3 – ma’ruza To’g’ri chiziq. To’g’ri chiziq kesmasining ortogonal proekstiyalari. Umumiy va xususiy vaziyatdagi to’g’ri chiziqlar. Reja: To’g’ri chiziq. To’g’ri chiziq proeksiyasining ortogonal proeksiyalari

3.6-rasm

---

a)

b)

3.7-rasm

Gorizontal proektsiyalar tekisligiga

perpendikulyar to`g`ri

chiziq gorizontal proektsiyalovchi to`g`ri chiziqlar deb ataladi.

Bu to`g`ri chiziq Н tekisligiga nuqta bo`lib proektsiyalanadi.

Uning frontal va profil proektsiyalari OZ o`qiga parallel bo`ladi.

---

a)

b)

3.8-rasm

Frontal proektsiyalar tekisligiga perpendikulyuar to`g`ri chiziqlar

frontal proektsiyalovchi to`g`ri chiziqlar deb ataladi.

Bunday

to`g`ri chiziq ,V trkisligigs nuqta bo`lib proektsiyalanadi. Uning

gorizontal va profil proektsiyalari OY o`qiga parallel bo`ladi.

---

a)

b)

3.9-rasm

Profil proektsiyalar tekisligiga perpendikulyar to`g`ri chiziqlar

profil proektsiyalovchi to`g`ri chiziqlar deyiladi. Bu to`g`ri

chiziqlar profil tekisligiga nuqta bo`lib proektsiyalanadi. Profil

proektsiyalovchi

to`g`ri

chiziqning

gorizontal

va

frontal

proektsiyalari ОХ o`qiga parallel bo`ladi.

---

a)

b)

V)

3.10-rasm

To`g`ri chiziqlar Н, V, W proektsiyalar tekisligiga tegishli bo`lishi

mumkin. Agar chiziq biror proektsiyalar tekisligiga tegishli

bo`lsa, bu to`g`ri chiziqning bir proektsiyasi bevosita to`g`ri

chiziqning o`ziga, qolgan ikki proektsiyasi esa, koordinatalar

o`qiga proektsiyalanadi. To`g`ri chiziq

koordinata o`qlariga

tegishli bo`lsa uning ikki proektsiyasi shu to`g`ri chiziqning

o`ziga proektsiyalanadi, bir proektsiyasi esa, koordinata boshi 0

ga nuqta bo`lib proektsiyalanadi.

---