3 I. Боб. Волейбол тарихи, техника ва тактикаси


Ҳужум қилишни такомиллаштиришни таҳминий машқлари



Download 1,35 Mb.
Pdf ko'rish
bet27/27
Sana11.08.2022
Hajmi1,35 Mb.
#846867
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   27
Bog'liq
yosh volejbolchilarni zhismonij sifatlarini rivozhlantirishda xarakatli ojinlardan fojdalanish

Ҳужум қилишни такомиллаштиришни таҳминий машқлари. 
1.Ўзига-ўзи тўпни хоҳлаган зонада ташлаб, ҳужум қилиш. 
2.2-зонадан 4-зонага тўп узатиш ва 4-зонадан ҳужум қилиш ва уни 


62 
тескариси. 
3.Қисқартирилган тўп узатишдан ҳужум қилиш. 
4.Майдон ўртасидан тўп билан ҳужум қилиш. 
5.Ҳужумни қисқартирилган, узун, тез, тезлаштирилган тўп узатишлардан 
қилиш мумкин. 
6.Тўрдан узоқ берилган тўплар билан ҳужум қилиш 1,5,6 зоналардан. 
7.Гавдани ҳавода чап ёки ўнгга қараб буриб ҳужум қилиш. 
8.Қўлни чап ёки ўнг томонга йўналтириб ҳужум қилиш. 
9.1-тўп узатишда ҳужум қилиш. 
10.Бошқа зоналарга ҳааркатланиб ҳужум қилиш. 
11.Максимал тезликда ҳужум қилиш 10-15 марта. 
12.1 та гуруҳли тўсиққа қарши ҳужум қилиш. 
13.Тўп узатгандан кейин ҳужум қилиш, тўсиқдан кейин, қисқа майдон 
бўлакларни 
югуриб 
ўтиш. 
Ҳужумга 
ўргатиш 
жараёнида 
уни
такомиллаштиришда шуғулланувчиларни аста-секин ҳамма ҳужум қилиш 
усулини ўргатиш керак. Ўйинчи хоҳлаган зонада хоҳлаган қўли билан ҳужум 
қила олиш керак.
 
Тўсиқ қўйиш техникасига ўргатиш. 
Тўсиқ қўйиш техникасини ўргатишни якка тўсиқдан бошлаймиз. 
Ҳарактланмайдиган тўсиқ бошлаймиз. Тўсиқ қўйиш техникасиниўрганаётганда 
уни қисмларга бўлиб ўргатиш мақсадга мувофиқ. Биричидан, тўсиқни олдида 
қандай сакрашни ўргатиш керак. Ундан кейин тўсиқ бўйлаб ҳаракатланишни, 
шуғулланувчиларда ҳужумчиларни ҳаракатини кузатиш қобилятини тарбиялаш 
лозим. 
Тўсиқ қўйишни ўргатишда қуйидаги машқлардан фойдаланамиз. 
1Тўпни олдида турган ҳолда тўсиққа сакраб имитация қилиш. 
2.2 та ўйинчи тўпни 2 томонига турадилар. Ўқитувчини сигналидан 
кейин иккаласи бир вақтда тўрга сакрайдилар. Сакраб қўл панжаси бир-бирига 
урилиши керак. 
3.Тўсиқ бўйлаб ҳаракатлангандан кейин тўсиқ имитацияси.Бу ерда қўл 
панжаларини ҳаракатга диққатни жалб қиламиз. 


