3-Amaliy mashg‘ulot. Flash dasturida interfaol animasiyalar yaratish
ISHNING MAQSADI:
talabalarga Flash dasturida interfaol animasiyalar yaratishni
o‘rganish.
Nazariy qism:
Flashda interaktiv tugma yaratish
Flash dasturi yordamida interaktiv tugma yaratish uchun dasturni ishga tushiramiz va
Layer 1 qatlamida oq fon rangli ishchi oynada ihtiyoriy rangda
doira hosil qilamiz va uni
belgilab olib Modify-Convert to Symbol-Movie Clip-OK amalini bajaramiz. Natijada obyekt
Movie Clip holatiga o‘tadi. Obyektning ustiga sichqonchaning chap tugmasini 2 marotaba
bosamiz. Timeline oynasiga o‘tib doira joylashgan Layer 1 ni 10-kadrgacha uzaytiramiz (F5
tugmasi orqali). Doirani belgilab Modify-Convert to Symbol-Button-OK amalini bajaramiz.
Properties oynasini faollashtirib
bo‘limiga enter_btn so‘zini kiritamiz. Keyin esa
Timeline oynasiga o‘tib Layer 2 ni hosil qilamiz. Ushbu qatlamda “tugma” so‘zini oq rangda
hosil qilamiz (so‘z doiraning chap tomoniga joylashadi). So‘zni belgilab Modify-Convert to
Symbol-Movie Clip-OK amalini bajaramiz. 1-kadrni belgilab 10-kadrgacha uzaytiramiz, 10-
kadrni belgilab F6 tugmasini bosamiz va “tugma” so‘zining rangini qoraga (rang ihtiyoriy
tanlanadi) o‘zgartiramiz. 1-kadrni belgilab kontekstli menyuni chaqiramiz va Create Motion
Tween ni tanlaymiz. Natijada “tugma” so‘zining rangi avtomatik tarzda oqdan qoraga
o‘zgaradigan holatga o‘tadi.
Timeline oynasiga o‘tib Layer 3 ni hosil qilamiz. Ushbu qatlamda 3 ta bo‘sh kadr
yaratamiz(1-kadr belgilanib F5 tudmasi 2 marotaba bosiladi). 4-kadrga o‘tib F6 tugmasi bosiladi
va ishchi oynada “tugma” so‘zining ostiga doiraga qadar chiziq chizamiz. Chiziqni belgilab olib
Modify-Convert to Symbol-Movie Clip-OK amalini bajaramiz. Ketma-ket 4-kadrdan boshlab
10-kadrgacha 7 ta kadr yaratamiz. 5-,7- va 9- kadrlardan chiziqni o‘chirib tashlaymiz. Buning
uchun kerakli kadrni belgilab Delete tugmasini bosamiz. Natijada chiziq “lippillovchi” holatga
keladi. Ishchi oynaning bo‘sh joyiga sichqonchaning chap tugmasini 2 marotaba bosamiz.
Natijada Timeline oynasida faqat Layer 1 paydo bo‘ladi. Ishchi sohadagi obyektni belgilab
Actions oynasiga o‘tamiz. Actions oynasining ishchi sohasiga quyidagi dastur kodini kiritamiz.
onClipEvent (enterFrame) {
if (go) {nextFrame();} else { prevFrame(); } }
onClipEvent (load) { var go; stop();
enter_btn.onRollOver = function() {
go = true; };
enter_btn.onRollOut = function() {go = false; }; }
Hosil bo‘lgan animatsiyani Ctrl+Enter tugmalarini bosgan holda ko‘rishimiz mumkin.
Macromedia Flash dasturida audio fayllar bilan ishlash
Macromedia Flash dasturi mp3, wav, aif va au kengaytmali audio fayllarni qo‘llab
quvvatlaydi. Audio fayllardan Flash dasturining Button va Movie Clip obyektlarida, animatsiya
yaratish jarayonida hamda elektron ta’lim resurslari va o‘yinlar ishlab chiqishda foydalanish
mumkin. Elektron ta’lim resurslarini yaratishda audio fayllardan foydalanish ta’lim resurslariga
bo‘lgan qiziqishlarni oshiradi. Foydalanuvchilarning etiborini jalb qiladi. Quyida audio
fayllardan foydalanib bir nechta mashqlar bajaramiz.
