3-laboratoriya ishi quvur uzunligi bo’yicha yo’qotilgan energiya (napor)ni va gidravlik ishqalanish koeffisientini aniqlash. Ishning maqsadi

3-LABORATORIYA ISHI
Quvur uzunligi bo’yicha yo’qotilgan energiya (napor)ni va gidravlik ishqalanish koeffisientini aniqlash.
Ishning maqsadi. Quvurning uzunligi bo’yicha gidravlik qarshilik koeffitsientini tajribada aniqlash.
Umumiy ma‘lumotlar. Belgilangan ikkita 1-1 va 2-2 kesimlar orasidagi oqimning to’liq napori quyidagiga teng:
1-1 kesimda
2-2 kesimda
bu holda bu kesimlar orasidagi napor yo’qotilishi:


(3.1)
Ma‘lumki, bu kesimlar orasidagi uzunlik bo’yicha yo’qotilgan napor quvur va suv oqimi hamda suyuqlik qatlamlari orasidagi ishqalanishga bo’lgan gidravlik qarshilikni yengishga sarflanadi va suyuqlikning qovushqoqlik koeffitsientiga bog’liq buladi.
Laboratoriya qurilmasi suv idishi (1), quvur (2), jumrak (3)va pezometrlardan (4) tashkil topadi (3.1-rasm).

3.1-rasm. Laboratoriya qurilmasining sxemasi:
1-bak, 2-suv quvuri, 3-jumrak, 4-pezometrlardan tashkil topgan.
Tajribalarni utkazish tartibi.1. Suv idishi 1 tulgandan keyin quvur 2 orqali jumrak 3 ni asta-sekin ochish yo’li bilan suv oqimi utkaziladi.
2. Suv oqimi turg’unlashgandan keyin 1-1 va 2-2 kesimlardagi suv sathi pezometrlar yordamida o’lchanadi.
3. H1 va H2 qiymatlari bo’yicha napor yo’qolishi qiymati hisoblanadi:
h_1-2 = H₁ - H₂ , m (3.2)
4. Quvurdagi suvning barqaror xarakati uchun hajmiy usulda suv sarfi aniqlanadi. , sm³/s, (3.3)
W-bakda yig’ilgan suv hajmi, sm³; t-suvning yig’ilishi uchun ketgan vaqt, sekunti.
5. Quvur jonli kesim yuzasi teng:
(3.4)
6. Quvurdagi suvning o’rtacha tezligi quyidagicha aniqlanadi:
. (3.4)
7. Darsi-Veysbax formulasidan foydalanib quvur uzunligi bo’yicha gidravlik qarshilik koeffitsientini aniqlaymiz:
­­­­­

O’lchashlar va hisoblar natijalari 3.1-jadvalga yoziladi.

3.1-jadval

Tajr. №

,sm

,sm

he, sm

W, sm^3

t, sek

Q, sm^3/s

w, sm^2

n, sm/s

ltaj

u, sm^2/s

Re

lnaz

1

2

3