63 
4.Тўп бўйлаб чапга, ўнгга ҳаракатлангандан кейин тўсиқни имитацияси. 
5.Ўйинчилар шерик-шерик бўлиб тўпни 2 томонга туришади. 1-ўйинчи 
ҳужум чизиғига 2-ўйинчи эсатўпни олдида туради. Ҳужум чизиғидаги ўйинчи 
югуриб келиб ҳужум қилади. Тўпни ёнида турган ўйинчи эса ҳужумчини ҳужум 
қилиш йўналишини аниқлаб, уга тўсиққа чиқади. Машқни 4-5 марта 
бажаргандан кейин ўйинчилар жойларибилан алмашади. 
7.Дастлабки ҳолат 6-машқдагидай, ҳужумчи тўпни ўзи-ўзига ташлаб 
ҳужум қилади. Ҳужум маълум бир зонага қилиниши керак. Тўпни ёнида 
турувчи ўйинчи унга тўсиқ қўяди. Тўсиқ ҳужумчи ҳужум қилаётган зонага 
қўшилиши керак. 
8.Ўйинчилар тўплар била 4 зонада бир-бирини кетида ҳужум қилишга 
туришади. 3-зонада тўпни ҳужумчиларга етказиб берадилар ўйинчи туради. 4-
зонада 3-зонага тўп узатилади. 3-зонадан эса тўрга яқин қилиб тўп 4-зонага 
еитказиб берилади. Тўпни нариги томонидан 2-зонада турган ўйинчи эса тўсиқ 
қўяди. Ҳужумчини қайси томонга қараб ҳужум қилса, шу томонни тўсиқ билан 
беркитилади. Ўйинчилар жойлари билан маълум бир марта ҳужум қилгандан 
кейин алмашишади. 
Тўсиқ қўйишдаги хатолар. 
1.Жойни нотўғри танлаш. 
2.Ўз вақтида сакрамаслик олдин ёки кейин. 
3.Қўл панжалари бир-биридан жуда узоқда. 
4.Ўйинчи ҳужумчини эмас, тўпни кузатиши. 
5.Қўлларни тўсиқ қўйгандан кейин ён томондан туриши ва шунга ухшаш 
хатолар. 
Тўсиқ қўйишни такомиллаштириш машқлари. 
1.Ҳужумни 2,3,4 зоналарда ўртача ва балад тўп узатишга тўсиқ қўйиш. 
2.Ҳужумни худди шу тўп узатишлардан фақат тўрни четидан 2,4 зоналарда. 
3.Ҳужумни тезлаштирилган ва тўп узатишларни тўсиқ билан беркитиш. 
4.Тўрда узоқда берилган тўпларни ҳужумини тўсиқ билан беркитиш. 
5.Ҳужумни 1-тўп узатишларни тўсиқ билан беркитиш. 


64 
ХУЛОСА 
Хулоса 
қилиб 
айтилса, 
ҳаракатли 
ўйинлар 
орқали 
бўлажак 
мутахассисларнинг маънавий ва жисмоний баркамоллиги тарбияланади. Уларда 
ҳаётда, айниқса кундалик ижтимоий меҳнат ва турмуш шароитларда учраб 
турадиган турли фаолиятлар мазмун топади. Муҳим томони эса ўйин 
иштирокчилари ва томошабинларда эстетик завқ олишни кучайтиради. Бу эса 
жисмоний тарбия ва руҳий ҳолатларнинг уйғунлиги, ўзаро боғлиқлигидан 
далолатдир.
Энг кадимги авлодларимиздан то ҳозирги мустакиллик давригача давом 
этиб 
келаётган 
турли 
куринишдаги 
миллий 
анъаналаримиз 
ва 
кадриятларимизнинг умум инсоний кадриятлар орасида уз урни бор. 
Турмуш маданиятимизнинг салохиятли соглом авлод мехнати, тарбияси 
ва ижодкорлик, бунёдкорлик каби фаолиятлари билан мужассамлашган. 
Хамма даврларда хам бола тарбияси хусусан бола жисмоний тарбияси 
мухим урин тутган. Уз даврига кура тарбия усуллари турли даврларда узига хос
турлича амалга оширилган булсада халкимиз комил инсон тарбиясини доимо 
орзу килган ва унга интилган буни биз мутафаккирларимиз Фаробий, Беруний, 
Ибн-Сино, Имом Ал Бухорий, А.Навоий, А.Темур, З.М.Бобур, Машраб, 
А.Яссавий, Накшбандий, Замахшарий, С.Айний, А.Авлоний ва бошка куплаб 
алломаларнинг таълимотида укиганмиз. 
Эътиборли томони шундаки, мутафаккирларнинг карашлари ва тарихий 
маълумотларнинг гувохлигича инсон жисмоний баркамоллиги унинг комил 
инсон булишдаги асосий томонларидан бири саналган. 
Эътироф этиш керакки харакатли ўйинлар шахс тарбиясининг энг асосий 
воситаси булиб келган ва ҳозирда хам улар узининг ахамиятини йукотмаган 
балким янада такомиллашиб бормокда. 
Шунинг учун хам ҳозирги даврда укувчилар жисмоний тарбиясида 
хусусан жисмоний тарбиясида харакатли ўйинлардан фойдаланиш тугри йулга 
куйилган. Укувчилар тарбиясида харакатли ўйинлардан фойдаланиш деярли 
барча мамлакатларда хам кулланилади. Шулар жумласида бизнинг 


