27-Mavzu: Analog elektronika (1-qism) Elektron qurilmalarning tasniflanishi

Raqamli elektronika qiymati bo'yicha kvantlangan elektr signallarni uzatish, qayta ishlash va qabul qilishga mo‘ljallangan diskret EQ (DEQ)larni ishlab chiqish bilan shug'ullanadi. Kvantlash deb uzluksiz signalni uning alohida nuqtalardagi qiymatlari bilan almashtirish jarayoniga aytiladi. Natijada, DEQlar signallarning bir-biridan keskin farqlanuvchi ikkita sath bilan ish ko‘radi.
DEQlarning afzalliklari: qurilmada sochiluvchi quwat kichikligi, elementlar parametrlari nobarqarorlikka nisbatan sust bogianganligi, xalaqitbardoshligining yuqoriligi, axborot saqlash, uzatish va qayta ishlash kanallarida bir turdagi elementlar qo‘llanishi, o ‘z navbatida, yuqori ishonchlilik, kichik oichamlilik va arzonlilikni ta ’minlaydi. Raqamli qurilmalar asosini ikkita turg'un (ochiq va berk) holatda ishlashi mumkin boMgan tranzistorli elektron kalitlar tashkil etadi. Sodda kalitlar asosida murakkabroq sxemalar: mantiqiy, bistabil, triggerli va boshqalar yaratiladi.
Raqamli va analog qurilmalar xususiyatlarini, chiqish kattaligining kirish kattaligiga bog'liqligini ifodalovchi, uzatish xarakteristikalardan o‘rganish qulay. Aniqlik uchun bunday kattalik kuchlanishdan iborat deb qabul qilingan.
Analog va raqamli sxemalar inverslaydigan yoki inverslamaydigan bo'lishi mumkin. Inverslaydigan sxemalarda kirish kuchlanishining kichik qiymatlariga katta chiqish kuchlanishlari to‘g‘ri keladi, inverslamaydiganlarda esa — kichik kirish kuchlanishlariga kichik chiqish kuchlanishlar to‘g‘ri keladi.
Inverslaydigan sxemalarning an ’anaviy uzatish xarakteristikasi 27.1-rasmda ko‘rsatilgan. Elektron sxema elementlari parametrlarining barqoqligi, temperaturaga bog‘liqligi yoki eskirishi hisobiga uzatish xarakteristika deformatsiyalanadi va u uch xil ko‘rinishdan biriga ega bo‘ladi (27.1-rasmdagi 1,2,3 — egri chiziqlar).

27.1.-rasm. Inverslaydigan sxemaning uzatish xarakteristikasi