3-§. Linuxda fayl va papkalar bilan ishlash

head-parametrda berilgan faylning birinchi 10ta satrini ekranga chiqaradi.
tail-parametrda berilgan faylning oxirgi 10 ta satrini ekranga chiqaradi.
cat-parametrda berilgan fayl mazmunini standart chiqishga chop etadi. Agar parametrda bir nechta fayllar uzatilsa, ular ketma-ket chop etiladi. Bundan tashqari, chiqishni '>' belgisi yordamida boshqa faylga yo‘naltirish xam mumkin. Agar faqat ma'lum bir sondagi qatorlarni chop etish talab etilsa, -n (Number) opsiyasidan foydalanish mumkin.
Buyruq bitta matnli fayl bilan ishlatilsa:
cat path_to_fale,
u bu fayl tarkibini terminal oynasida ko‘rsatadi. Ikki yoki undan ortiq fayl bilan ishlatilsa,
cat path_to_file_1 path_to_file_2,
unda bu fayllarni birlashtiradi.
Agar
cat path_to_file_1> new_fale,
ko‘rinishda ishlatilsa fayllar tarkibini yangi faylga birlashtiradi.
cd-joriy katalogdan ko‘rsatilgan katalogga o‘tishga imkon beradi. Agar parametrlarsiz ishlatilsa, u uy katalogiga qaytadi. Ikki nuqta bilan ishlatilsa joriy katalogga nisbatan bir pog‘ona yuqori katalogga qaytadi. “-” tire bilan ishlatilsa(cd -) oldingi katalogga qaytadi. Ildiz katalogiga qaytish buyrug‘i cd~.
Boshqa papkaga o‘tish uchun quyidagi buyruq kiritilishi kerak:
cd papka_manzili
pwd-Joriy katalog nomini ekranga chiqaradi. Agar Linux buyruq satri bunday ma'lumotlarni chiqarmasa, bu buyruq foydali bo‘lishi mumkin. Bu buyruq katalogga havola olish uchun skript bajariladigan Bash dasturlashda foydali bo‘ladi.
MKDIR-yangi kataloglar yaratish buyrug‘i. Eng qulay opsiyalardan bittasi -p (parents), bitta buyruq bilan butun ichki katalog tuzilishini agar ular mavjud bo‘lmasa ham yaratish imkonini beradi.
FILE- buyrug‘i fayl turini ko‘rsatadi. Linuxda fayllar bilan ishlash uchun ular har doim kengaytmaga ega bo‘lishi shart emas. Shuning uchun, ba'zida foydalanuvchi oldida qanday fayl turganini aniqlash qiyin bo‘ladi. Bu buyruq bu muammoni hal qiladi.
CP-fayl va kataloglardan nusxa ko‘chirish buyrug‘i. Bu buyruq kataloglar tarkibini rekursiv ravishda nusxasini ko‘chirmaydi (ya'ni, barcha ichki kataloglar va ichki kataloglardagi barcha fayllar), shuning uchun -r (Rekursiv) yoki -a (Arxiv) opsiyalarini qo‘shib ishlatish tavsiya etiladi. Ikkinchi parametr rekursiv nusxalashdan tashqari atributlarni, katalog egasi(yaratuvchisi)ni va vaqt tamg‘asini saqlash imkoniyatini beradi.
MV-fayllar va kataloglarni ko‘chirish yoki nomini o‘zgartirish buyrug‘i. Shunisi e'tiborga loyiqki, Linuxda bu ikki amal bir xil operatsiya hisoblanadi. Ya’ni nomini o‘zgartirish - faylni boshqa nom bilan shu papkaga ko‘chirishni bildiradi.
RM-fayl va papkalarni o‘chiradi. Agar rekursiv o‘chirish talab etilsa, -r opsiyasidan foydalanish mumkin. Biroq, buyruqni ehtiyot bo‘lib ishlatish kerak bo‘ladi, muhim fayllaringizni o‘chirib tashlash mumkin. Rm buyrug‘i fayllarni “Karzina” qutisiga tashlamaydi, balki butunlay o‘chirib tashlaydi. Rm buyrug‘ining natijalari qaytarilmasdir. Ishoning, "rm mening kurs ishimni yedi" kabi bahonalaringiz hech kimga qiziq bo‘lmaydi.