65 
мамлакатимизда хам укув тарбия жараёнида харакатли ўйинлардан урнида 
самарали фойдаланилган. Хусусан умумтаълим мактаблари укувчилари 
жисмоний тарбиясида харакатли ўйинлар укув дастурларида етарлича уз урнини 
топган. Харакатли ўйинлардан куплаб илмий, услубий оммабоп адабиётлар 
яратилган. Шундай булишига карамасдан олдинда бу борада килинадиган 
илмий-услубий ишлар куп саналади. Асосийси ҳозиргача аникланган харакатли 
ўйинлардан ёш волейболчиларни тайёрлашда унумли фойдаланиш зарур деб 
хисоблаймиз.
Волейбол билан шуғулланишни эндигина бошлаган 13-14 ёшли болаларда 
жисмоний сифати етарли даражада тараққий этмаганлиги ҳамда сакраш ва 
югуриш кўникмалари деярли шаклланмагани кузатилди. Жойдан туриб ва 
югуриб келиб баландликка сакраш натижалари орасидаги фарқ жуда кам 
миқдорни ташкил этди. Маълумки, югуриб келиб вертикал сакраш жойдан 
сакраш натижасидан анча юқори бўлиши керак. 
3 ой давомида ўтказилган педагогик тадқиқот натижалари шуни 
кўрсатдики, БЎСМ дастури асосида дастлабки ўргатиш жараёнида шуғулланиб 
келган 13-14 ёшли волейболчиларда махсус жисмоний сифатлар сезиларли 
даражада ўзгармади. Айнан шу сифатларни ривожлантирувчи машқларни ва 
ҳаракатли ўйинларни ўз таркибига киритган машғулотлар тадқиқот гуруҳида 
махсус жисмоний сифатини кўрсаткичларини самарали ўсганлигини кўрсатиб 
берди. 


66 
ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР 
1.
Ўзбекистон Республикасининг “Таълим тўғрисида” ги Қонуни. Т.: 
Ўзбекистон, 1997. 
2.
Ўзбекистон Республикасининг “Жисмоний тарбия ва спорт 
тўғрисида” ги Қонуни. Тошкент, 27 июл 2000 йил. 
3.
И.А.Каримов Ўзбекистон мустақилликка еришиш остонасида. – 
Т.: “Ўзбекистон”, 2011. – 440 б. 
4.
И.А. Каримов Юксак маънавият енгилмас куч, иккинчи нашр– Т.: 
“Маънавият”, 2010. – 173 б. 
5.
Айрапетянс Л.Р., Пулатов А.А. Волейбол назарияси ва услубияти. 
Жисмоний тарбия институтлари ва Олий педагогика билим юртлари учун 
дарслик. 2011. 212 б
6.
Айрапетьянц Л.Р. Контроль специализированных нагрузок 
прыжковой 
направленности 
высококвалифицированных 
волейболистов. 
Педагогик таълим, Ташкент, №2. 2003, С.13-17. 
7.
Айрапетьянц 
Л.Р. Контроль специализированных нагрузок 
прыжковой 
направленности 
высококвалифицированных 
волейболистов. 
Педагогик таълим, Ташкент, №2. 2003, С.13-17. 
8.
Алиев М.Б., Усмонхўжаев Т.С., Сагдиев Ҳ.Ҳ. Спорт ўйинлари. 
Т.,Илм Зиё, 2007. 
9.
Волков Л.В. Теория и методика детского и юношеского спорта. 
Киев, Олимпийская литература, 2002. - 294 с. 
10.
Железняк Ю.Д Юный волейболист, М., 1988. - 190 с.
11.
Матвеев Л.П. Основы общей теории спорта и системы подготовки 
спортсменов. Киев, 1999. – 154 с. 
12.
Матвеев Л.П., Мельников С.Б. Методика физического воспитания 
с основами теории. Учебное пособие. Москва., «Просвещение», 1991 й 
13.
Иванков Ч.Т. Теоретические основы методики физического 
воспитания. — М.: «Инсан», 2000. — 352 с.


67 
14.
Исматуллаев Х.А., Ганиева Ф.В. Методы и средства воспитания 
физических качеств баскетболистов. Методические рекомендации. Тошкент. 
Изд. отд.ИФК. 1996 й
15.
Платонов В.А. Общая теория подготовки спорцменов в 
олимпийском спорте . – Киев олимпийская литература. 1997 с. 583. 
16.
Усмонхужаев Т.С. Жисмоний тарбиядан умумий ўрта таълимнинг 
давлат таълим стандарти ва ўқув дастури (И-ИХ синфлар учун) – Т.: Шарк, 
1999. – Б. 187-287. 
17.
Усмонхужаев Т.С. Жисмоний тарбиядан умумий ўрта таълимнинг 
давлат таълим стандарти ва ўқув дастури (И-ИВ синфлар учун) – Т.: Шарк, 
1999. – Б. 319-372. 
18.
Усманхўжаев Т.С., Хўжаев Ф. Ҳаракатли ўйинлар. Тошкент. 1992. 
19.
Гарипов А.Т., Клещев Ю.Ю., Фомин Е.В. Скоростно-силовая 
подготовка юных волейболисток. // Методические рекомендации. ВФВ, М.: 
2009. - 45 с. 
20.
Годик М.А.Физическая подготовка футболистов. М.: Терра-Спорт, 
2006.-272 с. 
21.
Железняк Ю.Д., Айрапетьянц Л.Р., Пименов М.П., Кунянский В.А. 
Массовый волейбол (обучение, соревнования, судейство). Т.: Ибн Сино, 1994. – 
144 с. 
22.
Железняк Ю.Д. Волейбол: У истоков мастерства. ФАИР – ПРЕСС. 
М.: 1998. – 336 с. 
23.
Железняк Ю.Д. Петров П.К. Основы научно-методической 
деятельности в физической культуре и спорте. // Учеб. пособие для студ. ВУЗов. 
М.: Академия, 2002. – 264 с. 
24.
Железняк Ю.Д., Кунянский В.А., Чачин А.В. Волейбол. // 
Методическое пособие по обучению игре. М.: Олимпия ПРЕСС, 2005. - 111 с. 
25.
Железняк Ю.Д., Чачин А.В., Сыромятников Ю.П. Волейбол. 
//Примерные программы для ДЮСШ и СДЮШОР. Советский спорт, М.: 2009.- 
130 с. 


