“DEVELOPMENT ISSUES OF INNOVATIVE ECONOMY IN THE AGRICULTURAL SECTOR” International scientific-practical conference on March 25-26, 2021. Web:
http://conference.sbtsue.uz/uz
кўрсаткичлари фойда солиғи ҳисоб
-
китобида махсус қаторларда акс эттирилмайди. Айнан шулар
ҳисоб ва ҳисоботда ҳам фойда солиғига доир ушбу муҳим кўрсаткичларнинг акс
эттирилмаслигига, шунингдек республикамизнинг 21
-
сон БҲМСда назарда тутилган 0950
«Вақтинчалик фарқлар бўйича узоқ муддатга кечиктирилган фойда солиғи», 3210 «Вақтинчалик
фарқлар бўйича қисқа муддатга кечиктирилган фойда солиғи», 7240 “Солиқлар ва мажбурий
тўловлар бўйича муддати кечиктирилган узоқ муддатли мажбуриятлар”, 6240 “Солиқлар ва
мажбурий тўловлар бўйича қисқа муддатга кечиктирилган мажбуриятлар” каби счётларни
корхоналар амалиётида умуман ишлатилмаслигига олиб келмоқда. Бухгалтерия ҳисобини халқаро
стандартларга мослаштириш мақсадида амалдаги фойда солиғи ҳисоб
-
китоб шаклини халқаро
тажрибада қўлланилаётган шаклга мослаштириш, чунончи ушбу ҳисобот шаклига «кечиктирилган
солиқ активлари» ёки «вақтинчалик фарқлар бўйича кечиктирилган фойда солиғи» ва «фойда
солиғи бўйича кечиктирилган мажбуриятлар» кўрсаткичларини алоҳида қаторлар сифатида
киритиш, ҳисоботнинг ушбу қаторлари суммаларини мос равишдаги 0950 счёт ва корхоналар
ҳисоб сиёсатида 3212
-
«кечиктирилган солиқ активлари», 7240 счёт ва корхона ҳисоб сиёсатида
6251-
«кечиктирилган солиқ мажбуриятлари» ишчи счётини киритиб, уларнинг маълумотлари
асосида тўлдириш тартибларини 21
-
сон БҲМС ҳамда солиқ ҳисоботларини тўлдириш Қоидаларига
киритиш лозим, деб ҳисоблаймиз. Бундай тартибни қонун ҳужжатлари билан белгиланиши фойда
солиғига доир «кечиктирилган солиқ активлари» ёки «вақтинчалик фарқлар бўйича
кечиктирилган
фойда солиғи» ва «фойда солиғи бўйича кечиктирилган мажбуриятлар» кўрсаткичларини
молиявий ҳисоботнинг халқаро стандартлари асосида тузиладиган молиявий ҳисобот шаклларига
тўғри трансформация қилинишига ҳам имкон беради.
Юқоридаги кўрсаткичларини амалиётда ишлатилишига эришиш учун амалдаги фойда
солиғи ҳисоб
-
китоби такомиллаштириш талаб этилади. Бунинг учун қуйидаги мисолни кўриб
ўтамиз.
Халқаро амалиётда фойда солиғини ҳисоб
-
китоб қилишда махсус «Фойда солиғига
тузатишлар»
жадвали
тузилади.
Ушбу
жадвалдан
фойдаланган
ҳолда
қуйида
“Самарқанддонмаҳсулотлари” АЖнинг ҳисобот маълумотлари асосида 2018 ва 2019 йиллар учун
фойда солиғи ҳамда у бўйича «кечиктирилган солиқ активи» ва «фойда солиғи бўйича
кечиктирилган мажбурият» кўрсаткичларининг ҳисоб
-
китоби тартибини кўриб чиқамиз (1
-
жадвалга қаранг)
4
.