulovchi o`lchamlari keltirilgan.
Lentali konveyerning tortish kuchiga hisobi.
Lentali konveyer harakatlanishga qarshilik qiluvchi kuchlar.
Ikki turdagi qarshilik kuchlari mavjud bo`lib:
-konveyer yuk qismi harakatlanishga qarshilik;
-konveyer salt qismi harakatlanishga qarshilik kuchi.

a) konveyer uzunligi bo`yicha taqsimlangan kuchlar;

b) bir joyda (nuqtada) jamlangan qarshilik kuchlari.
Taqsimlangan qarshilik kuchlari yuk og`irligi, lenta og`irligi va aylanuvchi roliklarga bog`liq.
Bir nuqtada jamlangan qarshilik kuchlariga burilish joylaridagi qarshilik kuchlari, yuklash joylardagi va egilish joylardagi qarshilik kuchlari kiradi.
Harakatga qarshilik qiluvchi tekis taqsimlangan qarshilik kuchlarini aniqlashda konveyer lentasi konturi bo`yicha taqsimlangan kuchlarni aniqlash zarur.
Yuk tarmog`i:,

1. 
   lentaning logonometr bo`yicha og`irligi
   

q_л=10B(SZ+S₁+S₂)
bu yerda, B-konveyer lentasi eni; m
S-nakladkalar soni, Z-prokladkalar soni;
S, S_1, S₂ –prokladkalar qalinligi, mm
q_л=10⋅0,65(1,64+3+1,5)=71N/m.

1. 
   Salt qismi roliklari og`irligining konveyer lentasining 1m uzunlikka to`g`ri keladigan og`irligi .
   

Birlamchi holatda tayanch roliklari og`irligini aniqlaymiz.
Uch rolikli novsimon tayanch og`irligi
G_p=0,01[1+(B-0,4)] ⋅D_P²;
Konveyer salt qismidagi to`g`ri tayanch roliklari og`irligi.
G_P¹=[60+140(B-0,4)]

Bu yerda, B-lenta eni, D-rolik diametri, mm.

Loyihalanayotgan konveyer uchun
G_p=0,01[1-(0,65-0,4)]89²=99N
G_p¹=[60+140(0,65-0,4)] =75N
Tayanch roliklar aylanuvchi qismlaridan tushadigan yuklama:
Yuklangan tarmoq uchun (tayanchlar orasidagi masofa l_p=1,4m).
Salt tarmoq uchun(tayanch roliklar orasidagi masofa l_x=2,8m)
q_px= = =27N/m;

2. 
   Konveyer lentasining yuklangan tarmog`idagi eltilayotgan yuk 1 pogonmetr uzunlikka mos keluvchi og`irligi
   

q_г = =208N/m.
Konturning ayrim nuqtalarida lenta tarangligini hisoblash.
Konveyer lentasining to`liq uzunligining turli nuqtalaridagi taranglik kuchini hisoblash uslublari mavjud.
Avvalam bor taranglovchi barabandan chiqib ketuvchi konveyer tarangligi S₁(nuqta 14-rasm).

14-rasm. Konturni aylanib chiqish uslubi yordamida konveyerning to`g`ri va egri uchastkalari.

Lentaning yuk va o`zining xususiy og`irligidan tushgan yuklamadan salqilanish qiymati f=0,02l_p dan oshmasligi zarur.

Bu shart S₁ning qiymati quyidagicha bo`lganda bajariladi.
S<sub>1</sub>≥ = =2441N
Bu yerda, l<sub>p</sub>-konveyer ishchi tarmog`idagi tayanch roliklar orasidagi masofa, l_p=1400mm;
Taranglik kuchi qiymatini S₁=2500N deb qabul qilamiz.
Boshqa xarakterli nuqtalardagi kuchlanishlar , ya`ni to`g`ri chiziqli yo`nalishdan egri chiziqli yo`nalishga o`tganda kuchlanishlar konturini aylanib o`tish metodi bilan aniqlanadi.Yuklangan tarmoq hisob 1 nuqtadan boshlanadi (14-rasm). Bu nuqtada konveyer lentasi tarangligi S<sub>1</sub> ga teng. Keyin 2,3 va 4 nuqtadagi kuchlanish aniqlanadi. S<sub>4</sub>=S<sub>нб</sub>-yetakchi barabanga boruvchi lenta tarangligi har bir keyingi (k+1) nuqtadagi lenta tarangligi undan oldingi k nuqtadagi tarangliklar yig`indisiga k va (k+1) nuqtalardagi qarshilik kuchlari yig`indisi bilan aniqlanadi.
S<sub>K+1</sub>=S<sub>K</sub>+W<sub>K(K+1)</sub>
5,6,7 va 8 nuqtalardagi konveyer salt qismi kuchlanishlari teskari yo`nalishda 1 nuqtadan boshlab hisoblanadi . Shu bilan birga nuqtalar orasidagi kuchlanishlar ayriladi va lentaning xususiy og`irligi plyus qiymat bilan olinadi agarda yo`nalish yuqoriga yo`nalgan bo`lsa va minus ishora bilan olinadi agarda yo`nalish pastga yo`nalgan bo`lsa .
Konveyer ishchi tarmog`i yo`nalish bo`yicha konturni aylanishi
Trassaning 1-2 uchastkasida 2 nuqtadagi kuchlanish

S₂=S₁+(q_г+q_л)(H+L_HW)+q_p.

