25.3-masalaga 25.4-masalaga 25.5-masalaga 25.3. Gorizont bilan 45° burchak hosil qiluvchi uchburchakli qism o’ng tomonga gorizontal tekislik bo’ylab v (v=2t sm/c) tezlik bilan sirpanadi. Prizmaning qiya tosh bo’ylab doiraviy sllindr sirg’anmasdan yumalab tushadi. Slinder Inersiya markazi C ning prizmaga nisbatan tezligi moduli = 41 sm/c ga teng. Agar t — 1c paytda ACD=90° bo’lsa, slindr gardishidagi A nuqtaning absolyut tezligi va absolyut tezlanishi miqdorlari aniqlansin.
Javob: = 6 sm/c: = 5,6 sm/ .
25.4. Konussimon M tishli g’ildirak N tishli g'ildirak bo'ylab, O nuqtaga biriktirilgan va z vertikal uch atrofida 2 rad/c o'zgarmas burchak tezlik bilan aylanuvchi OC uch yordamida harakatga keltiriladi. N tishli g’ildirak biriktirilgan R gorizontal platforma shu paytda v = 80 sm/c tezlik va sm/ tezlanishga ega bo’lgan holda vertikal bo’yicha pastga tomon tezlanuvchan harakat qiladi. Burchak BOA — 60°, M tishli g’ildirakning A B diametri 20 sm ga teng. M tishli g’ildirakning A va B nuqtalari absolyut tezligi va tezlanishi topilsin.
Javob: = 8 sm/c, = 100 sm/c, =0, =302 sm/
25.5. Oldingi masalada OC o’q vertikal o’q atrofida 21 rad/s ga teng burchak tezlik bilan aylanadi deb, t — 1c payit uchun M konussimon tishli g’ildirak A va B nuqtalarining absolyut tezlanishlari topilsin.
Javob: = 0, = 308 sm/ .
25.6. Aylanuvchi kran qo’zg’almas vertikal o’q atrofida ( = 1 rad/s) burchak tezlik bilan aylanadi. Kranning s o’q bilan ustma-ust tushgan gorizontal strelkasi bo’ylab telejkaning g’ildiraklari sirg’almasdan dumalaydi. Uning 10 sm radiusli orqadagi g’ildiragining C massa markazi = OS = 60(1 –t) sm qonun bilan harakatlanadi. t = 1 c paytda MCD = 30° bo’lsa, g’ildirak gardishidagi M nuqta absolyut tezligining moduli aniqlansin. Shuningdek, t = 1 s paytda ACD = 90° bo’lsa, g’ildirak gardishidagi A va D nuqtalar absolyut tezlanishlarniing modullari topilsin.
Javob: = 129 sm/c, = 278 sm/ , = 380 sm/ .
25.7-masalaga 25.9-maslaga
25.7. Radiusli 10 sm bo’lgan 1-tishli g’ildirak radiusli 40 sm bo’lgan 2- tishli g’ildirak ichida = 2 rad/s o’zgarmas burchak tezlik bilan aylanuvci OC krivoship yordamida harakatga keltiriladi. O’z navbatida 2- tishli g’ildirakning o’zi ham qo’zg’almas gorizontal o’q atrofida c = 2 rad/s o’zgarmas burchak tezlik bilan aylanadi. Agar OCA = OC = 90° bo’lsa, 1-tishli g’ildirakning gardishida yotuvchi A nuqtaning absolyut tezligi va absolyut tezlanishi aniqlansin.
Javob: = 103.8 sm/s, = 494 sm/ .
25.8. Oldingi masalada, 2 -tishli g’ildirakning qo’zg’almas gorizontal o’q atrofidagi aylanishi ( = 2-t) rad/s) o’zgaruvchi burchak tezlik bilan sodir buladi deb, A nuqtaning t = 2 s bo’lgan paytdagi absolyut tezlanishining moduli topilsin. t = 2 s bo’lgan paytda A nuqta oldingi masalaga berilgan rasmda ko’rstilgan xolatni egallaydi deb hisoblansin.
Javob: = 455 sm/ .
25.9. Radiusi 10 sm bo’lgan 1-tishli g’ildirak = t rad/s burchak tezlik bilan aylanuvchi OC krivoship vositasida 20 sm radiusli 2 -tishli g’ildirak ustida harakatga keltiriladi. O’z navbatida 2- tishli g’ildirak ham qo’zg’almas gorizontal o’q atrofida o’zgarmas ( = 2 rad/s) burchak tezlik bilan aylanadi. t = 1 s bo’lgan paytda OC= = 90° deb hisoblab, 1- tishli g’ildirakning gardishida yutuvchi A nuqtaning shu paytdagi absolyut tezligi va absolyut tezlanishining moduli aniqlansin.
Javob: — 73.5 sm/c, = 207 sm/ .
25.10. OS krivoship AB sterjen vositasida o’zaro perpendikular x va y yo’naltiruvchilar bo’ylab sirpanuvchi A va B polzunlarni harakatga keltiradi. O’z navbatida bu yo’naltiruvchilar O o’q atrofida soat strelkasi harakatiga teskari yo’nalishda ( = rad/s) o’zgarmas burchak tezlik bilan aylanadi. OC krivoshipning x o’qdan soat strelkasi aylanishiga teskari yo’nalishda hisoblangan aylanish burchagi t rad qonunga asosan o’zgaradi. Agar OC = AC = CB = 2BM = 16 sm bo’lsa, t = 0 payt uchun A B lineyka M nuqtasining absolyut tezligi va absolyut tezlanishi modullari topilsin.
