28-ma’ruza: Xususiy kapital toʻg‘risidagi hisobot. Moliyaviy hisobotga tushuntirishlar, ilovalar va izohlar. Reja

Yillik moliyaviy hisobotga tushuntirish

Yillik moliyaviy hisobotga tushuntirish xati ilova qilinadi. Unda korxona faoliyatining yakuniy natijalariga ta’sir ko‘rsatgan asosiy omillar ko‘rsatilishi lozim. Tushuntirish xatida, shuningdek, korxonada qabul qilingan hisob siyosatining asosiy tomonlari qayd etib o‘tiladi. Tushuntirish xatini tayyorlashga nisbatan talablar 1-son BHMSda belgilangan.

Agar yil boshiga bo‘lgan balans o‘zgargan bo‘lsa, tushuntirish xatida bunday o‘zgarishlarning sababini tushuntirib berish kerak. Misol uchun, balansdagi o‘zgarishlar asosiy fondlarni qayta baholash natijasi bo‘lishi mumkin: agar qayta baholash joriy yilning 1 yanvar kuni holatiga o‘tkazilgan bo‘lsa, uning natijalari moliyaviy hisobotda shu yilning boshiga aks ettiriladi. Bunda asosiy fondlar bo‘yicha o‘tgan yil oxiri va joriy yil boshidagi ko‘rsatkichlar bir-biriga to‘g‘ri kelmaydi. Ana shu nomuvofiqlik qayta baholash natijasi ekanligi tushuntirish xatida tushuntirib berilishi lozim.
Tushuntirish xatida hisoblab yozilgan dividendlar yoki rezerv kapitaliga ajratmalar summalari ham ko‘rsatiladi. Bu ma’lumotlar moliyaviy hisobotdan foydalanuvchilarga korxona foydasining qiymatini balans ma’lumotlari va moliyaviy hisobot to‘g‘risidagi hisobot ma’lumotlari bo‘yicha qiyoslash imkoniyatini beradi. Ustav kapitali hisobot davrida ko‘paygan yoki kamaygan bo‘lsa, tushuntirish xatida bu nimaning hisobiga sodir bo‘lganligini aks ettirish lozim.