Lentaning tayanch roliklar ustida harakatlanishga qarshilik koeffisiyenti W konveyer konstruksiyasi bajaradigan vazifasi va uni ekspluatatsiyadan kelib chiqib tanlanadi.
Loyihalanayotgan konveyer uchun W=0,03
S₂=2500+(208+71)(8+50⋅0,03)+70⋅ = =5255N.
Egilish uchastkasida konveyer lentasi roliklar majmuini aylanib o`tadi va ularning qarshilik kuchlari yig`indisi 𝜉=1,02 bilan aniqlanadi va qiyalik burchagi 9⁰ bo`lgan holat uchun 3 nuqtadagi taranglik
S<sub>3</sub>=S<sub>2</sub>⋅𝜉=5255⋅1,02=5360N
4 nuqtadagi taranglik kuchi
S<sub>4</sub>=S<sub>нб</sub>= S<sub>3+</sub>( q<sub>л+</sub> q<sub>г+</sub> q<sub>pp</sub>)L<sub>Г</sub>⋅W=5360+(71+208+70)10⋅0,03=546N
Konveyer lentasi salt tarmog`i harakati yo`nalishiga qarshi yo`nalish bo`yicha konturni aylanib chiqish. Yetakchi barabandan chiqib ketayotgan konveyer lentasi tarangligini aniqlash uchun(5 nuqtada) S<sub>сб</sub>=S<sub>5</sub>, konturni lenta harakati yo`nalishiga qarama qarshi yo`nalishda 1 nuqtadan boshlab aylanib

chiqiladi. S₁-S₈ uchastkasida konveyer lentasi tarangligi kamayadi.

S₈= = =2358N
7 nuqtadagi taranglik quyidagicha aniqlanadi.
S₇= S₈+ q_лH-(q_л+ ) L_HW=2358+71⋅8-(71+ )⋅50⋅0,03=2776N.
Bu yerda, q_{px –}konveyer lentasisalt tarmog`ida aylanuvchi tayanch roliklardan ta`sir etuvchi teng taqsimlangan yuklama, N/m.
6-7 uchastkada konveyer lentasi tarangligi yo`naltiruvchi barabanni aylanib o`tishdagi qarshilik qiymatiga kamayadi.
(β≅10⁰)
S₆= = =2722N

6-5 gorizontal uchastkada uning tarangligi konveyer lentasi barabandan aylanib o`tishdagi taranglik qiymatiga teng.

S₅= S_сб= S₆-( q_л+q_px) L_гW=2722-(71+27)10⋅0,03=2690N
Yetakchi barabanni lentadan sirpanmasligi uchun kiruvchi lentadagi S_нбva chiquvchi lentadagi taranglik S_сбlar orasida quyidagi shart bajarilishi kerak.

S_нб- S_сб≤ S_нб ;

Bu yerda e-natural logarifm asosi, e=2,718; f-lentaning baraban yuzasi bilan bo`lgan ishqalanish koeffisiyenti (jadval 6).
α-baraban lentasining qamrash burchagi, rad.

Lenta va yetakchi baraban orasidagi ishqalanish koeffisiyenti
Jadval. 7

Baraban yuzasi	O`zaro ta`sirlashuvchi yuzalar holati	Atmosfera sharoitlari	Ishqalanish koeffisiyenti
Po`lat yoki cho`yandan olingan baraban qoplamasiz	Toza chang ifloslangan	Quruq Quruq nam	0,4 0,3 0,2
Rezina qoplama	Toza chang ifloslangan	Quruq Quruq nam	0,5 0,4 0,3

Ishqalanish koeffisiyent f=0,3 va qamrash burchagi α=180⁰=3,14 deb olib lge^fα=f

αlge=0,3⋅3,14⋅0,43=0,405
e^fα=2,54
S_нб- S_сб=5464⋅ =3313
5464-2690<3313
Baraban lenta ilashishi to`liq amalga oshiriladi , cho`yan k>1 konveyer lentasini mustahkamlikka tekshirish. Konveyer lentasining eng taranglashgan joyi uning 4 nuqtasida S_нб=5464N. Prokladkalar soni z=4 va konveyer eni B=650mm bo`lganda 1 sm konveyer lentasiga to`g`ri keladigan yuklama
P= = =21N/sm
БКНЛ-1000 turdagi ip-gazlamadan qurilgan konveyer lentasining 1sm eniga to`g`ri keladigan mustahkamlik qiymati
𝜎<sub>p</sub>=1000N/sm
n<sub>3</sub> = = =47
Mustahkamlik zahira koeffisiyenti [n]=8…..10. Haqiqiy zahira koeffisiyentining ruxsat etilgan zahira koeffisiyentidan ancha katta bo`lishi prokladkalar sonini kamroq olish imkonini beradi, masalan z=3.
Ammo lentaga qo`yiladigan qattiqlik bo`yicha talab, ayniqsa ishchi tarmoq bo`yicha konveyer lentasini ta`minlash bo`yicha shuning uchun prokladkalar sonini z=4 o`zgarishsiz qoldiramiz.
Lentali konveyer yuritmasini hisoblash.
Konveyer nominal ish unumdorligida baraban yuritmasidagi aylanma moment
T_б=( S_нб- S_сб) =(5464-2690) =874N⋅m
Konveyer lentasining chiziqli tezligi v=1,2m/s bo`lganda yetakchi val burchak tezligi
W= = =3,8rad/sek.
Yukni yuklash joyidagi barabanlardagi bir nuqtaga keltirilgan qarshilik kuchlari K koeffisiyent bilan ifodalanadi hamda yuritma mexanizmidagi yo`qotishlar 𝜂_m=0,9 bilan ifodalanadi
N=
Konveyer uzunligining kamayishi bilan K koeffisiyent qiymati keskin ortadi.
L=(6….10); 20;30;50;80;100;200.
K=4;3;2;1,7;1,5;1,4;1,3.
Loyihalanayotgan konveyer uchun K=1,6
N= =6,1kvt.
Lentali konveyerlar uchun tajriba yo`li bilan aniqlangan formula bo`yicha (empirik) dvigatel quvvatini aniqlaymiz.
N= (K₁⋅L_v+0,000015QL+0,00027QH)
Bu yerda K_y-o`rnatuvchi quvvat koeffisiyenti; K_y=1,1….1,2;

