21-ma’ruza. Rels zanjirini umumiy va asosiy almashtirish sxemalari

4.13-chizma. RZ umumiy almashtirish sxemasi.

4.14-chizma. Asosiy almashtirish sxemasi.

Hisoblash formulalarini olish uchun murakkab umumiy almashtirish sxemasidan asosiy almashtirish sxemasiga o’tish kerak. Ko’rinib turibdiki 4.13-rasmdagi sxemadan 4.14-rasmdagi a, sxemaga K tortqutubi o’rniga kirish qarshiligini almashtirish bilan o’zgartirish mumkin.

Zвх.к=

(4.35)

Bunda rels tortqutibini yuklamasi sifatida qarshilik ZBX.K hisoblanadi, chunki ekvivalent qabul qilgichning ishlash tok va kuchlanishini metodik ko’rib chiqish qulay bo’lgani uchun:

IK=KTKIПР

(4.36)

UK= KНKUПР

K tortqutbini tok va kuchlanish koeffitsiyenti tushishini formulalar orqali aniqlanadi:

quyidagi

КТК = СКZПР + DК

КНК= АК +
.

Ekvivalent qabul qilgichdan haqiqiysiga o’tishda (4.31) va (4.32) ifodalardan foydalanish mumkin. Alohida hollarda (4.31) ifodadan haqiqiy qabul qilgich qarshiligi

96

ZПР=
.
(4.37)

U kuchlanishga ega G generator bilan N to’tqutbning ekvivalent generator teoremasiga muvofiq, ekvivalent U kuchlanishli va ЭГс generatoridan va ketma- ket ulangan qarshilik dan tashkil topgan

ekvivalent sxema bilan almashtirish mumkin (4.12-rasm,b) .

Kuchlanish UЭ ta’minlo’vchi (uzatuvchi) yakun N to’rtqutbini bo’sh

yurishidagi(xolostoy) kuchlanishi:
UЭ= =	,	(4.38)

Bu yerda = - N tortqutibni tok kamayishini teskari koeffitsiyentini shu tortqutbning bo’sh yurish rejimidagi kuchlanish kamayishini koeffitsiyentiga tengligi.

Boshini teskari kirish qarshiligi

= .

(4.39)

Bu o’zgartirishlarni hisobi bilan asosiy almashtirish sxemasini olamiz

(4.12-rasm ,b)
Asosiy almashtirish sxemasining Uzatish qarshiligi
Zпо=			(4.40)
Bunda	– yuklama ZBX.K . dagi tok.
4.12-rasm, b dan		va (4.37) formuladan shu bilan birga	tortqutib
nazariyasidan quyidagini hosil qilamiz:
Zпо=	=	.	(4.41)

, teng bo’lgani uchun bo’lib quyidagini topamiz
Zпо = AZвх.К + В + ( CZвх.К + D) .
Umumiy almashtirirsh sxemasini Uzatish qarshiligi
97

ZП= =
yoki
Z= . (4.42)