21-variant Uy xo’jaliklari moliyasi tarkibiy qismlari Moliyaviy boshqaruvning mazmun-mohiyati

uy xo‘jaliklari moliyasi – bu pul mablag‘lari jamg‘armalarini shakllantirish va ishlatish bo‘yicha uy xo‘jaligi va uning alohida qatnashchilari o‘zining ijtimoiy-iqtisodiy faoliyati jarayonida kirishuvchi munosabatlari yig‘indisi. Uy xo‘jaliklari moliyasining ijtimoiy-iqtisodiy mohiyati uning funksiyalari orqali namoyon bo‘ladi.Uy xo‘jaliklari moliyasi quyidagi funksiyalarni bajaradi:
1. Taqsimlash; 2. Tartibga solish; 3. Nazorat; 4. Investitsiya.
Uy xo‘jaliklari moliyasi taqsimlash funksiyasini bajarish bilan ishchi kuchining – ishlab chiqarish omillaridan biri sifatida uni takror ishlab chiqarish jarayonining uzluksizligini moddiy resurslar bilan ta’minlaydi. Aynan uy xo‘jaliklari moliyasining mana shu funksiyasi orqali har bir insonni hayot faoliyatini olib borish uchun zarur resurslar bilan ta’minlanishi amalga oshiriladi. Taqsimlash funksiyasini amal qilish obyekti uy xo‘jaligining tasarruf etadigan daromadi – yalpi daromadning soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlar to‘langanidan keyin uy xo‘jaligining ixtiyorida qoladigan qismi.
Uy xo‘jaliklari moliyasining yana bir funksiyasi nazorat hisoblanadi. Bozor munosabatlari sharoitida uy xo‘jaligi mustaqil xo‘jalik yurituvchi subyekt hisoblanadi, ya’ni uy xo‘jaligi a’zolarining hayot darajasi to‘laligicha daromadning unga tegishli ulushiga bog‘liq. Bu miqdorga qator omillar tahsir qiladi. Ular ta’siri ostida daromaddagi ulush ko‘payishi yoki kamayishi mumkin. Shuning uchun, iste’molning odatiy darajasini saqlab turish masadiga ega bo‘lgan holda, uy xo‘jaligi olingan daromadni turli jamg‘armalar bo‘yicha taqsimlanishi, shuningdek bu jamg‘armalar mablag‘laridan maqsadli foydalanish ustidan nazoratni amalga oshirmasdan ilojisi yo‘q. Uy xo‘jaligi iqtisodiyoti uning turli qatnashchilari o‘rtasidagi yetarlicha murakkab munosabatlari majmuiga tayanadi.
Uy xo‘jaligini turli qatnashchilarining iqtisodiy manfaatlarini muvofiqlashtirish ularni tartibga solish orqali ta’minlanadi. Tartibga solish deganda daromadning uy xo‘jaligining bir a’zoziga to‘g‘ri keladigan tegishli qismini o‘zgarish mumkinligi tushuniladi. Shunday qilib, uy xo‘jaliklari moliyasi yana bir muhim funksiya – tartibga solish funksiyasini ham bajaradi. U uy xo‘jaligini yagona bir butunlikda balansli rivojlanishini ta’minlaydi. Bunga moliyaviy resurslarni qayta taqsimlash yo‘li bilan erishilinadi. Shuni ta’kidlash kerakki, uy xo‘jaligi darajasida uning rivojlanishini tartibga solish, asosan, o‘zini-o‘zi tartibga solish bilan amalga oshiriladi. Bu jarayonda uy xo‘jaligi qatnashchilarining erkinligi davlat tomonidan chegaralanishi mumkin emas.
Uy xo‘jaligi pul jamg‘armalarining zarurligi va shakllantirish usullari, ularning hajmi va maqsadi to‘g‘risida, ularni ishlatish vaqtlari to‘g‘risida mustaqil qaror chiqaradi. Boshqacha so‘z bilan aytganda, bozor iqtisodiyoti sharoitida davlat uy xo‘jaliklari egalik qilayotgan daromadlarni taqsimlanish jarayoniga to‘g‘ridan-to‘g‘ri ta’sir qilish vositalariga ega emas. Shu bilan birgalikda, davlat uy xo‘jaliklari real egalik qilayotgan daromadlariga ta’sir o‘tkazishi mumkin. Uy xo‘jaliklarining real daromadlari uy xo‘jaliklari va davlat o‘rtasida yuzaga keladigan moliyaviy munosabatlar jarayonida yalpi ijtimoiy mahsulot qiymatini ko‘p marotaba taqsimlanishi va qayta taqsimlanishi natijasida tashkil bo‘ladi. Jismoniy shaxslar tomonidan to‘lanayotgan soliqlarning stavkalarini ko‘tarilishi ularning real daromadlarini kamayishiga olib keladi. Shu bilan birga, soliqlar orqali yig‘ilgan moliyaviy resurslar budjet orqali soliqni saqlash, ta’lim, ijtimoiy ta’minot sohalariga yo‘naltiriladi, natijada uy xo‘jaliklarini real daromadlarining darajasi ortadi. Ijtimoiy takror ishlab chiqarish tizimida uy xo‘jaliklari moliyasining muhim funksiyalaridan biri investitsiya funksiyasidir. U shundan iboratki, uy xo‘jaliklari iqtisodiyot uchun asosiy moliyaviy resurslarni yetkazib beruvchilardan biri hisoblanadi. Uy xo‘jaliklari daromadlarining o‘sishi mazkur funksiyani bajarilishining moddiy asosi hisoblanadi. Ko‘pincha uy xo‘jaliklarining investitsiya funksiyasi faqatgina kapitallashtirilayotgan daromadlar ulushi, ya’ni jamg‘arma (omonat) (turli moliyaviy institutlarga va real ishlab chiqarishga qo‘yilmalar) sifatida ishlatilayotganlar bilan bog‘lanadi. Biroq, bu yondoshuv bir tomonlama hisoblanadi. Aslida esa, iste’mol ulushining ortishi ham iqtisodiyotda investitsiyalarning o‘sishiga ko‘mak beruvchi omil hisoblanadi.


