24-мавзу. Аҳоли даромадлари ва давлатнинг ижтимоий сиёсати

24-мавзу. Аҳоли даромадлари ва давлатнинг ижтимоий сиёсати

1.Аҳоли даромадлари, уларнинг турлари ва шаклланиш манбалари.

2.Даромадларнинг табақаланиш сабаблари ва омиллари.
3.Турмуш даражаси ва сифати. Турмуш даражаси ва қашшоқликнинг кўрсаткичлари.
4.Даромадлар тенгсизлиги ва унинг даражасини аниқлаш. Лоренц эгри чизиғи.Даромадлар тенгсизлиги ва унинг даражасини аниқлаш. Лоренц эгри чизиғи.
5.Дицель ва Жини коэффициентлари.Кузнец гипотезаси. Бозор иқтисодиёти шароитида даромадлар тенгсизлигини келтириб чиқарувчи умумий омиллар.
Тест.
1. Қуйидагилардан қайси бири аҳоли даромадлари таркибига кирмайди?
а) фоиз, дивиденд, рента;
б) давлат суғуртаси бўйича тўловлар;
в) меҳнат ҳақи ҳисобига олинадиган ва уй хўжаликларининг ўз истеъмолчилари учун ишлаб чиқарган маҳсулотлари;
г) иш ҳақи ва тадбиркорлик фаолиятидан олинадиган даромад;
д) солиқлар.
2. Қайси даромад тури ходимлар меҳнатининг натижасига боғлиқ?
а) иш ҳақи;
б) дивиденд;
в) фоиз;
г) рента;
д) ижара ҳақи.
3. «Трансферт тўловлари» - деганда:
а) бозор секторига ёлланган ишчиларнинг иш ҳақи;
б) давлат секторидаги хизматчиларнинг даромадлари;
в) йирик компаниялар ва тадбиркорлар фойдаси;
г) кичик мулкдорлар даромади (фойда, рента, фоиз, дивиденд);
д) кам таъминланган аҳоли гуруҳларига, ногиронларга, қарияларга, боқувдаги кишиларга, ишсизларга тўланадиган нафақалар.
4. Аҳоли реал даромадининг ўсиши қайси ҳолда рўй беради?
а) номинал даромад ва нархларнинг ўсиши мутаносиб бўлганда;
б) номинал даромад нархлардан тез ўсганда;
в) нархлар номинал даромаддан тез ўсганда;
г) солиқлар ва мажбурий тўловлар номинал даромаддан тез ўсганда;
д) истеъмол бозорининг тўйинганлик даражаси пасайганда.
5. Бозор муносабатларига ўтишнинг илк даврида биз аҳолини ижтимоий ҳимоялашнинг қайси йўлидан бордик?
а) ишсизларни ҳимоялаш йўлидан;
б) нафақахўрларни, талабаларни ҳимоялаш йўлидан;
в) ўқувчи ёшларни, 2 ёшга етмаган болаларни ҳимоялаш йўлидан;
г) бутун аҳолини ҳимоялаш йўлидан;
д) 2-жаҳон уруши ва Афғонистон уруши қатнашчиларини ҳимоялаш йўлидан.


Аҳоли турмуш даражасининг БМТ томонидан тавсия этилган кўрсаткичлари алоҳида тавсифланг

1. 
   Туғилиш ва ўлиш даражаси ҳамда бошқа демографик кўрсаткичлар.
   
2. 
   Ҳаёт кечиришнинг санитар-гигиена жиҳатидан шароитлари.
   
3. 
   Озиқ-овқат товарларини истеъмол қилиш.
   
4. 
   Турар жой шароитлари.
   
5. 
   Маълумот ва маданият.
   
6. 
   Меҳнат қилиш ва бандлик шароитлари.
   
7. 
   Аҳолининг даромадлари ва харажатлари.
   
8. 
   Ҳаёт кечириш қиймати ва истеъмол нархлари.
   
9. 
   Транспорт воситалари.
   
10. 
    Дам олишни ташкил этиш.
    
11. 
    Ижтимоий таъминот.
    
12. 
    Инсон эркинлиги.