|
Ular asl ma'lumotni o'z ichiga olganlar, ular tarkibidagi mavzu hech qachon muhokama qilinmagan, ma'lumotlar saqlanib qolgan, ya'ni tadqiqotchi yoki muassasa tomonidan talqin qilinmagan yoki tahlil qilinmagan.
Anketa, intervyu, so'rovnomalar, fotosurat, video va boshqalar yordamida ma'lumotlarni yig'ishdan iborat bo'lgan bu ma'lumot tadqiqotchiga farazni tasdiqlash uchun xizmat qiladi.
ikkilamchi manbalar
Ikkilamchi manbalar - bu birlamchi manbalar tomonidan taqdim etilgan aniq natijalarning kengayishi. Ya'ni, tarkib birlamchi manbadan ma'lumot olishdan hosil bo'ladi.
Ikkilamchi manbalar ko'p yillik izlanishlar mahsulidir. Ulardan faqat foydalanilganda, tadqiqotchining birlamchi ma'lumot to'plash uchun resurslari yo'qligi yoki shunchaki juda ishonchli ikkinchi darajali manbalarni topishi.
Ular eng kam uchraydi. Bu asosiy va ikkilamchi manbalar to'g'risidagi ma'lumotlarni o'z ichiga olgan, ularni yuborish funktsiyasiga ega bo'lgan resurs turi.
Ushbu turdagi axborot manbalari birlamchi va ikkilamchi manbalarni yig'ish, tartibga solish, yig'ish va disk raskadrovka funktsiyalarini bajaradi.
Uchinchi darajali manbalar kataloglar, ma'lumotnomalar, bibliografiyalar, tadqiqot maqolalari va boshqalar. Ular odatda darsliklar va ensiklopediyalarda uchraydi.
46. Маркетинг ахборот тизими концепцияси деганда нима тушунилади? XIX asrda firmalarning aksari qismi mayda bo’lib, ularning xodimlari o’z mijozlarini shaxsan taniganlar. Boshqaruvchilar marketing axborotlarini bevosita odamlar bilan ishlash, ularni kuzatish va ularga savollar berish yordamida to’plaganlar. XX asrda yanada kengroq va sifatli marketing axborotlari olish zaruratini asoslab beruvchi uchta tendensiya kuchaydi:
1.Mahalliy darajadagi marketingdan umummilliy miqyosdagi marketingga o’tish. Firma doimiy ravishda bozor hududini kengaytirib boradi, uning boshqaruvchilari esa hamma mijozlarini ham shaxsan taniy olmay qoladilar. Marketing axborotini to’plashning boshqa yo’llarini izlab topish talab qilinadi.
2.Xaridorlar muhtojliklaridan xaridorlar ehtiyojlariga o’tish. Daromadlar miqdori o’sib borgan sari xaridorlar tovar tanlashda tobora talabchanroq bo’ladilar. Sotuvchilar xaridorlarning tovar sifati, tavsifnomasi, tashqi ko’rinishi va boshqa xislatlariga reaksiyasini oldindan aytib berishi qiyinlashib, ular marketing tadqiqotlariga murojaat qila boshlaydilar.
3.Narx raqobatidan narx bilan bog’liq bo’lmagan raqobatga o’tish. Sotuvchilar tovarlarga marka nomini berish, tovarlarni individuallashtirish, reklama qilish va sotuvni rag’batlantirish kabi narx bilan bog’liq bo’lmagan marketing vositalaridan
Tobora ko’proq foydalanib, ularga bozorning bu vositalardan foydalanishga munosabati to’g’risida ma’lumotlar kerak bo’ladi.Sotuvchilarga marketing axboroti tobora ko’proq kerak bo’lishiga qaramay, bu ma’lumotlar etishmaydi. Bozorda faoliyat ko’rsatuvchilar aniq va foydali ma’lumotlarni ularga kerakli bo’lgan miqdorda to’play olmayotganligidan shikoyat qiladilar. Bu muammoni echish maqsadida ko’plab firmalar maxsus marketing axborot tizimini ishlab chiqadilar.Marketing axborot tizimi – doimiy faoliyat ko’rsatuvchi, kishilar, asbob-uskuna va metodik usullar o’zaro aloqa tizimi bo’lib, marketing sohasida rejalashtirishni takomillashtirish, marketing tadbirlarini hayotga tatbiq etish va ularning bajarilishini nazoart qilish maqsadida aniq, dolzarb va o’z vaqtida olingan ma’lumotlarni to’plash, tasniflash, tahlil qilish, baholash va tarqatish uchun mo’ljallangan. Axborotlar birgalikda marketing axborot tizimini tashkil qiluvchi quyidagi to’rt ko’makchi tizim yordamida to’planadi va tahlil qilinadi: ichki hisobot tizimi, joriy marketing tashqi axborotlar to’plash tizimi, marketing tadqiqotlar tizimi va marketing axborotlari tahlil tizimi. Marketing bo’yicha boshqaruvchiga kelib tushuvchi axborotlar oqimi ularga boshqaruv qarorlari va boshqa kommunikatsiyalarni tahlilqilish, rejalashtirish,hayotgatatbiqetishvabajarilishininazoratqilishga ko’maklashadi.Umuman marketing axborot tizimi bir qator ustunliklarni taqdim etadi:
-ma’lumotlar tashkiliy ravishda to’plash;
-inqirozlarni aylanib o’tish;
-marketing rejalarini muvofiqlashtirish;
-tezlik;
-miqdoriy ko’rinishda aks ettiriluvchi natijalar;
-daromad va xarajatlar tahlili.
Biroq marketing axborot tizimini tuzish ham juda oson emas. Buning uchun ko’plab vaqt va inson resurslari saqlanishi, tizimni yaratishda katta qiyinchiliklarga duch kelinishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |
