2021-yil 2020 2021 – O’quv yilida o’rta ta’lim maktablarining

3. Urug‘ tarkibida suv borligini qaysi tajriba orqali aniqlash mumkin?

28-BILET

1. Poyaning bo‘yiga o‘sish sababini tushuntiring?

Poyaning o‘sishi uning uchki o‘sish nuqtasiga bog‘liq. Agar poya­ ning uchi kesib (chilpib) tashlansa, u o‘sishdan to‘xtaydi, ya’ni o‘simlik bo‘yiga o‘smaydi. Bu hoi yosh yon novdalaming ko‘plab o‘sib chiqishiga sharoit yaratadi. Natijada poya juda

shoxlab ketadi. Poyaning bu xossa- sidan o‘simlikshunoslikda, ayniqsa, bog‘dorchilikda o‘simliklarga maq- sadga muvofiq shakl berishda va ulardan mo‘l hosil olishda foydalaniladi (26-rasm). 0 ‘simliklar turiga va o‘sish sharoitiga qarab har xil

tezlikda o‘sadi. Masalan, tog‘larda keng tarqalgan archa sekin o‘sadi. Besh yoshli archaning bo‘yi 10—15 sm ga yetadi. Aksincha, tok kabi ilashib o‘suvchi o‘simliklar bir yozning o‘zida 10 m gacha o‘sadi. 0 ‘zbekistonda tez o‘sadigan daraxtlarga tol, terak, chi- nor, yong‘oq, gilos kabi o‘simliklar kiradi. Sekin o‘sadigan daraxtlarga nok, do‘lana, qatrong‘i, pista va boshqalar ki­ radi.