𝜂_m- yuritma mexanizmi foydali ish koeffisiyenti; K₁va K₂-konveyer lentasi enining va konveyer uzunligining eni;

L-konveyer uzunligining gorizontal proyeksiyasi, m; -lenta tezligi, m/s.
Q-konveyer ish unumdorligi, kn/s; H-ko`tarish balandligi, m
N = (0,02⋅60⋅1,2+0,000015⋅900⋅60+0,00027⋅900⋅8)1,0=5,65 KVT
Nazariy formula va tajriba yo`li bilan aniqlangan formulalar orqali hisoblangan dvigatel quvvati formulalari qiymatlari bir-biriga yaqin chiqdi.
4A seriyali uch fazali asinxron dvigatellari GOST 19523-74 bo`yicha 4A13256-turdagi dvigatel tanlaymiz. N=5,5kvt, dvigatel aylanish chastotasi n<sub>g</sub>=9601/min. Dvigatelning gabarit va ulanish o`lchamlari 6-rasmda keltirilgan.

15-rasm. 4A13256 dvigatelining gabarit va ulanish o`lchamlari.
Reduktor.Muftalar.
Dvigatelning aylanish chastotasi n<sub>g</sub>=960 1/min yetakchi baraban aylanish chastotasi qiymatiga tushirish zarur, konveyer tezligi, 𝜐=1,2m/s bo`lgan qiymatda baraban aylanish chastotasi
n= = =36,4 1/min
Dvigatel -baraban orasidagi zarur bo`lgan uzatishlar soni
Um= = ≈26.
Lentali konveyer yuritmalarida ikki pog`onali turli konstruksiyaga ega
bo`lgan silindrik reduktorlar ishlatiladi. Ular uzoq vaqt davomida nisbatan sekin va doimiy ishlashga mo`ljallangan. Konveyer yuritmasi sxemasi 16-rasmda keltirilgan.

16-rasm.Konveyer yuritmasi mexanizmi sxemasi.
Zarur bo`lgan uzatishlar sonidan kelib chiqib Ц2У reduktorini tanlaymiz.
Reduktor o`lchamlarini aniqlash uchun sekin yuruvchi valdagi aylanish momentini aniqlaymiz bu val baraban bilan ulangan.
Barabandagi aylanish moment
T_б=( S_нб- S_сб) ⋅K=(5464-2690) ⋅ ⋅1,65=1440N⋅M.
Sekin yuruvchi valdagi aylanish moment 2000N⋅M gat eng bo`lgan Ц2У⋅200 reduktorini tanlaymiz.

Uning uzatishlar soni Up=28

Zaruriy bo`lgan uzatishlar soni Um=26,4
⋅100≈6%
Uzatishlar sonining 6% o`sishi konveyer tezligining 6% kamayishiga olib keladi. GOST 22644-87 ga asosan konveyer tezligining ±10% o`zgarishiga ruxsat etilgan.
Ц2У-200 reduktorining gabarit va ulanish o`lchamlari keltirilgan.
O`qlar orasidagi masofa : tezyurar juftlik a<sub>б</sub>=125, sekin yuruvchi juftlik a<sub>г</sub>=200mm, chiquvchi vallar diametrlari d<sub>б</sub>=30mm, d<sub>т</sub>=70mm.
Muftalar . Dvigatel valini reduktor tezyurar vali bilan ulash uchun GOST 21424-85 bo`yicha elastik barmoq –vtulkali mufta tanlaymiz . Mufta tomonidan beradigan aylanish momenti 125N⋅M.

Texnologik qism

3.Texnologik qism

Ushbu bitiruv-malakaviy ishining texnologik qismida ilgak osmasi bloki o`qiga mexanik ishlov berishning marshrut xaritasi ishlab chiqiladi.
“O`q “ detali prutok shaklidagi detal bo`lib, uning tashqi yuzasida ikkala tomondan rezba ochiladi. U uncha katta bo`lmagan yuklamalar bilan zarbsiz va tinch rejimlarda ishlaydi.
Shuning uchun zagatovka sifatida uglerodli konstruksion po`lat-35(GOST 1050-74) tanlangan .
“O`q” ga termik ishlov berilmaydi.
Zagatovkani olishning iqtisodiy jihatdan samarali usuli bu trubasimon prokatdan qirqish. Ushbu usulda olingan zagatovkada quyidagi ishlovlar beriladi.

1. 
   Zagatovka chetlari 38h14 o`lcham bo`yicha qirqiladi;
   
2. 
   Tashqi yuza Ø38h14 bo`yicha;
   
3. 
   Zagatovkaning ikkala cheti 28mm uzunlikda qirqish.
   

Ishlov berishga qo`yimlar quyidagilardan iborat:
1) 170 mm uzunlikka ikkala tarafidan 5 mm dan.
2) tashqi yuza uchun Ø38h14 4mm diametrga.
“O`q” detalini tayyorlashning texnologik jarayonini kichik seriyali ishlab chiqarish usulida loyihalaymiz bu yerda universal metallga ishlov beruvchi stanoklardan foydalanish maqsadga muvofiq.

