21- modul : Quyma olish usullari Reja

Quymalarni qo’zg’almas va qo’zg’aluvchi kamerali kompressorli quyish 

mashinalarda olish 

 qo’zg’almas  kamerali  mashinalardan  birining  to’zilishi  va  ishlashi  sxemasi 

keltirilgan.  Sxemadan  ko’rinadiki,  kamera  2  dagi  suyuq  metall  qolip  7  ga  havo 

bosimida patrubka 5 dagi mundshtuk 

6

 

orqali kiritiladi. 

 

 

Qo’zg’almas kamerali kompressorli quyish mashinasining sxemasi: 

1, 4– teshik; 2 – kamera; 3– tikip; 5– patrubok; 6– mundshtuk; 7– qolip  

 

 

---

Qo’zg’aluvchi kamerali kompressorli quyish mashinasining 

sxemasi: 1– vanna; 2– qo’zg’aluvchi kamera; 3– mundshtuk; 4– uchlik; 5– qolip; 6 

– teshik 

 

Bu  mashinalar  kamerasidagi  metallning  havo  kislorodi  bilan  oksidlanishi, 

gazlarga  tuyinishi  sababli  keng  tarqalmadi.  Bu  mashinalarning  kamchiligiga 

barham berish borasida olib borilgan izlanishlar natijasida qo’zg’aluvchi kamerali 

kompressorli mashinalar yaratildi. 

–rasmda  qo’zg’aluvchi  kamerali  mashinaning  to’zilishi  va  ishlash  sxemasi 

keltirilgan.  Sxemadagi  cho’yan  vanna  1  ga  qo’zg’aladigan  kamera  2  tushirilgan 

bo’lib,  uning  bir  uchiga  mundshtuk  3,  ikkinchi  uchiga  esa  maxsus  uchlik  4 

o’rnatilgan.  Mashina  yurgizilganda  tortqilar  yordamida  qo’zg’aluvchi  kamera 

vannadan  chiqadi.  Bunda  qolip  yig’ilishida  mundshtuk  3  qolip  5  bilan,  uning 

ikkinchi uchi esa havo kelish teshigi 6 bilan bog’lanadi. SHundan so’ng kameraga 

siqilgan  havo  haydaladi.  SHunda  kameradagi  metall  bosim  ostida  qolipga  kiradi. 

Keyingi  quyma  olishda tsikl  yana takrorlanadi. Bu  mashinalarda  soatiga  50 tadan 

500 tagacha quymalar olish mumkin.