2021-yil 25-noyabr 2021-yil

Annotation:
A key factor in ensuring food security in the country is the sustainable 
development of agriculture. Therefore, the article analyzes the indicators of agricultural 
development and outlines the measures and mechanisms that need to be taken to address the 
shortcomings and problems in this area.
Кириш. 
Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалигини ривожлантириш-
нинг 2020-2030 йилларга мўлжалланган стратегиясида биринчи устувор йўна-
лиш сифатида “Аҳолининг озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлаш” белгиланган 
бўлиб, бу йўналишнинг асосий мақсади республиканинг барча аҳолиси озиқ-
овқат хавфсизлигини таъминлашга қаратилган давлат сиёсатини ишлаб чиқиш 
ва уни самарали амалга ошириш ҳисобланади. Бу эса Ўзбекистон Республика-
сининг барқарор ривожланиш мақсадларига (БРМ), шу жумладан БМТнинг 
2-БРМ «Очликка барҳам бериш, озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлаш, истеъ-
молни яхшилаш ва барқарор қишлоқ хўжалигини тарғиб қилиш»да белгиланган 
мақсадларга эришишга хизмат қилади[1].
Озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлаш борасида амалга оширилаётган 
ўзаро боғлиқ аграр ва иқтисодий соҳадаги ислоҳотлар натижасида қишлоқ хў-

---

102
жалиги ва озиқ-овқат маҳсулотлари ишлаб чиқариш ҳажмларининг ортиб бо-
ришига ва натижада аҳоли жон бошига асосий озиқ-овқат маҳсулотлари, яъни 
дон, картошка, сут, тухум, гўшт ва мева-сабзавот маҳсулотлари билан тўлиқ таъ-
минланишига эришилди. Хусусан, охирги 10 йилда аҳоли даромадлари 2,2 мар-
тага кўпайиб, гўшт, парранда гўшти, тухум ва сут истеъмоли 6-10 мартага ортди. 
Мол гўшти истеъмоли эса тавсия этилган тиббий меъёрларга етди. Шунингдек, 
аҳоли жон бошига мева-сабзавот маҳсулотлари ишлаб чиқариш 2012 йилдаги 
417 кгдан 2020 йилда 609 кгга етиб, Халқаро соғлиқни сақлаш ташкилотининг 
меъёрий стандартларига тўлиқ жавоб бериш билан бирга мева-сабзавот маҳсу-
лотларини экспорт қилиш салоҳияти ортди. Табиий-иқлим шароитларига кўра 
республикада етиштирилиши мумкин бўлмаган маҳсулотлар бундан мустасно. 
Натижада, республикада ишлаб чиқариш ҳисобига озиқ-овқат маҳсулотлари 
билан ўзини-ўзи таъминлаш даражаси ғаллада 1,5 баравар, мева-сабзавотда – 2 
баравар, гўшт-сутда – 1,5 бараварни ташкил қилди.
Сўнгги йилларда қишлоқ хўжалигида эришилган ижобий натижалар билан 
биргаликда мавжуд имкониятларни юзага чиқаришда қатор муаммо ва камчили-
клар мавжуд. Мамлакатда қишлоқ хўжалиги ва озиқ-овқат маҳсулотлари ишлаб 
чиқариш ҳажмларининг ошиб бораётганлигига қарамай, тўйиб овқат емайдиган 
аҳоли 1,9 млн ёки аҳолининг 6,3 фоизини ташкил этмоқда. Маълумот учун, бу 
кўрсаткич Европа давлатларида 1,8 фоизни, Туркияда 2,3 фоизни, Россияда эса 
2,5 фозни ташкил этади. 
Қайд этилган ҳолат кечиктириб бўлмайдиган аниқ механизмли озиқ-овқат 
тизимини таъсирчан ва манзилли ривожлантиришга қаратилган чора-тадбир-
ларни амалга оширишни талаб этади.