26- мавзу. Халқаро иқтисодий интеграция ва ўзбекистоннинг жаҳон ҳамжамиятига кириб бориши

миллий иқтисодиёт очиқлик даражасининг ошишидир
. 
Очиқ 
иқтисодиётнинг ўзига хос белгиси бўлиб қуйидагилар ҳисобланади: 

мамлакат иқтисодиётининг жаҳон хўжалик муносабатлари тизимига чуқур 
киришганлиги; 

товарлар, капитал, ишчи кучининг мамлакатлараро ҳаракати йўлидаги 
тўсиқларнинг камайтирилиши ёки тўлиқ бартараф этилиши; 

миллий валюта конвертациясининг таъминланганлиги. 
Шундай қилиб, интеграция миллий даражадаги иқтисодий ўсиш 
жараёнларининг ўзаро бирикиши орқали тавсифланиб, бунинг 
натижасида ягона хўжалик организми шаклланади. Реал ҳаётда бир 
вақтнинг ўзида интеграциялашув ва интеграциялашувдан қайтишдан 
иборат икки тенденция амал қилади. Бундан ташқари, баъзи бир 
сабабларга кўра турли мамлакатлардаги интеграциянинг турли 
элементлари бир хилда ривожланмайди. Шунга кўра, интеграциянинг 
қуйидаги турларини ажратиб кўрсатиш мумкин: 
- 
қатъий (бир томонлама нафли) интеграция.
Бу турдаги интеграция 
ташқи тавсиф ҳолатлари билан шартланган бўлиб, мазкур жараёнлардан 

---

баъзи мамлакатлар наф кўрувчи ҳисобланса, бошқа бирлари донор 
ҳисобланади; 
- 
мослашувчан (икки томонлама нафли) интеграция.
Бу турдаги 
интеграцияда ҳар бир мамлакат бир вақтнинг ўзида ҳам донор, ҳам наф 
кўрувчи ҳисобланади. 
Давлатлараро иқтисодий интеграциянинг ривожланишида қуйидаги бир 
қатор шарт-шароитларнинг мавжудлиги таъсир кўрсатади: 
- 
интеграцион алоқага киришаётган мамлакатларнинг иқтисодий 
тараққиёт жиҳатидан бир хил даражада бўлиши ҳамда бир турдаги 
хўжалик тизимларига эга бўлиши; 
- 
уларнинг ҳудудий жиҳатдан яқинлиги, ягона минтақада жойлашганлиги 
ва умумий чегарага эгалиги; 
- 
уларнинг тарихан таркиб топган ва етарли даражада мустаҳкам 
иқтисодий алоқаларга эгалиги; 
- 
иқтисодий манфаатлар ва муаммоларнинг умумийлиги ҳамда уларни 
ҳал этишда биргаликдаги ҳаракатнинг самарадорлиги ва ҳ.к.