1. 
   Ishlov berish rejimlari
   

Ushbu holatda ishlov berish rejimlari (𝜐-kesish tezligi, m/min; S-uzatish, mm/ayl; n-stanok shpindeli aylanish chastotasi, ayl/min) qiymatlarini jadval usulidan foydalanib hisoblaymiz va keyinchalik katalog bo`yicha tanlangan jihozning parametrlari bo`yicha korrektirovka qilamiz.
Operatsiya 01.Tokarlik. Zagatovkani ikki chetini l₁=170mm o`lcham bo`yicha kesish va tashqi yuzani Ø42mm o`lchamdan
Ø38h14 o`lchamgacha yo`nish .
Tokarlik vint –ochish 16K20 stanogi N<sub>dv</sub>=7,5 kvt.
Kesuvchi instrument –qattiq qotishmadan (T15K6)
GOST 18877-73 bo`yicha yon ko`rinishdagi bosh burchagi
α=60<sup>0</sup>.
Kesuvchi instrument mustahkamlik davri T=60min.
Jadval[3] dan kesish tezligining qiymatini t=30mm va
S<sub>t</sub>=0,4mm/ayl va V<sub>t</sub>=140m/min qiymatlarini olamiz.
K<sub>1</sub>=1,35-ishlov berilayotgan material mustahkamlik chegarasi
bo`yicha (𝜎_b=500….600 mPa).
K₂=1,00-ishlov berilayotgan yuza holatiga qarab.
K₃=1,00- qattiq qotishma markasiga qarab.
K₄=0,92 yoy ko`rinishdagi bosh burchak qiymati bo`yicha .
Umumiy to`g`irlovchi koeffisiyent
K=K₁⋅K₂⋅K₃⋅K₄=1,35 ⋅ 1,00 ⋅ 1,00⋅ 0,92=1,24.

Kesish tezligining hisobiy qiymati

𝜐_p=𝜐_t⋅K=140⋅1,24=173,6m/min
Stanok shpindeli aylanish chastotasi hisobiy qiymati
n_p= = =1316 ayl/min.
16K20 stanogi pasporti bo`yicha ushbu operatsiya uchun
to`g`irlashlar olib boramiz.
n<sub>ф</sub>=1100ayl/min-stanok shpindeli aylanish chastotasining
haqiqiy qiymati
S<sub>Ф</sub>=0,35mm/ayl- toza yo`nishdagi uzatish.
Bundan toza yo`nishdagi haqiqiy kesish tezligi
𝜐<sub>ф</sub>= = =145m/min.
2-o`tish. (zagatovka tashqi yuzasini yo`nish)
Kesish tezligining qiymatlari uchun qiymati
t=2,5mm va S<sub>t</sub>=1,0mm/ayl
v<sub>t</sub>=127m/min
To`g`irlash koeffisiyentlari (jadval [3] dan)
K<sub>1</sub>=1,35, K<sub>2</sub>=1,00, K<sub>3</sub>=1,00, K<sub>4</sub>=0,81
Umumiy to`g`irlash koeffisiyenti
K=K₁⋅K₂⋅K₃ ⋅K₄= 1,35 ⋅1,00⋅ 1,00 ⋅ 0,81=1,09

Kesish tezligining hisobiy qiymati

V_p=V_t⋅K=127⋅1,09=138,4m/min.
Stanok shpindelining aylanish chastotasining hisobiy qiymati
n_p= = =1049ayl/min
16K20 stanogi pasportiga ko`ra n<sub>ф</sub> =1100ayl/min ,
S<sub>Ф</sub>=0,65mm/ayl
Kesish tezligining haqiqiy qiymati
𝜐<sub>ф</sub>= = =145m/min.
Boshqa ko`rinishda kesish quvvati
N_dv=2,1kvt
Operatsiya 02. Zagatovka ikki chetdan l=28mm uzunlikda
M28 rezba ochish.
Jihoz -16K20 tokarlik vint ochish stanogi.
Kesuvchi instrument - T15K6 qattiq qotishmadan
tayyorlangan rezba ochadigan keskich. GOST 18877-73
bo`yicha.
Instrument mustahkamlik chegarasi T=45min.
Kesish tezligining jadval bo`yicha qiymati t=2mm va
S_t=0,1mm/ayl
𝜐_t=5,5m/min

Jadval [3] bo`yicha to`g`irlash koeffisiyentlari

K₁= 1,01, K₂=0,9, K₃= 1,0, K₄=0,72
Umumiy to`g`irlash koeffisiyenti
K= K₁*K₂*K₃ *K₄ =1,01* 0,9 * 1,0* 0,72=0,65
Kesish tezligining hisobiy qiymati
V_p=V_t*K=5,5*0,65=3,6m/min
Stanok shpindeli aylanish chastotasining hisobiy qiymati
n_p= = =27ayl/min.
16K20 stanogi pasporti bo`yicha to`g`irlashlar keltiramiz.
n<sub>ф</sub>=50ayl/min, δ<sub>ф</sub>=0,15mm/ayl.
Kesish tezligining haqiqiy qiymati
𝜐<sub>ф</sub>= = =6,6m/min.
Rezba ochishdagi quvvat
N<sub>P</sub>=2,1kvt
2-o`tish. Ø202H14 o`lchamdagi teshik yo`nish.
Kesish tezligining t=2mm va St=0,43mm/ayl qiymatlarga mos qiymati V_T=250m/min .
To`g`irlash koeffisiyentlari (jadval-35[4])
K₁=1,35, K₂=1,00, K₃=1,00, K₄=0,81
Umumiy to`g`irlash koeffisiyenti

K=K₁*K₂*K₃*K₄=1,35*1,00*1,00*0,81=1,09

Kesish tezligining hisobiy qiymati
V_P=V_T*K=250*1,09=272,5 m/min
Stanok shpindeli aylanish chastotasi hisobiy qiymati

1K62 stanogi pasporti bo`yicha to`g`irlashni amalga oshiramiz.
n_ф=500 ayl/min, S_ф=0,5 ayl/min
Kesish tezligining haqiqiy qiymati

Zagatovkani yo`nishdagi kesish quvvatining n_ф=500ayl/min;
S_Ф=0,5mm/ayl, va S_ф=317m/min berilganlar uchun mos qiymatini
42[4]-jadvaldan olamiz
N_p=2,1kvt _Ш=6,37kvt.
Operatsiya 015. Radial- parmalash operatsiyasi.
Jihoz: 2A55 turdagi radial-parmalash stanogi.
Kesuvchi asbob: 2301-0042 parma GOST 10913-77.
Kesuvchi asbob mustahkamlik davri
T=40mm.

