27-Мавзу: жаҳон бозори. Халқаро валюта ва кредит муносабатлари дарс ўқув мақсади

27-Мавзу: ЖАҲОН БОЗОРИ. ХАЛҚАРО ВАЛЮТА ВА КРЕДИТ МУНОСАБАТЛАРИ
Дарс ўқув мақсади: Бу мавзу миллий иқтисодиётнинг дунё мамлакатлари билан боғланган мураккаб иқтисодий муносабатлари тизимида халқаро савдо муносабатларининг тутган ўрнини таҳлил қилиш билан бошланади. Аввало, халқаро савдонинг ривожланиши, омиллари ва тузилиши қараб чиқилади.
Мавзунинг иккинчи қисмида халқаро муносабатларнинг молиявий ёки валютага оид томонлари баён этилади. Бунда дастлаб валюта муносабатлари ва ҳозирги замон валюта тизими асослари кўриб чиқилади. Сўнгра мамлакатнинг тўлов баланси, унинг таркиби ва тақчиллиги муаммолари ўрганилади. Мавзунинг якунида халқаро ваюта-кредит муносабатлари, валюта тизими, валюта курси ва валюта сиёсати, уларга таъсир кўрсатувчи омиллар баён этилади.
Тушунча ва таянч иборалар:
Експорт — товарларни чет эллик мижозларга сотиш бўлиб, бунда мазкур мамлакатда ишлаб чиқарилган товарлар мамлакатдан ташқарига чиқарилади.
Импорт — чет эллик мижозлардан товарлар (хизматлар) сотиб олиб, уларни мамлакатга киритиш.
Реекспорт — қандайдир мамлакат ишлаб чиқарувчи мамлакатдан товарларни ўз истеъмоли учун эмас, балки учинчи мамлакатга қайта сотиш учун сотиб олиши.
Реимпорт — истеъмолчи мамлакатдан реекспорт товарларни сотиб олиш.
Халқаро валюта тизими — халқаро Валюта муносабатларининг давлатлараро битимларда ҳуқуқий жиҳатдан мустаҳкамланган шакли.
Валюта курси — бир мамлакат валютасининг бошқа мамлакат валютасида ифодаланган баҳоси.
Тўлов баланси — мамлакат резидентлари (уй хўжаликлари, корхоналар, давлат) ва чет элликлар ўртасида маълум вақт оралиғида (одатда бир йилда) амалга оширилган барча иқтисодий битимлар натижасининг тартиблаштирилган ёзуви.
Иқтисодий битимлар — қийматнинг ҳар қандай айирбошланиши, яъни товарлар кўрсатилган хизматлар ёки активларга мулкчилик ҳуқуқининг бир давлат резидентларидан бошқа давлат резидентларига ўтиши бўйича келишувлар.
Асосий саволлар:

1. 
   Халқаро меҳнат тақсимоти ва халқаро савдо тўғрисидаги турлича назариялар
   
2. 
   Халқаро савдонинг мазмуни, тузилиши ва хусусиятлари
   
3. 
   Тўлов баланси, унинг тузилиши ва тақчиллиги
   
4. 
   Халқаро валюта-кредит муносабатлари ва валюта тизимилари
   
5. 
   Валюта-молия соҳасидаги давлатлараро ташкилотлар фаолиятининг ривожланиши