21 o`rta maktabning geografiya fani o`qituvchisi To`yeva Xolida Oltinovnaning geografiya fan oyligi uchun tuzgan Tadbir ssenariysi

2 bosh. Muhammmad Muso al Xorazmiy risolalarining birida odamlarni daryoga mehrli bo`lishga dav`at qiladi. Agar daryoning ko`zlari yoshlansa uning boshiga g`am kulfat tushgandek bo`ladi deydi.Ehtimol buyuk bobomiz daryom suvining ortiqcha isrof qilmaslikni ham nazarda tutgandir

1boshZahiriddin Muhammad Bobur “Boburnoma” asarida ko`rgan kechirganlari, borgan joylarining tabiati,hayvonot,o`simliklar haqida ma`lumot keltirgan. Yer,suv,havo va turli tabiat hodisalari ga tegishli ko`plab fikrlar bor.

1 bosh: endigi navbatni. “Tabiatdan yaralgansan” she’riga beramiz
Go’zal diyor, moviy osmon, Sochingni shamol o’ynasa,

Suv ho’p zilol, tanga darmon, Xazon kabi undan qochma

Desalar hech qosh chimirma Boshing silab yomg’ir yog’sa,

Tabiatdan yaralgansan. Labing burib pana topma.

Oftop o’tib qizdirsa bosh, Tabiatning ajib siri,

Yuz o’girma ayla bardosh Mana shunday tuzilgandir,

Qalbingdagi qora otash, Tovus kabi go’zalliging

Tabiatdan yaralgansan. Tabiatdan yaralgandir.

Boshlovchi

Odamlarning hayoti va butun faoliyati ob-havo bilan bevosita bog`liq. Ob havoni qanday bo`lishini oldindan aytish kishilar hayoti qishloq xo`jalik ishlarida muhum ahamiyatga ega.

Boshlovchi ob havoni oldindan aytish alomatlari avloddan avlodga o`tib sinalib takomillashib kelgan. Ob havo qanday bo`lishini ma`lum alomatlarga qarab aytib berish mumkinligi keyinchalik kuzatishlar natijasida tasdiqlangan. Endi ob havodan darak beruvchi ba`zi alomatlar bn tanishamiz

1. 
   Quyosh botayotganda osmon beg`ubor bo`lsa ertasiga havo ochiq bo`ladi
   
2. 
   Tushga borib quyosh xiralashsa havo soviydi
   
3. 
   Ertalab tuman tushsa havo ochilib ketadi
   
4. 
   Yomg`ir paytida shamol tursa havo ochilib ketadi
   
5. 
   Osmonda patsimon bulutlarning tez suzib yurishi yog`ingarchilik belgisi
   
6. 
   Yomg`ir tomchisidan suvda pufakchalar hosil bo`lishi yog`ingarchilikning ancha davom etIshini bildioradi
   
7. 
   Agar kunduzi havo ochiq bo`lib kechga yaqin tuman tushsa sovuqni kutish mumkin
   
8. 
   Kamalak havo ochilib ketish belgisidir
   
9. 
   Agar terak barglari kuzda uchidan sarg`aya boshlasa bahor erta keladi,pastdan sarg`aya boshlasa kech keladi
   
10. 
    Asalarilar uchib ketmay inida g`uvillab tursa havo sovib yomg`ir yog`ishi mumkin
    
11. 
    Qushlar chug`ullashib sayrasa havo yaxshi bo`ladi
    
12. 
    Baliq suv betiga sapchib chiqaversa havoning sovishi va yomg`ir yog`ishini kutish mumkin
    
13. 
    Chumchuqlarning bahorda gala gala bo`lib pastlab uchishi havoning sovushidan darak beradi
    
14. 
    O`rgimchakning in qura boshlashi havoning ochilib ketish belgisi,o`rtasida qimir etmay turishi havoning sovushi yomg`ir yog`ish belgisidir
    

15.Shiddat bn yog`gan yirik yomg`ir tezda to`xtaydi, shivalab yog`gan yomg`ir zoq davometadi