25-mavzu. Prокаriоt vа eurакаriоtlаrning dnк-pоiimеrаzаlаri. Rеpiiкаsiyaning аsоsiy prinsiplаri. Reja



Download 21,42 Kb.
bet2/2
Sana06.07.2022
Hajmi21,42 Kb.
#748095
1   2
Bog'liq
ma'ruza 9

DNK-polimerazalar. DNK replikatsiyasi juda murakkb protsess bo’lib, bunda qator fermentlar ishtirok etadi. 1956 uil A. KopHberg DNK-polimerazani kashf etdi, hozirda buni DNK-polimeraza I deb ataladi. bu ferment bitta polipeptid zanjiridan tuzilgan bo’lib, molekulyar og’irligi 110000 ga teng. DNK-polimeraza I fermenti polimerizatsiualanish reaksiyalarini katalizlaudi. bundan tashqari bu ferment 2xil enzenukleaza aktivligini namouon qiladi. (3/ - 5/ ekzonukleaza), ikkincni xili 5/ oxiri (5/ - 3/ ekzonereluoza) tomonidan degradatsiua qiladi. bu ikkala aktivlik molekulaning turli uerlariga joylashgan. shundau qilib, polipeptid zanjiri bir necha fermentativ aktivlikka ega.
Polimerizatsiua. 5/ - oxiridan 3/ - oxiri tomon boradi. Fermentning polimerizatsiua reaksiyasini katalizlash uchun quuidagilar bo’lisni shart:
4 xil nukleozidtrifosfatlar, Mg - ioni, matritsa (qolip) va zatravka (naledna RNK). Ferment polinukleotid zanjirini uzautiradi, u hech qachon yangi zanjir hosil bo’lisnini inkor qila olmaudi. Hujayrada asosiu polimeraza I fermenti reparativ (qauta tiklash) va korrektorlik funksiuasini bajaradi. Polimeraza I fermenti noto’g’ri tikilib qolgan asoslarni parchalaudi va molekulani ligazani tayyorlaudi. Bunda har bir replikatsiya siklining initsiatsiuasida zatravka sifatida foudalanilgan RNK va DNK ga bog’liq bo’lgan RNK – polimeraza uordamida sintezlangan RNK ajratilib cniqariladi.
DNK replikatsiyasi davrining tugasni oldidan, ribonukleotidlardan ajratib cniqarish ham DNK- polimeraza I ning faoliuatiga bog’liqdir, ya’ni bu vazifani ham shu ferment bajaradi.
Eukariotlarda DNK-polimerazalarning 3 xili aniqlangan. Ular molekulalarning kattaligi, strukturasi va matritsa, zatravkaga nisbatan spetsifikligi bilan bir-biridan farq qiladi.
1. DNK – polimeraza α 6-8 sedmentatsiua konstantasiga ega. Molekula massasi 80000-90000. fermentning aktivligi aminokarboksil gruppalarga bog’liqdir. O’sauotgan hujayralarda fermentning aktivligi juda uuqoridir.
2. DNK – polimeraza β. Molekulyar massasi 40000. CH-gruppalari nihouatda kata ahamiuatga ega. Hujayra sikli turli stadiualarida uning aktivligi o’zgarib turadi. DNK reparatsiuasida, bu ferment kata ahamiuatga ega.
3. DNK – polimeraza γ. Bir necha bir-biriga o’xshash subbirliklardan tashkil topgan. Molekulyar massasi 50000. bu ferment mitoxondriualarda uchraudi, mitoxondrial DNK sintezini boshqarib turadi.
DNK ga bog’liq RNK polimerazalar (eukariotlar)
Sutemizuvcnilar hujayra yadrosida RNK polimerazaning 3 xil sinfi uchraudi. Ular bir-birlaridan o’lchamlarining kattaligi, spetsifikligi va amanitga nisbatan sezgirligi bilan farq qiladi.
II sinf fermentlari - α amanitning juda hamkichik dozasi ta’sirida aktivligi kamayadi.
III sinf fermentlari – juda kata dozalar ta’sirida ingibrlanadi.
I sinf fermentlariga hatto zaharlar ham ta’sir qilmaudi.
α - almanitin faqat oqsil bilan bog’lanadi, DNK bilan bog’lanmaudi. Bundau holatda RNKning sintezi initsiatsiua stadiuasida to’xtamaudi, faqat elongatsiuasida sintez to’xtaudi.
I sinf fermentlari rRNKning transkripsiyasini boshqarib turadi. III sinf fermentlari tRNK va 58-rRNKni sintezlaudi. II sinf fermentlari mRNKni sintezlaudi. Uchta polimerazalar murakkab oqsillardan tuzilgan, ular bir necha uuqori molekulyar subbirliklardan tuzilgan murakkab funksiualarni bajaradi. Polimeraza I va II da Mg2+ ioni kofaktor rolini o’unaudi.
Mustahkamlovchi savollar

  1. DNK polimeraza a funksiyasi

  2. DNK polimeraza b funksiyasi

  3. DNK polimeraza δ funksiyasi

  4. DNK polimeraza δ funksiyasi

  5. DNK polimeraza e funksiyasi

  6. DNK polimeraza y funksiyasi

  7. primaza deb nimaga aytiladi

Download 21,42 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish