3- bo’lim. Transport vositalarini ekspluatatsion xususiyatlari

Avtomobilning tezlana olishi
Avtomobilning harakati tekis va o‘zgaruvchan (tezlanuvchan yoki sekinlanuvchan) bo‘lishi mumkin. SHaharda ekspluatatsiya qilinuvchi avtomobillar uchun tekis harakat umumiy va ish vaqtining 15-25%ini, tekis tezlanuvchan harakat 30-45%ini va g‘ildirakka tortish kuchi ta’sir etmagan xoldagi hamda tormozlanish rejimidagi harakatlar 30-40%ini tashkil qiladi.
O‘zgaruvchan harakatdagi avtomobil dinamikasi uning tezlanish qiymati hamda tezlikning ma’lum intervalida o‘zgarishi uchun zarur yo‘l va vaqt bilan o‘lchanadi.
Dinamik faktor farmulasidan tezlanish ning qiymati quyidagicha aniqlanadi:

Bu erda - avtomobilda to‘g‘ri uzatmada engishi mumkin bo‘lgan yo‘lning umumiy qarshiligi;
- aylanib harakat qiluvchi massalar ta’siri koeffitsienti.

Adabiyotlar:

1. 
   Litvinov A.S i dr. 23-25, 31-35, 39-41 betlar.
   
2. 
   Qodirov S.K va Qodirxonov M.O. 198-199, 201-202, 205-212 betlar .
   

Mavzu 2.2. Transport vositalarining tormozlash xususiyati

“Transport vositalarining tormozlash xususiyati” mavzusi bo‘yicha tayanch so‘zlar

1. 
   Tormozlanish xususiyatiga ta’rif
   
2. 
   Ish tormoz
   
3. 
   Zaxira tormoz
   
4. 
   Qo‘shimcha tormoz
   
5. 
   Baxolovchi parametrlar
   
6. 
   Tormozlanish sharti
   
7. 
   Tormozlovchi kuchning taqsimlanishi
   
8. 
   Maksimal sekinlanish
   
9. 
   Haydovchining reksiya vaqti
   
10. 
    Tormozlash diagrammasi
    
11. 
    Tormozlash vaqti
    
12. 
    Tormozlash yo‘li
    
13. 
    Umumiy to‘xtash vaqti
    
14. 
    Umumiy to‘xtash yo‘li
    
15. 
    Dvigatel transmissiyadan ajralmagan
    
16. 
    Gidravlik yuritma
    

Avtomobilning tormozlanish xususiyati
Tormozlash bu shunday jarayonni yaratishni, harakat paytidagi qarshilikni sun’iy ravishda o‘zgartirish maqsadida, avtomobilning tezligini kamaytirish yoki yo‘lga nisbatan qo‘zg‘altiriladigan ushlab turishdir.
Uni baxolovchi parametrlar:
a) barqarorlashgan sekinlashish (o‘zgarmas kuch ta’sirida)
b) tormoz yo‘li