Misol.
Kadrlarga audio fayl joylashtirish.
Flash dasturini ishga tushiramiz. Kerakli bo‘lgan audio faylni import amali yordamida
dasturga yuklaymiz. File menyusidan Import – Import to library… amalini bajaramiz. Hosil
bo‘lgan Import to library muloqot oynasidan tegishli faylni belgilab Открыть tugmasini
bosamiz. Natijada belgilangan fayl loyiha kutubxonasi (Library) oynasida hosil bo‘ladi. Faylni
sichqoncha chap tugmasi orqali ushlab ishchi oynaga joylashtiramiz. Natijada joriy kadrlarda
tebranishlarni ifodalovchi belgilar paydo bo‘ladi.
Hosil bo‘lgan loyihani Ctrl+Enter tugmalarini bosish orqali ko‘rish mumkin. Faylni
kompyuter xotirasiga saqlaymiz Ctrl+S. Faylga nom berib (ovoz1), saqlanish joyini ko‘rsatamiz
va сохранить tugmasini bosamiz. Faylni animatsiya holatida saqlash uchun Fayl menyusi Export
– Export movie buyrug‘ini yoki klaviaturadan Ctrl+Alt+Shift+S tugmalarini bosamiz. Faylga
nom berib, saqlanish joyini ko‘rsatamiz. Fayl turiga Flash Movie (*.swf) ni tanlab сохранить
tugmasini bosamiz. Fayl turi sifatifa *.gif, *.avi, *.mov, *.eps, *.jpg, … turlarni tanlash mumkin.
Yaratilgan faylni *.exe ko‘rinishida ham saqlash mumkin. Buning
uchun Fayl menyusining
Publish Settings… bo‘limi tanlanadi. Ochilgan muloqot oynasining Formats bo‘limiga kiramiz.
Oynaning Windows Projector (*.exe) yozuvi oldidagi katakchasiga belgi (bayroqcha) qo‘yamiz
va Publish tugmasini bosamiz. Natijada fayl saqlangan papkada *.exe fayl kengaytmasidagi fayl
paydo bo‘ladi. Bizning misolda esa ovoz1.exe fayli yaratiladi.
Misol.
Button obyektida audio fayllardan foydalanish.
Flash dasturiga zaruriy audio faylni yuklab olamiz va Button tugmasi yaratamiz. Button
yaratish uchun birorta shakl chizib olamiz. Shaklni belgilab kontekstli menyuni chaqiramiz va
Convert to Symbol amalini bajaramiz. Hosil bo‘lgan oynadan button bandini belgilaymiz,
obyektga nom berib (tugma) OK tugmasini bosamiz. Button tayyorlash yuqorida ko‘rsatib
o‘tilgan. Bilamizki buttonda uchta kadr mavjud. Bu uchala kadrga ham ovozli fayllarni
joylashtish mumkin. Uchta kadrda ovozning ijro etilishi xolati turlicha bo‘ladi. Ya’ni, Up
kadriga faylni joylashtirsak audio fayl doimiy ijro etiladi. Agar Down
kadriga joylashtirsak audio
fayl tugma bosilganda ijro etiladi. Agarda audio faylni Over kadriga joylashtirsak, sichqoncha
tugma ustiga borganda fayl ijro etiladi.
Hosil bo‘lgan loyihani Ctrl+Enter tugmalarini bosish orqali ko‘rish mumkin. Odatiy
musiqa1 fayli ijro etiladi. Ok tugmasi ustiga sichqoncha belgisi chiqsa musiqa2
fayli va Ok
tugmasi bosilsa musiqa3 fayli ijro etiladi.
