3- bo’lim. Transport vositalarini ekspluatatsion xususiyatlari

Konstruktiv va ekspluatatsion omillarning yonilg‘i tejamkorligiga ta’siri
YOnilg‘i tejamkorligiga ta’sir qiluvchi asosiy konstruktiv omillardan biri dvigatelning turi va konstruksiyasidir. YOnilg‘i tejamkorlikni kamaytirishning asosiy yo‘llaridan bir dizel dvigatellarini qo‘llash.
Dizelning yonilg‘i tejamkorligi bo‘yicha yaxshi tomoni shundan iboratki, uning solishtirma yonilg‘i sarfi kichik bo‘lib, dvigatel quvvatining ishlatish darajasiga etarli bog‘liq emas. Masalan: dvigatel quvvatining ishlatish darajasini 100% dan 10% ga kamaytirsak, karbyurator dvigatellarda solishtirma yonilg‘i sarfi 3 marta ko‘payadi, dezelda esa faqat 30% ga ko‘payadi. Agar karbyuratorli dvigatel o‘rniga dizel dvigatellari qo‘yilsa yonilg‘i tejamkorligi engil avtomobillarda 25-30%, yuk avtomobillarida esa 30-40 % ga kamaytirish mumkin.
YOnilg‘i tejamkorligi dvigatel quvvatining ishlatish darajasiga bog‘liq.

bundan ko‘rinib turibdiki,

Solishtirma yonilg‘i sarfi

Yo‘lning qarshiligi avtomobil massasiga proporsional. SHuning uchun avtomobil massasining ortib borishi, yonilg‘i tejamkorligini ko‘paytiradi.

Adabiyotlar:

1. 
   S.M.Qodirov, M.O.Qodirxonov. Dvigatel va avtomobillar nazariyasi. O‘qituvchi 1981 (248-253 betlar)
   
2. 
   A.S.Litvinov, YA.E. Farobin. Avtmobilь. Teoriya ekspluatatsionnыx svoystv. Moskva, Mashinostroeniya, 1989. (str. 87 …105)
   
3. 
   V.A.Ilarionov i dr. Teoriya avtomobilya Moskva, 1960 (str. 80 … 95)
   

Mavzu 2.4. Transport vositalarining boshqaruvchanlik xususiyati

“Transport vositalarining boshqaruvchanlik xususiyatlari”
mavzu bo‘yicha tayanch so‘zlar.

1. 
   Boshqaruvchanlik
   
2. 
   Boshqaruvchanlik sharti
   
3. 
   Boshqariluvchi g‘ildirakka ta’sir qiluvchi kuchlar
   
4. 
   Kritik tezlik
   
5. 
   Avtomobil yaxshi boshqaruvchanlikka ega bo‘lishi uchun ...
   
6. 
   SHinaning yonaki surilishi
   
7. 
   YOnaki surilish koeffitsienti
   
8. 
   Buriluvchanlik
   
9. 
   Neytral buriluvchanlik
   
10. 
    CHala buriluvchanlik
    
11. 
    Ortiqcha buriluvchanlik
    
12. 
    orasidagi bog‘lanish