S_t=0,12mm/ayl, qiymatlar uchun 30-jadvaldan [4] V_t=8,16m/min tanlaymiz.

To`g`irlash koeffisiyentlarini 35-jadvaldan tanlaymiz.
K₁=1,35, K₂=1,00, K₃=1,00, K₄=0,86
Umumiy to`g`irlash koeffisiyenti
K=K₁*K₂*K₃*K₄=1,35*1,00*1,00*0,86=1,16
Kesish tezligining hisobiy qiymati
V_P=V_T*K=8,16*1,16=9,47 m/min
Stanok shpindeli aylanish chastotasi hisobiy qiymati

16K20 stanogi pasporti bo`yicha to`g`irlangan qiymatlar
n_ф=250 ayl/min, S_ф=0,12 ayl/min
Kesish tezligining haqiqiy qiymati

Tanlangan kesish rejimlari uchun 40-jadvaldan kesish quvvati
N_p=2,1kvt _Ш=6,37kvt.

1. 
   Ishlov berish vaqti.
   

O`tishlarning asosiy vaqtlari hisobiy usulda aniqlanadi, o`tishlar bilan bog`liq yordamchi vaqt t<sub>B</sub>, detalni stanokga o`rnatish va olish bilan bog`liq bo`lgan yordamchi vaqt t_вц, dam olish va pauzalar bilan bog`liq bo`lgan t_оп jadvallar va meyoriy hujjatlardan olinadi.
Operatsiya 005.

1-o`tish. Asosiy vaqt

Bu yerda, l=18mm
Qirqish pichog`ining kirish uzunligi i=2 toza yo`nishdagi o`tishlar soni.
2-o`tish.
Asosiy vaqt

Bu yerda D₃-zagatovkaning tashqi diametri.
d₀=202mm-yo`niladigan teshik diametri.
Donabay vaqt tashkil etuvchilari.
t<sub>в</sub>=0,18min
t<sub>вц</sub>=0,09min
t<sub>об*п</sub> =0.04t<sub>0</sub>=0,04(t<sub>0.005.1</sub>+t<sub>0.005.2</sub>)=0,04(1+0,36)=0,05min
operatsiya donabay vaqti
t<sub>ш.005</sub>=(t<sub>0.0.05.1</sub>+t<sub>0.05.2</sub>)+2t<sub>в</sub>+t<sub>вц</sub>+t<sub>оп</sub>=(1+0,36)+2*0,18+0,09+0,05=1,86min
olingan ma`lumotlar bo`yicha ilgak osmasi bloki o`qi detalini tayyorlash jarayoni marshrut xaritasi tuziladi.

Atrof- muhit muhofazasi va hayot faoliyati xavfsizligi

4. Hayot faoliyati xavfsizligi.
Yuklash tushirish mashinalaridan foydalanishda hayot-faoliyati xavfsizligi.
Yuk ko`tarish mashinalari va yuk osish organlarini ishlab chiqaruvchilarni ekspluatatsiya qilish O`zbekiston Respublikasi Davlat texnika nazorati talablari asosida amalga oshiriladi.
Yuk ko`tarish mashinasi elektr jihozi uning montaji , elektr tokini yetkazish va boshqa shunga o`xshash masalalar elektr qurilmalarni o`rnatish bo`yicha belgilangan yo`riqnoma asosida amalga oshiriladi elektr jihozlardan foydalanish esa elektrqurilmalardan foydalanish bo`yicha qoidalar asosida amalga oshirilishi zarur.
Yuqorida keltirilgan qoidalarga to`liq amal qilinganida kranni o`rnatish uchun texnika nazorati organlaridan ruxsat olish zarurati yo`q.
Yuk ko`tarish mashinalarini tayyorlash faqat ixtisoslashgan tashkilotlar yoki yuk ko`tarish mashinasi ishlab chiqaruvchi zavodlar ruxsati bilan amalga oshiriladi.
Atrof-muhit harorati 40<sup>0</sup> (minus) bo`lgan yuk ko`tarish mashinasi shimoliy sharoitlarga moslab ishlanadi yuklarni aniq va xavfsiz o`rnatishni talab qiluvchi montaj va boshqa ishlar uchun loyihalanayotgan yuk ko`tarish mashinasi ko`tarish va harakatlanish mexanizmlari kichik tezlik qiymatlarida harakatlanish mexanizmlari bilan jihozlanishi zarur. Yangi ishlab chiqarilayotgan kranlarda ko`tarish mexanizmi yordamida yukni tushirish va ilgakni qulochini o`zgartirish faqat dvigatel yordamida amalga oshiriladi.
Yuk ko`tarish mashinasi(kran) yuk ko`taruvchanligi va boshqa parametrlari hamda gabarit o`lchamlari standartlashtirilgan.
Masofadan boshqariladigan kranlar tezligi 50 m/min aravachalari harakat tezligi esa 32 m/min dan oshmasligi kerak.
4.1 yuk ko`tarish mashinasi qismlari va detallari talablar va yuk ko`tarish mashinasini o`rnatish. Shtampovka yoki bolg`alab tayyorlanadigan ilgaklar GOST 2105-75 talablari asosida tayyorlanadi.
Ilgaklar asosida parametrlari va o`lchamlari ularning turidan yuk ko`tarish mashinasi yuritmasidan kelib chiqib Davlat standartlari asosida amalga oshiriladi.
Yuk ko`taruvchanligi qiymati 30 KN dan oshganda ilgaklar tayanchga o`rnatiladi shariklaryordamida bemalol aylanadigan bo`lish zarur.
Yukni qamrab olish organlarining ilgakdan tushib ketmasligini oldini olish uchun ilgak xavfsizlik qulflari bilan jihozlanadi.
Greyder ishchi jihozidan foydalanilganda uning o`z-o`zidan ochilib ketishini cheklovchi qurilma bilan kran jihozlnishi zarur.
Yechib olinadigan almashinuvchi ishchi jihozlar va idishlar texnologik kartalar va individual chizmalar asosida amalga oshiriladi.
Idishda undan foydalanish maqsadi, tartib raqami, massasi vako`tarilishi mumkin bo`lgan maksimal yuk og`irligi ko`rsatiladi. Idishning sig`imi kran zo`riqishi bilan yuk osish, kran strelasini ko`tarib turish, tortish va boshqa ishlarda foydalaniladigan kranlar amaldagi standartlarga javob berish va sertifikati bo`lishi zarur. Sertifikat bo`lmagan holatlarda po`lat arqonlardan foydalanishga ruxsat berilmaydi.
Po`lat arqonlar loyihalanganda va keyinchallik kran konstruksiyasiga o`rnatilishdan oldin quyidagi formulada mustahkamlikka hisoblanishi zarur:



