|
KICHIK QUVVATLI ELEKTR INDUKSION PECH ISH JARAYONINI HISOBLASH.
ITP larning elektr jihozlari va ulanish sxemalari
Baland chastotada (500 - 10 000 Gts) ishlaydigan ITP ning ulanish sxemasi umumiy
holda quyidagi ko’rinishda bo’ladi.
Sxema tarkibiga kiruvchi asosiy jihozlar quyidagilar:
- dvigatel D va generator G tizimidan iborat elektr mashinali chastota o’zgartirgich.
(amalda VEP, OPCH va VPCH seriyadagi o’zgartirgichlar qo’llaniladi);
- dvigatelni manbaga ulovchi magnit ulagich PM;
- S
1
va S
2
dan iborat kondensator batareyasi.
6.1 - rasm. Baland chastotada ishlaydigan ITP sxemasi.
Eritilayotgan metall va shu metallni eritishdagi quvvat koeffitsiyenti miqdoridan kelib
chiqib kondensator batareyasi tarkibidagi siimni o’zgartirish imkoni bor (mazkur sxemada
KT kontaktorining kontakti orqali qo’shimcha siimni zanjirga ulash yoki uni zanjirdan uzish
ko’zda tutilgan).
- chiziqli kontaktorlar KG ;
- ajratgich ( raz’edinitel) ;
- o’lchov asboblari va boshqaruv jihozlari ;
- kuchlanish transformatori TN va tok transformatori TT.
Sxemada U
1
va U
2
orqali birinchi va ikkinchi pechning induktorlari ko’rsatilgan.
Mashinali chastota o’zgartirgichdan foydalanish effektivligini oshirish maqsadida bitta chastota
o’zgartirgich zanjiriga navbatma-navbat P
1
va P
2
pereklyuchatellar yordamida birinchi va
ikkinchi pechlarni ulash imkoniyati bor. Pechlar chastota o’zgartirgich zanjiriga bir pechda
erigan metallni to’kish va yangi metall bilan to’ldirish davrida ulanadi.
Quyida sanoat chastotasida ishlovchi ITP sxemasi keltirilgan.
6.2-rasm. sanoat chastotasida ishlovchi ITP sxemasi
Sxema tarkibiga kiruvchi asosiy jihozlar, bular elektr manbasi 1; bir fazali pechni
manbaga ulash zarurati uchun kondensator 3 va drossel 4 dan iborat uchala fazadagi yuklamani
muvofiqlashtiruvchi simmetrlash qurilmasi; kondensator batareyasi 5; pech 6; kommutatsion
shkaf 8; pechni odiruvchi gidravlik qurilma 7; pech induktorlarini sovutishga mo’ljallangan
tsirkulyatsion qurilma 10; kontaktor 2 va ‘avo xaydash qurilmasi 9.
Mazkur sxema bo’yicha ishlovchi ITP lar asosan malum siimdagi pechlarga mansub
bo’lib, cho’yan eritishda 0,8 - 8 tonnagacha va rangli metall yoki yengil qorishmalarni eritishda
0,6 dan 3 tonnagachani tashkil qiladi.
6.2 - rasmda keltirilgan pechning umumiy narxi 6 rasmda keltirilgan ITP ning faqat elektr
mashinali o’zgartirgichi narxiga nisbatan 70 - 90 foizni tashkil qilib, elektr energiyasining
be’uda sarfi baland chastotadagi ITP ga nisbatan 10 foizga kamdir.
ITP larning uchinchi turi - yuqori chastotalarda ishlovchi ITP lar bo’lib, ular lampali
generatorlar orqali manbaga ulanadilar.
Ular asosan kichik gabaritli pechlar bo’lib, asosan kichik miqdordagi metall yoki
qorishmalarni eritish orqali, laboratoriya sharoitida yangi markadagi metall (qorishma) olish
uchun ishlatiladi.
ITP larning afzalliklari va asosiy parametrlari
ITP lar boshqa turdagi pechlarga nisbatan quyidagi afzalliklarga egadirlar:
1) nisbatan osonlikcha yuqori haroratlar hosil qilish, buning oqibatida ITP larda yuqori
haroratda eruvchi metallarni va shuningdek, qiyin eruvchan metallar ishtirokida qorishmalar
eritish imkoniyati mavjud
2) metall bilan yoqilg’i (issiqlik manbai) yoki elektrodlar o’rtasida
‘ech qanday kontakt yo’qligi sababli kimyoviy ji’atdan tarkiban toza metall yoki qorishma olish
imkoniyati;
3) eritish jarayonida hosil bo’luvchi elektromagnit kuchlar ta’sirida eritmaning doimiy
qorishib borishi;
4) vakuum va neytral atmosferada eritish jarayonlarini amalga oshirish ;
5) ITP konstruktsiyasining nisbatan soddaligi, pechni kichik maydonga joylashtirish
imkoniyati, katta issiqlik energiyasi kontsentratsiyasini hosil qilish evaziga katta ishlab
chiqaruvchanligiga ega bo’lish .
hajmi 2,5 tonnaga teng yoki undan katta ‘ajmdagi pechlar, chastotasi 50 Gts bo’lgan
manbaga, birlamchi kuchlanishi 6 yoki 10 kV bo’lgan, ikkilamchi kuchlanishi esa yuklama
ostida boshqariluvchan pasaytiruvchi transformator orqali ulanadi. ‘ajmi 2,5 tonnadan kichik
bo’lgan pechlar esa chastota o’zgartirgichlar orqali manbaga ulanadi. Pechning quvvati uning
siimi va ishlab chiqaruvchanligiga bog’liq. Induktordagi kuchlanish 500 - 1700 V ga teng.
Dastlabki qizdirish uchun mo’ljallangan pechlar (mikser) ning quvvati pech quvvatiga
nisbatan kichik bo’ladi. Masalan, ‘ajmi 10 tonna bo’lgan mikser (ICHTM - 10 - cho’yanni
dastlabki qizdirish uchun belgilangan mikserli induktsion tigel pechi) quvvati 750 kVt ni tashkil
qilsa, ‘ajmi 10 tonnalik cho’yan eritish tigelp pechi ICHT - 10 ning quvvati esa 2300 kVt ga
teng. Po’lat eritish uchun belgilangan ITP larning ishchi harorati 1600 - 1700
S, cho’yan
erituvchi pechlarda esa ishchi harorat 1400 - 1450
S ga teng.
Do'stlaringiz bilan baham: |
