3-bosqich talabalar bilan «Umumharbiy nizomlarni o’qitish asoslari» fanidan mashg’ulotni o’tkazish uchun taqdimot

2-bosqich talabalar bilan «O’Q OTISH VA UNI O’QITISH USLUBIYOTI» fanidan mashg’ulotni o’tkazish uchun TAQDIMOT

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI MUDOFAA VAZIRLIGI

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
FARG’ONA DAVLAT UNIVERSITETI
HARBIY TA’LIM FAKULTETI
MASHG’ULOT RAXBARI: mayor A.Turaxanov
MAVZU: 3. «O'q otishda qurollar va o'q-dorilar»
 
MASHG’ULOT: 1. «O'q otish paytida ishlatiladigan qurollar»
O’QUV SAVOLLARI:
1. O'q otish paytida ishlatiladigan qurollar.
2. Sport miltiqlarining tasnifi.
3. Elektron-lazerli tirlar.
4. Patronlar tuzilmasi.
O’QUV-TARBIYAVIY MAQSADLAR:
1. Talabalarni o'q otishda ishlatiladigan qurollar bilan tanishtirish.
2.Talabalarga sport miltiqlarining tasniflari to‘g‘risida ma’lumotlar berish.
3. Talabalarga elektron-lazerlitirlar bilan tanishtirish.
4. Talabalarni patronlar tuzilmasi bilan tanishtirish.
ADABIYOTLAR:
1. Аvdeev V.P., «Тir i istrelbisha». - М., 1977.
2. Vaynshteyn L.М., «Psixologiya v pulevoy strelbe».- М., 1981.
3. Donskoy D.D., Zasiorskiy V. М., «Bioмехаni­kа» -М., 1979.
4. Jilina М.Ya., «Меtоdikа trеnirоvki strеlkа-spоrtsмеnа». - М., 1986.
5. Itkis М.А., «Spеtsiаlnаya pоdgоtоvkа strеlkа-spоrtsмеnа». - М., 1982.
6. Kоrх А.Ya.,«Strеlkоviy spоrt i меtоdikа prеpоdаvа­niya». - М., 1986.
7. Маvrоdin V.V., «Iz isтоrii оtеchеstvеnnоgо оrujiya».- L., 1984.
8. Маtvееv L.P., «Оsnоvi spоrtivnоy trеnirоvki».- М., 1977.
9. Мiхаylоv L.Е., Sемyonоv I.Е., «Spоrtivnое оrujiе». - Ijеvsk, 1981.
10. «Nаstаvlеniya pо strеlkоvомu spоrtu». - М., 1982.
1-o’quv savoli. O'Q OTISHDA ISHLATILADIGAN QUROLLAR.
Sovet sportchilari mahalliy qurol va o'q-dorilarni ishlatishgan. O’q otishda ko'plab sport mashqlari otish mashqlarining o'ziga xos talablariga javob beradigan ko'plab sport qurollarini ishlab chiqishga olib kelgan. Talablarga ko'ra, yangi turdagi qurollarni loyihalashtirish va ishlab chiqishda qo'llaniladigan cheklovlar tushuniladi. Misol uchun, qurol-yarog’ning vazni, nishonga olish uzoqligi va boshqalar.
O'q otish jarayonida bitta quvurli qurol ishlatiladi, bu konstruksiya amaliyotda eng oddiy hisoblanadi. Qurol-yarog'dagi o'q-dorilar soni va qo'shimcha uskunalarsiz otishni ta'minlash uchun qurol-yarog'lar bir va ko'p zaryadli (yoki o’qdon) qurol bilan ajralib turadi. Ushbu turlarning har ikkalasi ham sportda mashq qilish uchun keng qo'llaniladi.
Sport qurollari 25 va 50 m masofadan yuqori natijalarga erishish uchun mo'ljallangan bo'lib, turli holatlardan otishda va yuqori aniqlikka (teshiklar yaqin yig’ilishiga) ega bo'lishi kerak. Teshiklar yaqin yig’ilishini ta'minlash uchun konstruktorlar qurolning asosiy detallarini ishlab chiqarish texnologiyasiga katta e'tibor berishadi – quvur, to'shakdagi quti (ya'ni, sifatli joylashtirilishi) bilan quvurning eng monoton holatini amalga oshirish, tirgak ustidagi harakatni sozlash, uning harakati, o'q otuvchining o'ziga xos xususiyatlariga qarab qurollarning qo'llanilishi.
Tezlik bilan otish uchun odatda o'qdonli qurollari ishlatiladi.
Odatda, asosiy modellar juda uzoq vaqt davomida zamonaviy talablarga javob beradi, ammo ularning alohida bo’limlarining konstruktsiyalarini takomillashtirgandan so'ng, xuddi shu nomdagi yangi modellar paydo bo'ladi, masalan, «Ural», «Ural-2», «Ural-3», «Ural-5» va boshqalar. Turli o’qlar uchun bir xil asosiy model, masalan, «Tayfun-1» - 7,62 mm kalibrli miltiq o’qi va 5,6 mm kalibrli «Tayfun-3».
Sport qurollarining ketma-ket namunalariga doimo o'zgarishlar kiritib kelinmoqda, shuning uchun modelning tafsilotlari va tavsiflarda keltirilgan narsalardan biroz farq qilsa, hayron bo'lish kerak emas.
Sport qurollarining nishonga olish moslamalari «o'lik harakatlar» bo'lmasligi kerak, bo'lgan turli xil qurilmalar yordamida o’q otish shartlariga o'zgartirish kiritishi kerak. Bugungi kunda miltiqlardan otish paytida eng keng tarqalgan bo'lib, dioptrli nishonga olish moslamalar o'zgartiruvchan plankalar bilan, dioptrlar va mushkalar. To’pponchalardan otish paytida ochiq nishonlar ishlatiladi.
Sport qurollari yuqori ishonchga ega bo'lishi kerak, shuning uchun ruxsat etilgan kechikishlar juda kichik, 0,3% tashkil etadi.
Qurolning noto’liq yoish, unga xizmat ko’rsatish, oddiy bo'lishi kerak va maxsus uskunalarni talab etmasligi zarur.