P/S≥R
Bu yerda P-po`lat arqonning uzunlik qiymati sertifikat bo`yicha ya`ni Davlat standarti asosida, N
S-po`lat arqon tarmog`idagi maksimal kuchlanish, N
R-zahira koeffisiyenti.
Po`lat arqon turi va bajariladigan vazifasiga ko`ra zahira koeffisiyenti quyidagicha aniqlanadi.
Yuk ko`tarish krani yuk va strela yuritmalari.

• 
  Dastakli……………………………………..4,0
  
• 
  Mashina yuritmalari(ish rejimlari)
  
• 
  Yengil………………………………………...5,0
  
• 
  O`rta…………………………………………..5,5
  
• 
  Og`ir va o`ta og`ir…………………………….6,0
  
• 
  Strelani tortish uchun………………………….3,5
  

Greyferlar uchun:

• 
  Alohida ikki motorli yuritma uchun……………….6,0
  
• 
  Alohida bir motorli yuritma uchun………………….5,0
  
• 
  Bir arqonli va motorli……………………………….5,0
  

Machta va tayanchlarga tortish uchun

• 
  Doimiy ishlaydigan kranlar uchun…………………..3,5
  
• 
  Xizmat muddati bir yilgacha bo`lgan…………………3,0
  

Kabel kranlar arqonlar uchun

• 
  Doimiy ishlaydigan kranlar uchun……………………..3,5
  
• 
  Xizmat muddati bir yilgacha bo`lgan kranlar uchun…..3,0
  
• 
  Kranlarda tortish xizmatini bajaruvchi kranlar uchun….4,0
  
• 
  Kulachoklarni elektryuritmalarni osish uchun……………3,0
  
• 
  Polispastlar uchun………………………………………..6,0
  
• 
  Odamlarni ko`tarish uchun mo`ljallangan
  

lebyodkalar uchun……………………………………….9,0

• 
  Kranlarni montaj qilishda ishlatiladigan
  

arqonlar uchun…………………………………………..4,0

• 
  Strelani ko`tarib tushirish uchun…………………………3,5
  

Yuk ko`targich kran turi
Strelali kranlar elektrtallar lebedkalardan tashqari barcha kranlar uchun Strela kranlar yukni va strelani ko`tarish mexanizmlari Kran montaj qilish mexanizmi Elektrotallar Greyferli lebedkalar Yuk ko`tarish kranlar uchun Strelali kranlar uchun Greyfer bloklari Ko`tarish uchun lebedkalar Yuklar uchun Odamlar uchun	Dastakli mashinali Dastakli mashinali Dastakli mashinali Dastakli mashinali	Yengil O`rta Og`ir O`ta og`ir Yengil O`rta Og`ir O`ta og`ir Yengil O`rta Og`ir O`ta og`ir Yengil O`rta Og`ir O`ta og`ir	18 20 25 35 16 18 20 25 20 30 20 18 12 20 16 25

Po`lat arqon bilan o`raladigan blok diametri

D≥de.
Bu yerda D-blok diametri, d-po`lat arqon diametri
e-yuk ko`tarish turi va ish rejimiga bog`liq bo`lgan koeffisiyenti.

Baraban diametri yuqoridagi formula bo`yicha hisoblangan qiymatidan 15% muvozanatlovchi blok diametrini 20% elektrotal va strelali kranlarda esa 40% kamaytirishga ruxsat beriladi.

Baraban diametrini turgan po`lat arqon o`rtacha diametribo`yicha olish kerak.
Jadvalda zahira koeffisiyenti qiymati keltirilgan
Silliq barabanlar va po`lat arqonlarni ko`p qatlamli qilib o`rashga mo`ljallangan barabanlar ikkala chetida rebordalar qilinadi.
Rebordalar faqat po`lat arqon siljib barabandan chiqib ketishini oldini oluvchi jihozlar bilan jihozlangan elektrotallar jihozlanadi.
Yuk ko`tarish mashinalari yuk ko`tarish va strela qulochini o`zgartirish mexanizmlarini normal tormozlar bilan jihozlanadi.
Kran ishga tushgan paytda tormoz ochiladi va aylanishga to`sqinlik qilmaydi.
Dastakli yuritmali yuk ko`tarish mashinalari avtomatik ta`sir etuvchi tormozlar bilan jihozlanadi.
Ko`tarilgan holda bo`lgan yukning o`zidan tushib ketmasligini ta`minlash uchun boshqariladigan normalepik tormozlar ishlatiladi.
Ko`tarilgan holda bo`lgan yukning o`z-o`zidan tushib ketmasligini ta`minlash uchun boshqariladigan normaleptik tormozlar ishlatiladi.
Greyferlar ikki barabanli alohida yuritmali lebyodkalardan har bir yuritmada tormoz o`rnatilishi lozim.