2 - Молиявий Бошкарувнинг Максад Ва Вазифалари
Инглиз tilidan tarjima qilingan «молиявий бошкарув» атамаси ташкилот молиявий маблагаларини бошкаришни англатади. Молиявый менеджмент сизнинг о'зингиздан ва ташки фондлардан карз олишни, минимал хавф билан максимал фойда олишни, компании растворциялашни, юкори ликвиди, ракобатбардош ва молиявий джихатдан джозибадорлигини кандай килиб оширишни о'з фандига олганд ичига. Moliyaviy menejmentning maqsadlari va maqsadlari qanchalik aniq amalga oshirilayotgani to'g'risida korxonaning hozirgi holati va kelajakdagi istiqbollari sezilarli darajada bog'liq.
Молиявый бошкарувнинг максад ва вазифалари о'заро чамбарчас богликдир. Muayyan korxonaning faoliyati doirasida moliyaviy boshqaruvning asosiy maqsadi tashkilotning egalari ta'sischilarining hozirgi va kelgusi davrda farovonligini oshirishni ta'minlashdan iborat.
Асосий максадга эришиш учун куйидаги вазифаларни амальга ошириш керак:
- муайян корхонанин ривойланиш стратегиясига асосланиб, уни зарур молиявий манбалар билан таминлаш;
- корхонанинг молиявий мувозанатини йоки молиявий баркарорлигини та'минлаш джарайонини ривойлантириш джарайонида;
- Молиявий хавфларнинг минимальная дараджасига ега болган даромадларни максимальная дараджада ошириш;
- пул айланмасини оптималлаштириш учун компаниянинг буксгалтерия сиёсатининг нормальный ишлаши учун;
- компаниянинг устуворликлари доирасида банкноталар ва бошка молиявый ресурслардан самарали фойдаланишни та'минлаш . Ko'rib turganimizdek, moliyaviy boshqaruvning maqsad va vazifalari amalga oshirish uchun majburiydir va asosan tashkilot muvaffaqiyatini aniqlaydi.
Korxonada moliyaviy boshqaruv uning o'ziga xos funktsiyalarida amalga oshiriladi. Moliyaviy boshqaruvning funktsiyalari va vazifalari aniq ifoda etilgan munosabatlarga ega, Chunki moliyaviy boshqaruv vazifalari ko'p jihatdan uning funktsiyalarini belgilaydi. Молиявый бошкарувнинг асосий функцийлари:
- Korxonada moliyaviy mablag'larni rejalashtirish - muayyan korxonaning barqaror rivojlanishini ta'minlash uchun mutlaqo barcha daromadlarni va pul ekvivalentlarining sarf-xarajatlarini rejalashtirishdir. Компаниянинг хаджми ва микйосига караб, бу функция бошка ма'нога эга;
- Прогнозлаш - корхонанинг бутун молия холатидаги ва унинг турли бо'линмаларидаги озгаришларни ишлаб чикиш ва тузатиш. Прогнозлаш, корхонанинг аввалги холатини келажакка о'тказиш, шунингдек, реджалаштиришни реджалаштириш ва келгусидаги о'згаришларни кутиш йо'ли билан ветчина ко'риб чикилиши мумкин.
объявление
- tartibga solish - boshqaruvga ta'siri, bu jarayon davomida korxonaning moliyaviy barqarorligi va barqarorligi jadvali bir qator chora-tadbirlar belgilangan taqdirda erishiladi. Bu rejali rejalar, rejalashtirilgan vazifalar va qat'iy me'yorlar va normalardan sapmalarni bartaraf etish bo'yicha mavjud barcha chora-tadbirlarni o'z ichiga oladi;
- назорат функцииси корхона ресурслари айланмасининг холатини акс эттирадиган ва бошкарув карорлар сохасида назоратни та'минлайдиган тарзда ишлаб чикилган;
- Tashkilot funktsiyasi pul oqimlarini tashkil etish jarayonida tizimli yondoshuvni ta'minlashga mo'ljallangan. Ушбу функция молиявый дастурни амальга оширадиган бутун гурухнинг консолидациясига тушади.
Moliyaviy menejmentning funktsiyalari, maqsadlari ва vazifalari asosan kompaniyaning moliyaviy resurslarini shakllantirish, to'plash, tarqatish ва ulardan foydalanish jarayoni билан bevosita bog'liq bo'lgan aniq boshqaruv qarorlarini ishlab chiqish ва Amalga oshirish учун uslublar, harakatlar ва printsiplarning Бутун tizimidir.
3 -