2021 йил октябрь-декабрь меҳнат мигрантлар билан сўровнома ўтказганимизда, мигрантликни танлаган шахсларга тегишли жараён тўғрисида савол бердик

2021 йил октябрь-декабрь меҳнат мигрантлар билан сўровнома ўтказганимизда, мигрантликни танлаган шахсларга тегишли жараён тўғрисида савол бердик. Унга кўра, уларнинг аксарияти чет элда ишлашга турли сабабларга кўра кириб келишган. Сўров давомида “Сизнинг чет элдан иш излашингизга нима сабаб бўлди ?” деган саволга 55,8 фоиз респондентлар меҳнатга ҳақ тўлаш миқдорининг пастлиги сабаб чет давлатга ишга кетишга мажбур бўлганин айтган. Шунингдек, респондентлар «доимий иш йўқлиги ва қониқарсиз меҳнат шароити» ни қўшимча қилишган. Мазкур саволга жавоб берган респондентларнинг 22,4 фоизи “уй-жой сотиб олиш”, “тўй ўтказиш”, “автомобиль сотиб олиш”, “яхши даромад топиш”ни мақсад қилиб кўрсатишди. Уларнинг аксарияти 10-12 соат ишлаб, 47 мингдан 60 минг рублгача (6-8 млн сўм атрофида) пул ишлаб топиб 25-32 минг рублгача (3-4 сўм атрофида) даромадини уйига жўнатишган.
Оғзаки сўровларда 40 нафар эркак (86,5%) ва 5 нафар аёл (13,5%) қатнашди. Қатнашганларнинг аксариятини эркаклар такшил қилди. Ҳудудий хусусиятларига кўра таҳлил қиладиган бўлсак, сўровда қатнашганларнинг аксарияти Қашқадарё (54,8%) ва Бухоро вилоятидан (28,2 фоиз) бўлган ҳамда фақатгина 9,7 фоизи бошқа вилоятлардан келган тижоратчиларни ташкил этган. Агар мазкур сўровномада иштирок этган респондентларни ёш бўйича таҳлил қиладиган бўлсак, 29 ёшгача бўлган 7,9 фоизни, 30-34 ёш лилар 9,7 фоизни, 35-39 ёшлилар 15,8 фоизни, 40-44 ёшлилар 20,3 фоизни, 45-49 ёшлилар 27,3 фоизни ҳамда 50 ёш ва ундан катта ёшлилар 19 фоизни ташкил этди.
Мигрантлар меҳнат фаолиятининг даврийлик даражаси таҳлил қилинганда жами ўрганилган мигрантларнинг 37,8 фоизи 6-12 ой давомида, 19,9 фоизи 3-6 ой давомида узоқ муддатли меҳнат фаолияти юритганликлари кузатилди. Мигрантларни узоқ муддатда меҳнат фаолиятини олиб боришига асосий сабаблар сифатида патент, йўл транспорт харажатларининг қимматлиги қисқа муддатдаги меҳнат фаолияти мигрантларнинг харажатларини қопламаслиги аниқланган. Жумладан ушбу сабаблар қаторига ишчи мигрантлар ўзларининг аниқ мақсадларини амалга ошириш учун қисқа вақт ичида қайтиш фойдасиз эканлиги эътироф этилган.
Жумладан, давлат томонидан қандай шароитлар яратилиб берилганда чет элга ишлашга бормаслик тўғрисидаги маълумотига илова сифатида меҳнатга ҳақ тўлаш миқдори ўрганилганда жами мигрантларнинг 59 фоизи иш ҳақи ўртача 3 000 000 сўм ва ундан ортиқ, 28 фоизи 2 000 001 - 3 000 000 сўмгача, 7 фоизи 1 500 001-2 000 000 сўмгача ва 6 фоиз респондентлар 1500 000 сўмдан кам бўлган миқдордаги иш ҳақига ўз ҳудудида қолиб ишлашлари аниқланди.