Yerlash qurilmasi

Yong`in xavfsizligini ta`minlash maqsadida mashinalar ximoyaviy yerga ulash qurilmasi va yong`inga qarshi vositalar bilan jihozlangan (yong`in o`chirgich) belkurak , ikkita vilkali shnur va razetka , tross qozig`I bilan va harakatlanayotganda statik zaryadli tarqatish uchun yerlash zanjiri.
O`t o`chiruvchi asboblar dastlabki o`t o`chirish vositasi bo`lib, yong`in boshlang`ich davrida uning kuchayib tarqalib ketmasligi uchun ishlatiladi.
O`t o`chirish texnikasi atama va qoidalarida berilishicha o`t o`chiruvchi moddalarning turiga qarab quyidagi turlarga bo`linadi.

1. 
   Suyuqlik vositasidagi aktiv yuzali moddalar qo`shilgan suv yoki turli kimyoviy birikmalarning suvdagi eritmalari:
   

Karbonat kislotali (suyultirilgan karbonad dioksidi) kimyoviy ko`piklar (kislota va ishqorlarning suvdagi eritmasi) havo ko`pikli (ko`pik hosil qiluvchi moddalarning suvdagi eritmasi bilan siqilgan karbonad angiidrid gazi yoki havoning aralashmasi) xladonli ( kolloidlangan uglevodorod asosidagikukunli moddalar-bromli etil xladon va boshqalar ), kukunli
( karbonad ikki oksidli soda asosidagi quruq kukunlar ), aralashma holidagi (kukunlar va ko`pik hosil qiluvchilar ).

2. 
   O`t o`chiruvchi moddaning miqdori va o`lchamlari bo`yicha kam hajmli
   
3. 
   ( hajmi 5 litr 10 litrli) ko`chma va hajmi 25 l dan kam bo`lmaga statsionar uskunalar.
   

Karbonad kislotali o`t o`chirish asboblari havo kirmaganda ham yona oladigan moddalardan ( paxta tolalaridan ) boshqa har xil moddalarni o`chirishda ishlatiladi.
Hozirgi paytda karbonad kislotali o`t o`chirish asboblarining oy, oy -2A, oy-5, oy-8, oy-2mm va oy-5mm markalari mavjud.
Kimyoviy ko`pikli o`t o`chirish asboblari qattiq moddalarni hamda maydoni 1m² gacha bo`lgan suyuq yonuvchi moddalarni o`chirishda ishlatiladi.
Kukunli o`t o`chirish asboblarida o`chiruvchi modda sifatida kuknli tarkiblar ishlatiladi.
Hozirgi paytda оп-1 оп-2 оп-2б оп-8б1 va boshqa kukunli o`t o`cherish asboblari keng qo`llanilmoqda.
ОП-1 asbobidan tashqari barcha kukunli o`t o`chirish asboblarida kukun qisilgan havo yoki gaz ( azot ) yordamida amalga oshiriladi.
Kukunli o`t o`chirish asboblari ishqoriy metallar yengil sepuvchi suyuqliklar kuchlanish ostidagi elektr uskunalari yonganda o`chirish uchun ishlatiladi.
Hozirgi zamon texnika taraqqiyoti davrida sanoat korxonalarida shovqinga qarshi kurash masalalari muhim masalalar qatoriga kiradi. Bu masala asosan mashinasozlik sanoatida transport vositalarini ishlatishda va energetika sanoatida juda jiddiy masala bo`lib turibdi.
Shovqinning oqibatlari ma`lum . U birinchi navbatda ishlab chiqarishda mehnat qilayotgan kishilarni ma`naviy toliqtiradi, shovqin chiqaruvchi mashinalarni ishlatayotgan ishchilar va ishlab chiqarish jarayonini boshqarayotgan operatorlar ishiga xalal berib , ularni har xil xatoliklarga yo`l qo`yishlariga olib keladi. Bu es o`z navbatida ishlab chiqarish jarohatlanishlari kelib chiqishining asosiy manbai hisoblanadi. Katta shovqin ta`sirida insonning asab sistemalari zirqillaydi, eshitish organining faoliyati susayishiga sabab bo`ladi.
Shuning uchun ham sanoat korxonalarida shovqinni kamaytirish chora-tadbirlarini belgilash muhim ijtimoiy ahamiyatga ega bo`lib , inson salomatligini saqlashi bilan katta ahamiyat kasb etadi.
Odam qulog`i ma`lum chastotadagi tovushlarni eshitish qobiliyatiga ega. Bu chastotalar 16 Gs dan 20000 Gs gacha bo`lgan diapazonni tashkil qiladi. 16Gs dan kichik va 20000Gs dan katta bo`lgan chastotadagi tovushlarni odam qulog`i eshitmaydi va u tovushlar infra va ultra tovushlar deb ataladi.
Tovushga qarshi kurash chora-tadbirlarini belgilashda shovqinning o`rta geometric chastota oraliqlari belgilangan. Bu oraliqlar quyidagicha belgilanadi.
O`rta geometrik chastota oraliqlari: 63(45-90) ( qavsda shu chastotani ifodalaydigan chegara miqdorlari berilgan), 125(90-180), 250(180-355), 500(355-710), 1000(710-1400), 2000(1400-2800), 4000(2800-5600), 8000(5600-11200).
Yangi sanoat korxonalarini va sexlarini loyihalashda shu sanoat korxonasi va sexlarida kelib chiqishi mumkin mumkin bo`lgan shovqin bosimi darajalarini aniqlash muhim vazifa hisoblanadi. Ma`lumki , shovqin chiqaruvchi mashina va mexanizmlar sanoat korxonasining biror sexida joylashganligini hisobga olib, ana shu shovqinni tevarak-atrofdagi ishlab chiqarish korxonalarida , aholi yashash joylariga shovqin ta`sirini kamaytirishga qaratilgan chora-tadbirlar korxonasi loyihalash davrida hisobga olinadi. Shovqinni hisoblash asosan quyidagi vazifalarni o`z ihiga oladi:

