3-labaratoriya ishi. Bajardi: Mamasaidov m qabul qildi: Xoshimov b mavzu: Standart komponentalar palitrasi. Bir va bir nechta formalar bilan ishlash. Ishdan maqsad

3-labaratoriya ishi.

Bajardi: Mamasaidov M

Qabul qildi: Xoshimov B

Mavzu: Standart komponentalar palitrasi. Bir va bir nechta formalar bilan ishlash.

Ishdan maqsad: Standart komponentalar palitrasini o’rganish va bir va bir nechta formalar bilan ishlashni ko’rib chiqish.

Nazariy qism

Dastur yaratishda eng ko’p ishlatiladigan kompanentalar palitrasi Standart komponentalar palitrasi hisoblanadi. Uning ko’rinishi quyidagicha:

1-rasm. : Standart komponentalar palitrasi.

Frames, TMainMenu, TPopupMenu, TLabel, TEdit, TMemo, TButton, TCheckBox, TRadioButton, TListBox, TComboBox, TScrollBar, TGroupBox, TRadioGroup, TPanel, TActionList.

Ixtiyoriy ilovaning asosiy elementi forma xisoblanadi. Formaga boshqa ko‘rinadigan va ko‘rinmaydigan komponentalarni joylashtirsa bo‘ladi. Forma, foydalanuvchi nuqtai nazaridan, u ilova bilan ishlayotgan darchadir. Ilovaga kiritilgan xar bir yangi forma o‘zining modul (unit) iga ega bo‘ladi. Modulga formada bajarilishi kerak bo‘lgan funksiya, protseduralar kiritiladi.

Odatda murakkab ilovalar bir nechta formadan iborat bo‘ladi. Yangi ilova (programma) tuzish uchun File menyusi dan New-> Application komandasi tanlanadi. Birinchi forma asosiy forma xisoblanadi. Ilovaga yangi forma qo‘shish uchun File menyusidan New Form tanlanadi. Bir formadan boshqasiga o`tish uchun Show va Show Modal metodlaridan foydalanish mumkin. Show Modal metodi joriy formani yopgandan keyin boshqalari bilan ishlashga ruxsat beradi. Bu metod operativ xotiradan unumli foydalanish uchun ishlatiladi. Show va ShowModal metodlarini ayni vaqtda ko‘rinmaydigan formalar uchun xam ishlatish mumkin. Agar formani ko‘rinish ko‘rinmasligi noma’lum bo‘lsa quyidagicha programma kodi kiritiladi:

if (! Form2->Visible) Form2->ShowModal;

Show va ShowModal metodlari bajarilganda formaning OnShow xodisasi sodir bo‘ladi. Hide metodi orqali formani ko‘rinmaydigan qilish mumkin. Formani Close metodi orqali yopiladi. Bir nechta formalar bilan ishlaganda bir formadan boshqasiga o‘tish uchun Shift+F12 tugmalari bosiladi.

TMainMenu

Bosh menyu komandalari Panelini va ularga mos keladigan tushib qoladigan menyularni yaratadi. Barcha menyu komandalarining identifikatorlari menyuning har qanday konkret komandasiga kirish huquqiga ega bo‘lgan Items xususiyati bilan aniqlanadi. AutoMerge xususiyati
TPopupMenu
Merge va UnMerge metodlari bilan birgalikda turli shakldagi menyularning birlashish jarayonini bosh- qaradi.

Shakl yoki bironta boshqa komponenta uchun maxsus menyu yaratadi.

TLabel
Shaklda tahrir qilib bo^`lmaydigan statik matnning to‘rtburchak sohasini aks ettiradi. Odatda, matn boshqa komponenta nomidan iborat bo'ladi.

Nom matni Caption xususiyatining qiymatidir. Alignment xususiyati matnni tekislash usulini aniqlaydi. Shrift olchami avtomatik tarzda sohaning maksimal in Idirilishiga mos kelishi uchun AutoSize xususiyatining true qiyma- iiui mating. Kalta soha ichida matnning hammasini ko'rish imkoniga ega bo‘lish uchun WordWrap xususiyatining true qiymatini bering. Transparent xususiyatining true qiymatini o'rnatsangiz, boshqa kom- pniiciUaning bir qismini to^{`</sup>g<sup>`}ri uning ustida joylashtirilgan nom orasidan ko`rinib turadigan qilishingiz mumkin.