“3 d texnologiyalar” fanidan O’quv qo’llanma

Material turlari 
Yaratilgan 
material 
o’zida xarita, yorug’likni o’zlashtirish parametrlari, 
shaffoflik,qaytish va sinish, o’zidan nur sochish va boshqalardan tarkib topgan 
majmuaviy ob’yektni ifodalaydi. 
Material andozasini tanlash uchun, materiallar muxarririda Standart tugmasini bosish, 
so’ngra ochiladigan Material / Map Browser menyusidan Browse From qism 
menyusiga kirib ; New(Yangi material) parametrini tanlash zarur. 
2-jadval. Materiallarning asosiy turlari 

---

151 

---

152 
 
Material parametrlari bo’lmasi. Xarita turlari 
Material Editor (Materiallar muxarriri) oynasining pastki qismida noyob 
materiallarni yaratish imkonini beruvchi parametrlarini taxrirlash bo’lmasi joylashgan. 
Shader basic parameters (sheyder asosiy parametrlari) bo’lmasi 
Shader(Sheyder) qirralarni silliqlash algoritmlari va materialning oynadagi shu’lalari
aksini o’zida ifodalaydi. 

---

153 
3
D Studio Max dasturida 8 ta har xil turdagi sheyderlar quvvatlanadi (9-rasm): 
1. Anisotropic (Anizotropli)- shu’lalarni boshqarish, ularning intensivligi belgilash va 
ob’yektga yo’naltirish imkonini beradi. 
2. Blinn(Blinn bo’yicha)- shart bo’yicha o’rnatilgan silliqlash algoritmi. 
9-rasm. Sheyder turlari: 1. Blinn(Blinn bo’yicha); 2. Metal(Metall); 
3. Multi-Layer(Ko’pqatlamli sheyder); 4. Tranclucent Shader 
(Yarim shaffof sheyder) 
3.
Metal(Metall)- metal yuzalarni imitatsiyalovchi sheyder (yorqin,keskin farq qiluvchi 
shu’lalar). 
4.
Multi-Layer(Ko’pqatlamli sheyder) -ob’yekt sirtiga 2 ta shu’la yaratish imkonini 
beradi. 
5.
Oren-Nayar-Blinn (Oren-Nayar-Blinn bo’yicha)- jilosiz yuzani imitatsiyalaydi. 
Gazlamalar uchun qulay. 
6.
Phong(Fong bo’yicha)- Blinn sheyderiga o’xshash bo’lib, undan mayin shu’lalar va 
tezkor vizuallashishi bilan farqlanadi. 
7.
Strauss(Shtraus bo’yicha)- metall yuzalarni imitatsiyalashning yana bir turi. Noyob 
Metalness (Metall imitatsiyasi) parametriga ega. 
8.
Translucet Shader (Sheyder yarim shaffof)- yarim shaffof yuzalarni, xususan jilosiz 
va naqshinkor shishalarni imitatsiyalash uchun qulay. 
Ushbu bo’lmada sheyderni tanlashdan tashqari yana 4 ta qo’shimcha parametr 
joylashgan: 
1.
Wire(Sim) ushbu parametr o’rnatilganda ob’yekt karkasining faqatgina qirralari aks 
etadi. 
2.
Face Map(Yo’q xaritasi) ob’yektning har bir tomoniga xaritani joylashtiriadi. 
3.
2-Sided (Ikki tomonlama) - ob’yektning ichki va tashqi tomonlariga qo’llaniladi. 

---

154 
4.
Faceted(Yoqli) – qirralarni silliqlash algoritmining o’chirilishi.