1. 
   Ma`lum nuqtada shovqin chiqarishi umkin bo`lgan va shovqin tavsiflari aniq bo`lgan shovqin manbaining shovqin bosimi darajasini aniqlash.
   
2. 
   Shovqinni kamaytirilishi lozim bo`lgan miqdori.
   
3. 
   Shovqinni ruxsat etiladigan miqdor darajasiga keltirish chora-tadbirlari. Hisoblash nuqtasi ochiq maydonda yoki berk xona ichida joylashgan bo`lsa, bularning har biri uchun hisoblash formulalari har xil bo`ladi.
   

Shovqinga qarshi kurash chora-tadbirlari quyidagi usullarda olib boriladi.

1. 
   Shovqinni ajralib chiqayotgan manbayida kamaytirish;
   
2. 
   Shovqinning tarqalish yo`nalishini o`zgartirish;
   
3. 
   Sanoat korxonalari va sexlarini oqilona planlashtirish;
   

4) Sanoat korxonalari xonalariga akustik ishlov berish;

5) Shovqinni tarqalish yo`lida kamaytirish.
Shovqinni ajralib chiqayotgan manbayida kamaytirish.
Shovqinga qarshi kurashning ajralib chiqayotgan manbayida kamaytirish eng samarali usul hisoblanadi .


Shovqinning kelib chiqishiga asosiy sabab mashina va mexanizm yoki uning ayrimqismlari harakati natijasida havoda elastik to`lqinlar harakatini vujudga keltiradi. Bunday to`lqinlarning hosil bo`lishiga olib keladigan harakatlanuvchi qismlarni o`z navbatida mexanik, aerodinamik, gidrodinamik va elektrodinamik turlarga bo`lib qarash maqsadga muvofiqdir.
Bu mashina va mexanizmlarning ishlash prinsiplaridagi tavsiflari va shovqin chiqarishga olib keladigan omillar har xil bo`ladi. Shovqin hosil bo`lishiga sababchi bo`ladigan asosiy bitta band hammasi uchun umumiy. Bu ularni ishlatishda va ta`mirlash vaqtida yo`l qo`yilgan noaniqliklar shovqin chiqarishning asosiy omili hisoblanadi.

5.Xulosa
Ushbu bituruv – malakaviy ishni bajarish jarayonida qurilish materiallarini eltishga mo’ljalangan lentali konveyer loyihalangan.

Loyihalangan konveyer asosiy parametrlari ya’ni ish unumdorligi va dvigatel quvvati asoslangan va ushbu ko’rsatkichli konveyer talab etilgan parametrlarga hech qanday ortiqcha yuklamalarsiz erishadi.
Loyihalangan lentali konveyerning mavjud konstruksiyalaridan farqi uning eltilayotgan material fizik-mexanik xossalari va ishlab chiqarish sharoitlaridan kelib chiqib loyihalanganligidadir.
Loyihalangan lentali konveyerning uzoq muddat buzilmasdan ishlashi uchun uni ortiqcha yuklamalarsiz ishlatish hamda o’z vaqtida ta’mirlash va moylash ishlarini bajarish zarur.

6.Foydalanilgan adabiyotlar.

1. 
   Mirziyoyev.SH.M. Tanqidiy tahlil, qat`iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik kerak. O`zbekiston Respublikasining Vazirlar Mahkamasining 2016-yil yakunlari va 2017 yil istiqbollariga bag`ishlangan majlisdagi O`zbekiston Respublikasi Prezidentining nutqi.
   

Xalq so`zi gazetasi.
2017 yil 16-yanvar, № 11.

2. 
   A. Tojiyev .Qurilish mashinalari. Toshkent. O`zbekiston 2002y -275-bet
   
3. 
   B. Dovudboyev. Yuk ko`tarish mashinalari va mexanizmlari
   

Toshkent. O`zbekiston 2007-yil 246-bet

4. 
   Detallarga ishlov berish bo`yicha vaqt me`yorlari. Moskva . 1984-y 44-bet
   
5. 
   П.А. Рогов. А.Ф. Торговицкий курсовой проектирование подьемно транспортный машин. Ташкент. Укитувчи-1983-г.
   
6. 
   М.П.Александров. Подьемно-транспортные машины
   

М. Внешная школа -1986г 434 бет

Format	Zona	Poz .	Belgisi		Nomi	Sana	Eslatma
					Hujjat
					Yig`ma chizma
					Yig`ma birliklar
					Rama	1
					Yetaklanuvchi baraban	1
					Ishchi rolik	24
					Yuritma	1
					Yetakchi baraban	1
					Salt rolik	24
					Tayanch	4
					Reduktor	1
					Mufta	2
					Elektrdvigatel	1
					Taranglovchi qurilma	1