“3 d texnologiyalar” fanidan O’quv qo’llanma

 
1.2.- jadval. Rastr va vektor grafikasi imkoniyatlarining solishtirma tahlili 
 
Solishtirish 
kriteriylari 
Rastr grafikasi 
Vektor grafikasi 
 
 
Rasmlarni 
tasvirlash 
usullari 
Rastrli tasvirlar ko’p piksellar 
asosida quriladi 
Vektorli tasvirlar buyruqlar ketme-ketligi 
asosida ta’riflanadi 
Haqiqiy 
dunyo 
ob’yektlarini tasvirlash 
Rastrli rasmli haqiqiy obrazli
ob’yektlarni 
tasvirlashda 
samarali foydalaniladi 
Vektorli 
grafika 
fotografiya 
rasmi 
sifatidagi 
tasvirlarni 
olishga 
imkon 
bermaydi.
Tasvirlarni 
tahrirlash 
sifati 
Masshtablashda va o’zgartirish 
jarayonida rastrli rasmlar sifati 
o’zgarib ketadi
Vektorli 
tasvirlar 
o’z 
sifatini 
yo’qotmasdan 
oson 
o’zgartirilishi
mumkin 
Tasvirlarni 
chop 
etishdagi afzalliklari 
Rastrli 
rasmli 
printerlar 
yordamida oson chop etilishi 
mumkin 
Vektorli rasmlar gohida chop etilmaydi
yoki kerakli ko’rinishga ega bo’lmaydi 
Rastrli grafikadan raqamli fotosuratlar va skanerdan olingan rasmlar bilan ishlash 
uchun foydalaniladi.
Uch o’lchovli grafikaning afzalligi va kamchiligi 
 
Uch o’lchovli tasvirlarning ko’pgina afzalliklariga qaramay grafik loyihalar 
ishlab chiqishda nazarda tutish lozim bo’lgan kamchiliklardan ham holi emas, 3 D 
grafikaning kamchiliklariga quyidagilarni misol keltirish mumkin: 

---

14 
1.
Kompyuterning apparat qismiga bo’lgan yuqori talablar: uning operativ xotirasiga, 
protsessorning ishlash tezligiga va hokazo.; 
2.
Kameraning ko’rish maydoniga aylanuvchi, sahnaning barcha modellarini yaratishga
sarflanadigan ko’p vaqt; 
3.
Ikki o’lchovli grafikaga nisbatan tasvirlarni yaratishning murakkabligi va erkinligi
kamligi. Ob’yektni qalam yoki qog’ozda yoki ekranda 2 D grafika vositalari asosida, 
ob’yektlar proportsiyasini erkin boshqarish, proportsiya qoidalariga rioya etmaslik.
3 D formatda bu faqat kuchli paketlarda mumkin, hattoki ularda ham qo’shimcha 
kuchlar va yaratuvchanlik zarur bo’ladi; 
4.
Sahna tarkibidagi ob’yektlarning o’zaro holatini doimiy kuzatib turish zaruriyati, 
shu jumladan, 3 D animatsiya yaratishda ham. Chunki 3 D grafika ob’yektlari 
o’zgaruvchan, ular bir-biriga oson moslashadi va ular o’rtasida keraksiz
munosabatlarni nazorat qilish kerak; 
5.
Oddiy misol keltirish mumkin: animatsiya qaxramoni modeli, stulda o’tirish o’rniga 
bir yo’la havoda yiqilishi mumkin. Shu sababli ob’yektlar deformatsiyasi qoidalariga 
rioya etish zarur. 
 
Yassi tasvirlar bilan solishtirganda uch o’lchamli esa bir qancha afzalliklarga ega, 
hozirgi kungacha o’rganilgan va 3 D texnologiyalarda professionallar tomonidan
o’rganilmaganlari ham ko’p, ular qatoriga quyidagilarni misol keltirish mumkin: