Ovoz va rangli signallar kerak bo‘lgan tovushli va rangli mo‘ljallar - xarakatni boshlash yoki tugallash (yoki aloxida xarakatlar) uchun lozim bo‘lgan temp, ritm, amplituda va xokazolarni berishda qo‘l keladi. Bu metronomni “urishi” - xarakatga kerakli temp berish uchun, yerdagi belgilar, bayroqchalar, uloqtirish va x.k. Keng tarqala boshlagan elektron ovozli yetakchilar, avtomatlashtirilgan mo‘ljallar (mishenplar), zudlik bilan axborot beruvchi maxsus qurilmalar taolim jarayonining samaradorligiga taosir ko‘rsatmoqda.
Jismoniy kamolot shaxsni garmonik rivojlantirishda aniq maono va ijtimoiy moxiyat kasb etadi. Faqat jisman kamolotga erishish uchun bajarilgan faoliyat pedagogik jarayon davomida bir tomonlamalikga olib kelishi amaliyotda isbot-langan. Faqat jismoniy mashq bilan shuullanish, jismonan kamolot sari yo‘l olsada, bir tomonlamalikga yetaklaydi, uni garmonik tarbiya elementlari – maonaviy, maorifiy axloqiy, ruxiy, estetik mexnat tarbiyasini olishdan uzoqlashtiradi.
Maqsadning umumiyligi jismoniy tarbiya tizimining asosiy qonuniyatlaridan biridir.
Ko‘rsatilgan maqsad va sharoitlarga javoban uni amalga oshirishda shuullanuvchilarning yoshi, soligi, jismoniy tayyorgarligi, shuullaniladigan kasbi xisobiga olinadi va jismoniy tarbiyada konkret vazifalar xal qilinadi:
odam organizmining forma funksiyasini garmonik rivojlantirish, jismoniy qobiliyatini xar tomonlama
kamolga yetkazish, soligini mustaxkamlash va jamiyat aozosini uzoq umr ko‘rishini taominlashga yo‘nalish berish;
xayotiy zaruriy xarakat malakalarini va ko‘nikma-larini, kundalik turmushda kerak bo‘ladigan jismoniy
mada-niyatga molik maxsus bilimlarni shakllantirish;
v) xar tomonlama jisman rivojlantirish uchun jismo-niy sifatlarni tarbiyalash;
Inson jismoniy tarbiyasi maqsad va vazifasi uning boshqa tarbiya jarayonlari bilan boliqligi shundagina muvofiq deb tushuniladiki, bu muvofiqlik oboektiv xarakterda bo‘ladi va jismoniy tarbiya jarayoniga qonuniy yo‘nalish beradi. Jismoniy tarbiya jarayonida tarbiyaning boshqa soxalari-dagidek maqsadga yo‘naltirilgan faoliyat, rejalashtirilgan natijaga xar doim xam to‘ri kela olmasligi isbotlangan. Jismoniy tarbiyada tarbiya natijasini yosh sportchi yoki fizkulpturachi trenirovkasiga rejalashtirilgan jismoniy mashqlar uning organizmiga qanday taosir qilayotganligini xisobga olishni taqazo qiladi, qisqa va tor yo‘nalishdagi sport trenirovkalarining natijasiga eotibor bersak, shuni ko‘ra-mizki, yuqori natijalarga erishish maolum davr ichida bo‘lib, oldingilari unutilsa, trenirovka mashulotlari keyinchalik o‘zini oqlamaydi. Bu esa xar tomonlama garmonik rivojlanishga xalal beradi va sport yutuqlarini yo‘qqa chiqaradi.
Shuning uchun pedagog va trener oldida uzoqni ko‘ra bilish, bashorat qila olish talabi ko‘ndalang bo‘ladi. Bu vazifani xal qilish esa o‘qimishli, o‘z ishini biladigan, sevadigan mutaxassislar tayyorlash tizimida amalga oshirilishi lozim. Shunga ko‘ra maqsad va vazifalarni ijobiy xal qilishga qodir, bolalik choidan jismonan solom, maonaviyatini uyun qilib tarbiyalashni ular o‘zlarining asosiy burchlari deb bilishlari kerak.
Navqiron, o‘zligimizni endigina eotirof etayotgan mamlakatimiz turli toifadagi davlat va nodavlat sport jamiyatlari, fizkulptura xavasmandlari uyushmalari orqali yagona jismoniy tarbiya tizimini tuzishga eotiborni kuchaytirib, tizimda maonaviy boylik, jismoniy barkamollik, xalqchilik va uning ilmiylik xususiyatlarini mujassamlashtirmoqda.
Do'stlaringiz bilan baham: |