68 
26.
Матвеев Л.П. Основы общей теории спорта и системы подготовки 
спортсменов. Киев., 1999. – 316 с. 
27.
Платонов В.Н. Система подготовки спортсменов в Олимпийском 
спорте. Общая теория и её практические приложения. Киев, Олимпийская 
литература, 2004. – 808 с. 
28.
Пулатов А.А. Волейболнинг расмий қоидалари. ЎзДЖТИ нашриёт-
матбаа бўлими. Т.: 2002. - 53 б. 
29.
Пулатов А.А., Исроилов Ш.Х., Қурбанова М.А. Волейбол. // ЖТИ 
ИИ курс талабалари учун ихтисослик фанидан маъруза матнлари. Т.: 2003. - 44 
б. 
30.
Пулатов А.А. Волейбол. // ЖТИ И курс талабаларига мўлжалланган 
маърузалар тўплами. Т.: 2004. - 71 б. 
31.
Пулатов А.А., Исраилов Ш.Х. Волейбол назарияси ва услубияти. // 
Ўқув қўлланма. Т.:2007. – 148 б. 
32.
Пулатов А.А., Исроилов Ш.Х., Қурбонова М.А., Кдирова М.А. И-ИВ 
курс талабалари билан семинар ва услубий машғулотлар ўтказиш бўйича 
услубий ишланмалар (волейбол назарияси ва услубияти бўйича). Т., 2008. – 78 
б. 
33.
Пулатов А.А. Ёш волейболчилар тезкорлик-куч сифатларини 
шакллантириш услубияти. // Услубий қўлланма. Т.: 2008. – 38 б. 
34.
Родионов А.В. Психо-физическая тренировка.М.: Дар, 1995. – 64с. 
35.
Селуянов В.Н., Шестаков М.П., Космина И.П. Научно-методическая 
деятельность. // Учебник. М.: Физкультура, 2005. - 287с. 
36.
Спортивные игры: Техника, тактика, методика обучения. //Учебник 
для студ. высш. пед. учеб. заведений. Под. ред. Ю.Д.Железняка, Ю.М.Портнова. 
М.: Академия, 2004. - 520 с. 
37.
Холодов Ж.К. Теория и методика физического воспитания и спорта. 
// Учебное пособие для студентов высших учебных заведений, обучающихся по 
специальности “Физическая культура”. М.: Академия, 2008. - 478 с. 


69 
38.
Хулио Веласко (Аргентина), Даг Бил (США), Филип Блен 
(Франция), Джузеппе Азарра (Италия). Современный волейбол. Тренировка. 
Управление. Тенденции. М.: ВФВ, 2008.- 31с. 
39.
Чесноков Ю.Б. Техника игры. // Методический сборник. М.: ВФВ, 
2008. - 48 с. 
40.
Шнайдер В.Ю. Методика обучения игре в волейбол. // Пособие для 
ст-в фак-в физ-ры. М.: Олимпия. Человек, 2008.- 55 с. 
41.
Юнусова Ю.М. Теоретические основы физической культуры и 
спорта. // Учебное пособие. Т.: 2005. – 260с. 
42.
Айрапетянс Л.Р., Пулатов А.А., Исроилов Ш.Х. Волейбол // Олий 
ўқув юртлари умумий курс талабалари учун ўқув қўлланма.Т.: 2009. - 77 б. 
43.
Исроилов Ш.Х. Волейбол: Олимпия захиралари талабалари учун 
ўқув қўл. // ЎзР олий ва ўрта-махсус таълим вазирлиги, Ўрта махсус, касб-ҳунар 
таълим маркази. Т.: Тасвир, 2008. – 144 б. 
44.
Қурбонова М.А., Қосимова М.У. Миллий ва ҳаракатли ўйинлар. // 
Олий ўқув юртлари умумий курс талабалари учун ўқув қўлланма.Т.: 2009.
 

Download 1,35 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   27




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish